Και η Eurovision θέλει τον Ουκρανό της

Αν οι διαγωνισμοί τραγουδιού γεννούν επιτυχίες και ο κόσμος χειροκρότημα, τότε τα ταλέντα γεννούν ανταγωνισμό. Ο ανταγωνισμός γεννά άμιλλα, όχι όμως πάντα καθαρό συναγωνισμό και φυσικά πάντα εμπόριο. Από κει και μετά οι στρατηγικές κινήσεις παίζονται στην σκακιέρα της εικόνας και στα επιδέξια χέρια των ΜΜΕ. 

Για τον διαγωνισμό της Eurovision όλα ξεκινούν σαν έμπνευση από την αίγλη του φεστιβάλ του Σαν Ρέμο και την απήχησή του στο λαϊκό ακροατήριο. Συνδυάζοντας αρχικά την κλασική ορχήστρα με τις φλογερές ερμηνείες των Λατίνων γειτόνων και τον τεχνικό άθλο -για την εποχή του- αυτού της «ζωντανής» μετάδοσης μέσω της τηλεόρασης σε πανευρωπαϊκό δίκτυο πέρασε το μήνυμα ενός Ευρωπαϊκού μουσικού θεσμού που έλειπε ως τότε.  

Έτσι από το Σαν Ρέμο του 1951 και μέσω της EBU (Ευρωπαϊκή Ραδιοτηλεοπτική Ένωση) γεννιέται η Eurovision το 1956. Περνώντας τα δικά μας σύνορα προβάλλει ως «Φεστιβάλ Ελαφρού Τραγουδιού» στην Ελλάδα, αρχικά το 1959 υπό την αιγίδα της τότε ΕΙΡ, για να γίνει ευρέως γνωστό από το 1962 και μετά ως «Φεστιβάλ Τραγουδιού Θεσσαλονίκης».

Η Eurovision είναι μια ωραία ιδέα της μουσικά Ενωμένης Ευρώπης, καθώς η EBU είναι μια συμμαχία των δημοσίων οργανισμών μέσων μαζικής ενημέρωσης που αποτελείται από 115 οργανισμούς, μέλη σε 55 χώρες και 31 συνεργαζόμενα μέλη από 20 χώρες. Έτσι η μουσική στην Ευρώπη γίνεται ένα ισχυρό όπλο για να δεις τον κόσμο με «άλλα» μάτια μέσα από πολλά βλέμματα. Σαν όλες όμως τις συμμαχίες υπάρχουν οι ισχυροί και οι αδύναμοι, αυτοί που κινούν τα νήματα και αυτοί που κινούνται από νήματα. 

Όλοι όμως θέλουν αρχικά ν’ ανέβουν σ’ αυτό το «σύννεφο» της εξέλιξης, της αναγνώρισης, της αποδοχής και κατόπιν να γίνουν μέρος του σημαντικού. Έτσι γίνεται πάντα, πρώτα σε «σηκώνουν στα χέρια» και κατόπιν «μετρούν το βάρος σου».

Μετά την εξάπλωση του Covid που εξελίχθηκε σε παγκόσμια πανδημία, ήρθε πέρα από τις τόσες αλλαγές στην καθημερινότητα μας και η ακύρωση –για πρώτη φορά στην ιστορία του διαγωνισμού- αυτή της Eurovision 2020.

Αυτό δεν άλλαξε μόνο τη φιλοσοφία του κόσμου για τη μουσική και τα γεγονότα, αλλά την εικόνα και τις απόψεις που έχει ο ίδιος ο άνθρωπος για τη ζωή του καθώς και τις συνέπειες των πράξεων του, για να πω καλύτερα των συμφερόντων του, μέσα από συγκεκριμένες ενέργειες. 

Αν η παγκοσμιοποίηση είναι ένα καλό κίνητρο για συνεργασία, νεόφυτες πρωτοβουλίες και αλληλεγγύη, πόσο εύκολο είναι ν’ αφήσουμε την πολιτική, την κοινωνία, την οικονομία, την παιδεία και τις τέχνες ν’ αλληλεπιδρούν και να συγκρούονται χωρίς παρεμβάσεις.

Για μια ακόμη φορά η Ευρώπη είχε την ευκαιρία έστω και μέσα από την Eurovision να δείξει το πολιτισμένο της πρόσωπο και όχι το πρόσωπο μιας Ευρώπης που τυραννιέται από πολιτισμικά και όχι μόνο πάθη, αφού δεν είναι πλήρως ενωμένη στα πλαίσια προστασίας των πολιτών της, των ηθών τους και των συνόρων της, που ατυχώς προσκρούουν με γεωπολιτικές συμφωνίες που δυστυχώς δεν μπορούν να «εξηγηθούν» εκ βήματος ούτε και να τραγουδηθούν ασχολίαστα. 

Η Eurovision παρά τα κατά καιρούς παραστρατήματα φρόντισε να εκπληρώσει τον σκοπό της ύπαρξης σε πολλά ζητήματα, όπως τα τεχνολογικά άλματα στην μετάδοση και τις διαδικασίες προώθησης της μουσικής κληρονομιάς των συμμετεχόντων χωρών. Η Ελλάδα μπήκε για πρώτη φορά στον διαγωνισμό το 1974, μάλλον την κατάλληλη στιγμή έστω και με το τουριστικό "Λίγο Κρασί, Θάλασσα και τ' Αγόρι μου", τη στιγμή που οι ΑΒΒΑ ξεκινούσαν παγκόσμια καριέρα μετά τη νίκη τους να εκτοξεύουν τη δημοτικότητα του διαγωνισμού. Αυτό έδωσε την κατάλληλη ώθηση στην εξάπλωση της τεχνολογίας και της τηλεόρασης ως λαϊκού μέσου, με την Ευρώπη να χορεύει σε ρυθμούς Euro-Disco. Όλοι τότε στηνόμασταν μπροστά στην ασπρόμαυρη TV όπου κι αν τη βρίσκαμε, αφουγκραζόμενοι τα ευρωπαϊκά χιτ, απολαμβάνοντας τα σόου της Ραφαέλα Καρά, τους "Dschinghis Khan" το ακατάληπτο αλλά διασκεδαστικό «A-Ba-Ni-Bi», τον ¨Πυρετό του Σαββατόβραδου», τους Bee Gees αλλά και την ελληνική εκδοχή τους του φαντεζί Γιάννη “ John Travolta” Φλωρινιώτη. 

Η Eurovision στη δεκαετία του ’70 ανέβαινε σταθερά στην εκτίμηση του κοινού με όλο και περισσότερες χώρες να εκδηλώνουν ενδιαφέρον συμμετοχής. Παρόλο που η Ιταλία το 1974 αρνήθηκε να μεταδώσει το διαγωνισμό για τη RAI λόγω του τραγουδιού “Si” (Ναι) που τραγούδησε η διάσημη Gigliola Cinquette, το οποίο συνέπεσε με την πολιτική εκστρατεία για το ιταλικό δημοψήφισμα της ίδιας χρονιάς θεωρώντας ότι περιέχει υποσυνείδητο μήνυμα πολιτικής προπαγάνδας. Ενώ το 1981 η Ιταλία έκανε πάλι «νερά» και δεν συμμετείχε, χαρακτηρίζοντας την Eurovision παλιομοδίτικη.

Αλλά το σήμερα είναι ο απόγονος του χθες και οι περυσινοί Ιταλοί νικητές Måneskin (Σεληνόφως) -που ήταν και οι νικητές του Σαν Ρέμο-  αναγκάστηκαν ν’ αλλάξουν λέξεις από τους στίχους του "Zitti e buoni" - καθώς οι κανόνες απαγορεύουν τη βωμολοχία- αλλά λόγω της νίκης και των επαναλαμβανόμενων εμφανίσεων, στη συνέχεια το τραγούδι ακούστηκε «χύμα» και αλογόκριτα. Οι καιροί και η φήμη αλλάζουν τα πάντα τελικά.   

Όλα αυτά τα φθαρτά κάνουν τον διαγωνισμό «αθάνατο». Οι Eurofans μιλούν κάθε φορά για «αδιάσειστα» στατιστικά, οι πολέμιοι για πολιτιστική παρακμή, οι managers κλείνουν συμφωνίες και το κεφάλαιο κάνει good business. Έτσι ο διαγωνισμός κάθε χρόνο αναγεννιέται σαν τον Φοίνικα, όπως τραγούδησε και η/ο Conchita Wurst θριαμβευτικά το 2014 “Rise like a Phoenix”, με τη διστακτικότητα και τη συγκρατημένη αδιαφορία των ΜΜΕ να μπαίνει κάθε φορά σε δεύτερο πλάνο.

Νέα ήθη δημιουργούνται γύρω μας που μας θυμίζουν ότι είμαστε πάντα υπό αίρεση και αναίρεση. Το 1957 στον δεύτερο κιόλας χρόνο του διαγωνισμού οι Δανοί τραγουδιστές Birthe Wilke και Gustav Winckler  στο τέλος της μελό ερμηνείας τους στο "Skibet Skal Sejle I Na" (The Ship Is Leaving Tonight) φιλήθηκαν αποχαιρετιστήρια και παθιασμένα για 13 ολόκληρα δευτερόλεπτα μπροστά στην ασπρόμαυρη TV, προκαλώντας τα χρηστά ήθη ορισμένων χωρών που θεώρησαν το φιλί υπερβολικά απρεπές για την τηλεόραση. Αυτή την απόλυτα ανθρώπινη επαφή το 1988 ο Τζουζέπε Τορνατόρε με το συγκινητικό «Σινεμά ο Παράδεισος» την αποκατέστησε, κάνοντας όλα τα φιλιά την πιο αθώα έκφραση τους ανθρώπινου πάθους, κερδίζοντας και το Όσκαρ καλύτερης ταινίας. Εξέλιξη λοιπόν.

Αν όμως ένα παθιασμένο φιλί το 1957 αποτελούσε προκλητική υπερέκθεση για το κοινό αίσθημα, το 1973 η Eurovision παρά τον διαρκή φόβο για τρομοκρατικά χτυπήματα από την πιθανή συμμετοχή του Ισραήλ στο φεστιβάλ, η EBU έδωσε τελικά το «πράσινο φως» για την είσοδο του Ισραήλ στον διαγωνισμό. Μια κίνηση που θεωρήθηκε ηχηρή απόδειξη, ότι η Ευρώπη κάνει πράξη όλα όσα πρεσβεύει περί πολιτισμικής ενότητας.

Υπάρχει όμως και η ανάποδη ανάγνωση που λέει ότι η συμμετοχή του Ισραήλ στον διαγωνισμό απέτρεψε άλλες χώρες μέλη της EBU και δη Αραβικές να διστάζουν να δηλώσουν συμμετοχή στον διαγωνισμό όπως η Τυνησία, το Μαρόκο και ο Λίβανος μιας και τίθετο θέμα κυριαρχίας εδαφών και άλλων διεκδικήσεων. 

Από το μακρινό παρελθόν φτάνουμε στην αυγή της νέας χιλιετίας, με την Ελλάδα να παίρνει τους Ολυμπιακούς του 2004 και την Ουκρανία να κερδίζει για πρώτη φορά τον διαγωνισμό με την Ruslana και το “Wild Dances”μέσα στην Κωνσταντινούπολη της Τουρκίας. Στη συνέχεια η Ruslana επιστρέφει θριαμβευτικά στη χώρα της και το 2006 εκλέγετε βουλευτής, ενώ υπήρξε και Πρέσβειρα Καλής Θέλησης της UNICEF. 

Με τους ίδιους σημειολογικούς οιωνούς αφού οι Ολυμπιακοί Αγώνες το 2004 επιστρέφουν στην Αθήνα, είχε έρθει η ώρα να πάμε το 2005 με το “Number One” και την Έλενα Παπαρίζου μέσα στο Κίεβο να πάρουμε την πρωτιά.

Οι συμμαχίες ψήφων και τάσεων δεν γνωρίζουν από πολιτισμό αρκεί να εξυπηρετούν φανερές και κρυφές σχέσεις και σκέψεις. Άλλωστε για την αποφυγή δυσμενών σχολίων και επικριτικών σκέψεων, οι «συμμαχίες» αυτές έχουν και επίσημη απεικόνιση των αμφίδρομων δυνάμεων τους στην Wikipedia της Eurovision. Επίσημα πράγματα δηλαδή, που αφού δεν μπορείς να τ’ αποφύγεις, κάθεσαι μπροστά την τηλεόραση με μπύρα, πίτσα, καλή παρέα και τ’ απολαμβάνεις.

Μετά το 2015 και τα 60α γενέθλια του διαγωνισμού, την αλλαγή στο λογότυπο του διαγωνισμού ακολουθεί η συμμετοχή της Φινλανδίας με ένα συγκρότημα που αποτελείτο από μέλη που έπασχαν από σύνδρομο Down, ο μη αποκλεισμός στην διαφορετικότητα πήγαινε ένα βήμα ακόμη πιο μπροστά και τα μπράβο για τον διαγωνισμό δίνονται για την ευαισθησία της Ευρώπης στην διαφορετικότητα και όχι στην μουσική τελικά.

Μ’ αυτά και μ’ αυτά ο διαγωνισμός από εκστρατεία για το καλύτερο τραγούδι σε εθνικό επίπεδο, μετασχηματίζεται σε προθάλαμο εκδηλώσεων για τουριστική διαφήμιση των χωρών, ανάδειξης ηγεμονικής «αρετής» και «παζάρι» ψήφων με  ανταλλαγές τηλεοπτικής αβρότητας, δίνοντας στον διαγωνισμό τον χαρακτηρισμό «πανηγύρι» του τραγουδιού.

Το 2016 στη Σουηδία τα γεωπολιτικά γεγονότα κάνουν για ακόμη μια φορά την εμφάνιση τους επί σκηνής, αφού η προσάρτηση της άκρως στρατηγικής χερσονήσου της Κριμαίας ήδη από το 2014 στη Ρωσική Ομοσπονδία, δημιουργεί νέα ένταση στους κόλπους της Ευρώπης. Η Eurovision διοργανώνεται στη Σουηδία με νέο σύστημα ψήφων (επιτροπή και τηλεψηφοφορία) και η Ουκρανία όπως αναμένεται παίρνει για δεύτερη φορά την πρώτη θέση. Πάλι γυναίκα αναλαμβάνει να σηκώσει το βάρος των στίχων του τραγουδιού «1944» που τραγουδά η Jamala σε τρείς γλώσσες, Αγγλικά, Ουκρανικά και Ταταρικά. Παρόλο που οι στίχοι αναφέρονται στην απέλαση των Τατάρων από την Κριμαία επί Στάλιν και παρά την αντίδραση της Ρωσίας ότι από τους κανόνες απαγορεύονται τα πολιτικά τραγούδια και μηνύματα, η EBU ξεκαθαρίζει ότι δεν παραβιάζονται οι κανόνες μιας και πρόκειται για καθαρά κοινωνικούς στίχους παρακάμπτοντας έτσι τις όποιες αντιδράσεις για πολιτική εμπλοκή. 

Πάλι οι «σύμμαχοι» (Γεωργία, Λετονία, Πολωνία, Σλοβακία, Βοσνία, Αζερμπαϊτζάν) και φυσικά το Ισραήλ δίνουν τα 12άρια. Στη διοργάνωση της Σουηδίας το σύνθημα της Eurovision ήταν “Come Together” «Όλοι μαζί». Ενωτικό και διασπαστικό μαζί, αφού ο «πόλεμος» γεννά νικητές και ηττημένους, με την Ρωσία ν’ αποχωρεί από τον επόμενο διαγωνισμό του 2017.

Βέβαια η Ρωσία ξεχνά ότι στη δική της διοργάνωση, το 2009 κόπηκε από την EBU η συμμετοχή της Γεωργίας για το λογοπαίγνιο με το όνομα του Πούτιν στον τίτλο του τραγουδιού τους “We don’t want to put in” αφού δεν υπήρξε τροποποίηση των στίχων. Τότε με ανακοίνωση η  EBU ξεκαθάριζε ότι «Κανένας στίχος, δηλώσεις, χειρονομίες πολιτικού περιεχομένου, δεν μπορούν να γίνουν ανεκτοί στον μουσικό αυτό διαγωνισμό». O tempora o mores.

Πέρυσι είχαμε μια απόσυρση και μια αποβολή χώρας. Η Αρμενία αποσύρθηκε λόγω της πολιτικής κρίσης στη χώρα της και η Λευκορωσία αποβλήθηκε γιατί το τραγούδι της περιλάμβανε «υποσυνείδητες πολιτικές αποχρώσεις και έννοιες», σύμφωνα με τον Noel Curran, γενικό διευθυντή της EBU.

Όλ’ αυτά ρίχνουν άφθονο νερό στον μύλο της τρελής πανήγυρης της Eurovision, με τα στατιστικά, τις επίσημες και ανεπίσημες ιστοσελίδες και ειδήσεις να συντηρούν τον θεσμό μέσα και έξω από περιθώρια και κρίσεις. 

Με αναζωπυρωμένο το ενδιαφέρον του κοινού για τηλεθέαση σε περισσότερες περιοχές του πλανήτη, έρχεται το 2019 η συμφωνία Eurovision & Netflix για προβολή του διαγωνισμού στην Αμερική για το 2019 & 2020. Παράλληλα το Netflix δεν έχασε την ευκαιρία να κάνει τον διαγωνισμό τηλεταινία για το δίκτυο του ως “Eurovision Song Contest: The Story of Fire Saga” με τον Will Ferrell και την Rachel McAdams,  αυξάνοντας έτσι την επιρροή και δημοτικότητα του Netflix αλλά και την εξάπλωση των social media. 

Στον 66ο διαγωνισμό φέτος στην Ιταλία έχουμε την επίσημη συνεργασία TikTok και Eurovision. Το TikTok  -με ένα δισ. χρήστες σήμερα-  μετέφερε τη μαγεία της Eurovision στο μουσικόφιλο παγκόσμιο κοινό καθώς και πλούσιο υλικό από τα παρασκήνια και άλλες παράλληλες δραστηριότητες. Όλες αυτές οι διεθνείς συμφωνίες στο χώρο της ψηφιακής τεχνολογίας κάνουν τους CEO να τρίβουν τα χέρια τους.

Σύμφωνα με τον Αριστοτέλη «Ο άνθρωπος είναι φύσει πολιτικό όν»  έτσι πρέπει να επιχειρεί σε πολιτική κοινωνία για να πετύχει στόχους και την ολοκλήρωση του. Σκοπός του να επιδιώκει και να πραγματοποιεί πάντα το άριστο, να εξασφαλίζει την αυτάρκεια και να προάγει τον πολιτισμό. Αυτό το ξέρουν πολύ καλά στην Eurovision και προσπαθούν να  διατηρήσουν τις ισορροπίες δυνάμεων μπροστά και πίσω από την σκηνή. Αυτό ακριβώς χειρίστηκε δεξιοτεχνικά ο Φρέντυ Γερμανός, τις αναλογίες κοινωνίας και πολιτικής στην διάσημη εκπομπή του «Αλάτι και Πιπέρι» αφήνοντας εποχή και παρακαταθήκη δημοσιογραφίας στο πρώτο μισό της δεκαετίας του ’70. Μην ξεχνάμε ότι τα υλικά αυτά χρησιμοποιούνται τόσο όμορφα στην μαγειρική και τόσο επιδέξια στην πολιτική που όλα εξαρτώνται από τις δόσεις και το «χέρι» του εκάστοτε μάγειρα. 

Μετά την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία, τον αναμενόμενο αποκλεισμό της, το μπλοκάρισμα απ’ το TikTok, τις διεθνείς κυρώσεις, τα παιχνίδια με το εμπόριο όπλων, τις χρυσές δουλειές των εταιριών στοιχημάτων, έρχεται η επόμενη στρατηγική συμφωνία στον τομέα της ψυχαγωγίας μεταξύ του κολοσσού της Universal music group και του TikTok για την ανάπτυξη νέας κουλτούρας στον θαυμαστό κόσμο της μουσικής. Αν αυτά τελικά δεν είναι πιο σημαντικά από τον ήδη ξεπερασμένο θεσμό που τον καταντά έτσι ένα ακόμη α-talent show, οι  ελπίδες όποιων ρομαντικών  για «αγνούς» καιρούς και «αθώα» λάθη καταρρέουν στις ψηφιακές ευκολίες  που μ’ ένα κλικ αλλάζουν το ανεξερεύνητο και αχαλίνωτο μέλλον της ανθρωπότητας. 

Ο Τσόρτσιλ είπε «η ιστορία γράφεται από τους νικητές» αλλά στον περσινό διαγωνισμό η Μεγ. Βρετανία πήρε μηδέν βαθμούς. «Τιμωρία» χάδι το πιθανότερο για το για το Brexit. Όταν όμως ανήκεις στις «μεγάλες» δυνάμεις στις λεγόμενες “Big Five” που προκρίνονται απευθείας  στον τελικό του διαγωνισμού - με βάση την οικονομική συνεισφορά- τα προνόμια τα παίρνεις μόνος σου κι αυτόματα δείχνεις πόσο σνομπάρεις το αποτέλεσμα. Άλλωστε τι σόι Εγγλέζος θα ήσουν. 

Μετά από αυτήν την απροσδόκητη ακύρωση του διαγωνισμού του 2020 και την επανάληψη του με περιορισμένο κοινό και μαγνητοσκοπημένες εμφανίσεις στο Ρότερνταμ της Ολλανδίας το 2021,  η Ιταλία κερδίζει και η διοργάνωση ξαναγυρίζει στην χώρα μετά από 22 χρόνια.

Οι Ιταλοί κάνουν την τελετή έναρξης, στο παλάτι των Βενάρων (Reggia di Venaria Reale) κοντά στο Τορίνο, με επισημότητες βραβείων  Όσκαρ πάνω σε ένα ατέλειωτο τυρκουάζ χαλί. Ο  διαγωνισμός γίνεται όμως στο Pala Alpitour ή Pala Olimpico, μια εσωτερική αρένα πολλαπλών χρήσεων λίγα μέτρα απόσταση από το Ολυμπιακό Στάδιο του Τορίνο.

Διαμορφωμένη με γούστο από τους Ιταλούς, με αρκετά φυτά και πράσινο έκανε την θέαση με την ατμόσφαιρα των περίπου 12.500 θεατών ευχάριστη. Αυτό που είδαμε πάντως ήταν η σχεδόν παντελής έλλειψη προστατευτικών μασκών από τους θεατές εκτός ελαχίστων εξαιρέσεων. Έτσι ξεχάσαμε για λίγο πως μετά την Κίνα ή Ιταλία ήταν αυτή που χτυπήθηκε άγρια από τον Covid.

Με παρουσιαστές τους Λάουρα Παουζίνι, Μίκα και Αλεσάντρο Κάτελαν για την Eurovision εντός αρένας και τους Γιώργο Καπουτζίδη και Μαρία Κοζάκου για την τηλεμετάδοση στην Ελλάδα η ροή κύλησε χωρίς προβλήματα. 

Κατά τη γνώμη μου πολύ πιο άνετοι οι Καπουτζίδης-Κοζάκου από τους μάλλον «κρύους» και αμήχανους Ιταλούς παρουσιαστές. 

Φέτος που η Μεγ. Βρετανία ήταν το φαβορί, η Ουκρανία της πήρε την νίκη πάνω στο νήμα. Αν υπήρχε οπαδικό πνεύμα στις κερκίδες του Pala Olimpico, όταν βγήκε η Ουκρανία επί σκηνής, οι θεατές θα έπρεπε  να φώναζαν «ΝΑΤΟι, ΝΑΤΟι οι πρωταθλητές» γνωρίζοντας ακριβώς την σημασία των λέξεων και των ψήφων των επιτρόπων, συγνώμη επιτροπών. Όπως χαρακτηριστικά είπε και ένας γνωστός μου και τρία λεπτά… σιωπής να έστελναν οι Ουκρανοί ως συμμετοχή πάλι πρώτοι θα έβγαιναν.

Το πολιτικό κλίμα ήταν τόσο έντονο στον φετινό διαγωνισμό που δεν «έβγαλε» μόνο τον νικητή, αλλά την ουραγό Γερμανία, αφού με την στάση της καγκελαρίας στον διπλωματικό «πόλεμο» με την Ουκρανία, όλες οι επιτροπές της έδωσαν μηδέν βαθμούς, όπως πέρυσι με το Ηνωμένο Βασίλειο.  

Το διαγωνιστικό πνεύμα έχει μεταβληθεί με τα χρόνια σε «βίβλο» διδακτικών παραβολών. Έτσι ο «καυγάς» συνήθως γίνεται για το πάπλωμα και όχι γι’ το ποιός θα κοιμηθεί στο πάπλωμα.

Παρελθόντος συνέχεια, το 1968 την Eurovision οργανώνει το Ηνωμένο Βασίλειο που στέλνει το μεγάλο τους όπλο, τον “Sir” Cliff Richards, προκειμένου να γίνει η πρώτη χώρα που θα έπαιρνε δυο συνεχόμενες νίκες. Τελικά το Ηνωμένο Βασίλειο χάνει τη νίκη μέσα από τα χέρια του, εξαιτίας της ψήφου της Γιουγκοσλαβίας. Με  τον τρόπο αυτό το τρόπαιο πάει στην Ισπανία του δικτάτορα Φράνκο. Το 2008 σε ντοκιμαντέρ του Ισπανού Montse Fernández Villa με τίτλο “1968”, παρουσιάζονται ισχυρισμοί για νοθεία στον διαγωνισμό από το καθεστώς του δικτάτορα Φρανθίσκο Φράνκο, κάτι που υπήρχε ήδη ως φήμη στο τότε παρασκήνιο. 

Το 2022 το παρασκήνιο έφτασε να γίνει φανερό προσκήνιο. Όλα  τα γραφεία στοιχημάτων αλλά και ο δικός μας «αρχιτέκτονας» Φωκάς Ευαγγελινός τον Μάρτιο στην εκπομπή του Mega «Τι λες τώρα!» προέβλεπε την Ουκρανία ως νικήτρια λόγω της εμπόλεμης κατάστασης. Όταν έχεις τέτοιους influencers τι να τις κάνεις τις εφημερίδες και τα ρεπορτάζ.  

Η Ουκρανία εμφανίστηκε με το συγκρότημα Kalush Orchestra και το τραγούδι “Stefania”. Ντυμένοι με παραδοσιακές στολές και Hip-Hop διάθεση, με στίχους ψυχικής και πατριωτικής ενδυνάμωσης, ήταν σα να τραγουδά ο Eminem το «Η Ουκρανία ποτέ δεν πεθαίνει». Άλλωστε τι πιο ξεκάθαρο μήνυμα από το τέλος της εμφάνισης τους που ο τραγουδιστής απηύθυνε στο κοινό, λέγοντας «Σας παρακαλώ βοηθήστε την Ουκρανία, τη Μαριούπολη, βοηθήστε το Azovstal τώρα».

Οι υπόλοιπες συμμετοχές είχαν μάλλον διεκπεραιωτικό χαρακτήρα. Από την μια η ρετρό εμφάνιση της Λιθουανίας με την Monika Liu, η μπαλάντα της Ολλανδίας με την S10 -κατά κόσμον (Stien den Hollander)- που συγκίνησε με το “De diepte”-(Βάθος) -από μια τραγουδίστρια που είχε διαγνωστεί στο παρελθόν με διπολισμό- δείχνοντας έτσι ο κόσμος  ψήγματα ομοθυμίας και ένδοξου παρελθόντος. 

Υπήρξε βέβαια και ο Ελβετός Marius Bear με το παλιομοδίτικο «Boys do cry» που πήγε να μιμηθεί τον Perry Como και άλλους Ιταλούς Crooners, αλλά και στην Εσθονία με τον Stefan και το τραγούδι “Hope” που ως καθαρό country & western, έκανε την Εσθονία να ψάχνει θέση για το «Για μια χούφτα δολάρια Νο2». Οι Νορβηγοί Subwoolfer πάντως απρόβλεπτοι και ακομπλεξάρεστοι –δεν ξέρω αν στόχευαν στην παιδική  Eurovision  μεταμφιεσμένοι ως κίτρινοι λύκοι- είπαν το τραγούδι “Give That Wolf A Banana” παροτρύνοντας όλους μας να φάμε από μία μπανάνα για να μην φάνε εκείνοι την γιαγιά της Κοκκινοσκουφίτσας. Έπιασαν  τον παλμό της πανήγυρης και πήραν την δέκατη θέση. 

Η Μολδαβία που βασανίζεται κι αυτήν από τον Πούτιν,  έστειλε τους Zdob şi Zdub & Advahov Brothers με το βαλκάνιο Rock-n-Roll “Trenuleţul”. Θυμίζοντας Goran Bregovic με στυλ γκρουπ του τσίρκου που παίζει από δημοτικά μέχρι Rock-n-Roll και Hip-Hop, έφτασαν μια θέση πάνω από την Ελλάδα στην έβδομη σειρά. Άντε και του χρόνου ποντιακά.

Η Ελλάδα τώρα με την Ελληνονορβηγή Amanda Tenfjord ή Αμάντα Γεωργιάδη παρουσίασε την εύθραυστη  μπαλάντα “Die Together”. Φυσικά ο Φωκάς Ευαγγελινός επιμελήθηκε το θεματικό εμφάνισης που θύμισε λίγο ελληνική ταινία από Δαλιανίδη, λίγο σκηνικό από αιγαιοπελαγίτικο νησί, λίγο εικαστικό Τσαρούχη, με την ίδια την Αμάντα να δίνει μια μάλλον μέτρια ερμηνεία σε σχέση με το video-clip, σα νεράιδα που χάθηκε στο δάσος. 

Με όλ’ αυτά δεν οδηγηθήκαμε μόνο σε ένα πόλεμο προπαγάνδας, εντυπώσεων και εξόφθαλμων δηλώσεων, αλλά σε  μια «μάχη» που το προσφυγικό, ο πόλεμος, η βία, η αλλοτρίωση εντός ευρωπαϊκού εδάφους τόνιζαν ένα ψυχροπολεμικό κλίμα.

Οι φήμες επιβεβαιώθηκαν περίτρανα, αφού μετά το πέρας του διαγωνισμού ανακοινώθηκε  επίσημα, ότι  λόγω προσπάθειας χειραγώγησης η EBU μπλόκαρε τ’ αποτελέσματα επιτροπών από έξι χώρες στον β’ ημιτελικό και στο τελικό, καθώς «εντόπισε παράτυπα μοτίβα ψηφοφορίας» sic. 

Δεν κινδυνεύουμε από την Eurovision, αλλά μας δίνει ένα «μάθημα» για να επανέλθουμε στα συνθήματα της δεκαετίας του ’60 από άλλο δρόμο.