Πάνω από τέσσερις μήνες έχουν περάσει από τότε που ανακοινώθηκαν οι βραχείες λίστες των Κρατικών Λογοτεχνικών Βραβείων 2022 (αφορούν βραβεία Μυθιστορήματος, Διηγήματος-Νουβέλας, Ποίησης, Δοκιμίου - Μαρτυρίας για βιβλία που εκδόθηκαν το 2021) μαζί με τα Κρατικά Βραβεία Λογοτεχνικής Μετάφρασης και τα αντίστοιχα για το Παιδικό Βιβλίο.
Η θητεία των τριών επιτροπών -που ολοκλήρωσαν εντός του χρονικού πλαισίου το έργο τους- έχει λήξει από τις 23 Δεκεμβρίου 2022, τα αποτελέσματα έχουν κατατεθεί στο υπουργείο Πολιτισμού, αλλά από ανακοίνωση των βραβείων... μηδέν. Οσο το υπουργείο Πολιτισμού καθυστερεί να ανακοινώσει τους συγγραφείς και τα βιβλία που ξεχώρισαν για το 2021, τόσο εντείνονται οι διαρροές κι άλλο τόσο φουντώνουν οι φήμες και τα σενάρια συνωμοσίας, κυρίως στα κοινωνικά δίκτυα.
Οσο το υπουργείο Πολιτισμού κωλυσιεργεί, όσο υπάρχει αδιαφάνεια, τόσο πλήττεται το κύρος του θεσμού των Κρατικών Βραβείων, που κατά καιρούς δέχεται κριτική και αμφισβήτηση. Κι είναι άδικο και άσκοπο να δημιουργούνται παρασκήνια για τα πιο επίσημα βραβεία, τα οποία αποτελούν ύψιστη διάκριση και αναδεικνύουν τα πρόσωπα, τις τάσεις, το πνευματικό γίγνεσθαι της εποχής.
Οταν στις 15 Δεκεμβρίου 2022 ανακοινώθηκαν οι βραχείες λίστες των Κρατικών Λογοτεχνικών Βραβείων (υπάρχουν, μαζί με τη σύνθεση των επιτροπών στο www.culture.gov.gr/el/Information/SitePages/view.aspx?nID=4438), οι πρώτες κρίσεις ήταν πως σε ορισμένες κατηγορίες ήταν μικρός ο αριθμός των υποψηφιοτήτων σε σχέση με άλλες χρονιές, ενώ απουσίαζε η κατηγορία για βραβείο Πρωτοεμφανιζόμενου Συγγραφέα, που είναι πολύ σημαντική.
Ασφαλώς κάποιοι διαφώνησαν με τις επιλογές των επιτροπών, κάποιοι ένιωσαν ότι αδικήθηκαν και κάποιοι άλλοι συμφώνησαν, όπως άλλωστε συμβαίνει κάθε χρόνο. Ωστόσο αυτή τη φορά φαίνεται -σύμφωνα με πληροφορίες μας- να δημιουργήθηκε πρόβλημα σε σχέση με τα Κρατικά Λογοτεχνικά Βραβεία Μετάφρασης και συγκεκριμένα να δέχεται υπόγειο πόλεμο η αρμόδια επιτροπή όσον αφορά το βραβείο στην Κατηγορία Μετάφρασης Εργου Ξένης Λογοτεχνίας σε Ελληνική Γλώσσα. Μάλιστα ένα μέλος παραιτήθηκε, ενώ δεν αντικαταστήθηκε. Ορισμένοι υποστηρίζουν ότι οι πιέσεις από «κύκλους» έφτασαν μέχρι τον Νικόλα Γιατρομανωλάκη, ο οποίος μέχρι στιγμής προτιμά να μένει στο «κώλυμα», όχι στη λύση.
Ο υφυπουργός Σύγχρονου Πολιτισμού φαίνεται πως δεν τολμά να εξηγήσει, όπως είναι το ζητούμενο, τι ακριβώς συμβαίνει και δεν αντιμετωπίζει το πρόβλημα προκειμένου να δώσει τέλος στα παρασκήνια και να διαλυθεί το σύννεφο που σκιάζει τα Κρατικά Λογοτεχνικά Βραβεία. Ωστόσο, με το να καθυστερεί την απονομή τους είναι σαν να υπονομεύει τον ίδιο τον θεσμό, να προσβάλλει τους δημιουργούς που επέλεξαν οι επιτροπές, -πρώτα όσους διακρίθηκαν- και να απαξιώνει όλο τον κόσμο του βιβλίου.
Παράλληλα, έτσι καθυστερεί και η σύσταση των επιτροπών που θα κρίνουν τις εκδόσεις του 2022, ώστε να μπουν τα βραβεία στην κανονική ετήσια τροχιά τους. Οπως μαθαίνουμε η Διεύθυνση Γραμμάτων του ΥΠΠΟΑ προχώρησε στις προτάσεις της για τις νέες επιτροπές αλλά ο Ν. Γιατρομανωλάκης και πάλι δεν έχει δώσει το πράσινο φως.
Με τον κόμπο να φτάνει στο χτένι, μήπως ήρθε η ώρα -όπως επισημαίνουν πολλοί στα κοινωνικά δίκτυα- οι επιτροπές των Κρατικών Βραβείων να κάνουν μια ανακοίνωση για να αιτιολογήσουν το έργο τους, τις επιλογές τους, να υπερασπιστούν τον σκοπό τον οποίο υπηρέτησαν και βλέπουν να ακυρώνεται; Αλλά και οι φορείς των συγγραφέων, των μεταφραστών, των εκδοτών πρέπει να πάρουν θέση για ένα τόσο σημαντικό -για τον χώρο του βιβλίου- ζήτημα. Και η κριτική για τα Κρατικά Βραβεία 2022 ας συνεχιστεί, εφόσον επιτέλους ανακοινωθούν και μάθουμε τους νικητές, με ανοιχτά χαρτιά.
Η efsyn.gr θεωρεί αυτονόητο ότι οι αναγνώστες της έχουν το δικαίωμα του σχολιασμού, της κριτικής και της ελεύθερης έκφρασης και επιδιώκει την αμφίδρομη επικοινωνία μαζί τους.
Διευκρινίζουμε όμως ότι δεν θέλουμε ο χώρος σχολιασμού της ιστοσελίδας να μετατραπεί σε μια αρένα απαξίωσης και κανιβαλισμού προσώπων και θεσμών. Για τον λόγο αυτόν δεν δημοσιεύουμε σχόλια ρατσιστικού, υβριστικού, προσβλητικού ή σεξιστικού περιεχομένου. Επίσης, και σύμφωνα με τις αρχές της Εφημερίδας των Συντακτών, διατηρούμε ανοιχτό το μέτωπο απέναντι στον φασισμό και τις ποικίλες εκφράσεις του. Έτσι, επιφυλασσόμαστε του δικαιώματός μας να μην δημοσιεύουμε ανάλογα σχόλια.
Σε όσες περιπτώσεις κρίνουμε αναγκαίο, απαντάμε στα σχόλιά σας, επιδιώκοντας έναν ειλικρινή και καλόπιστο διάλογο.
Η efsyn.gr δεν δημοσιεύει σχόλια γραμμένα σε Greeklish.
Τέλος, τα ενυπόγραφα άρθρα εκφράζουν το συντάκτη τους και δε συμπίπτουν κατ' ανάγκην με την άποψη της εφημερίδας