Ο συνήθης ύποπτος

Και το όνομα αυτού Φετουλάχ Γκιουλέν. Ο συνήθης ύποπτος. Ο Ερντογάν τού χρεώνει όσα στραβά συνέβησαν στην Τουρκία τα τελευταία χρόνια. Κι όμως, ξεκίνησαν μαζί, οργάνωσαν από κοινού την επιχείρηση αποδόμησης του κεμαλικού κατεστημένου, πέτυχαν σημαντικά πράγματα, αλλά στην πορεία διαφώνησαν και συγκρούστηκαν μετωπικά. Ο Γκιουλέν ζει αυτοεξόριστος στην Πενσιλβανία και ο Ερντογάν ζητάει συνεχώς από τις ΗΠΑ να τον εκδώσουν.

Ποιος είναι όμως ο Γκιουλέν; Είναι ο ενορχηστρωτής κάθε απόπειρας υπονόμευσης του Ερντογάν, ο δημιουργός ενός παράλληλου κράτους στο εσωτερικό των Ενόπλων Δυνάμεων και της Δικαιοσύνης, όπως πιστεύουν οι φίλοι του Τούρκου προέδρου; Είναι ένας φιλελεύθερος μουσουλμάνος που πολεμά την αυταρχική και αλαζονική στάση του πρώην φίλου του; Δαίμονας; Αγγελος; Ενας ακτιβιστής μιας ανεκτικής και ευρύχωρης εκδοχής του Ισλάμ;

Δεν μιλάει συχνά. Ωστόσο, με δύο σχετικά πρόσφατα κείμενά του έδωσε το ιδεολογικό στίγμα του. Γράφτηκαν με αφορμή τα τρομοκρατικά χτυπήματα στην Ευρώπη, ωστόσο έχουν και γενικότερες αναφορές σε κοινωνικά και πολιτικά ζητήματα. Επί της ουσίας πρόκειται για μια πλατφόρμα με οδηγίες για το πώς πρέπει να συμπεριφέρονται οι μουσουλμάνοι.

Στο άρθρο του με τίτλο «Οι μουσουλμάνοι πρέπει να καταπολεμήσουμε το καρκίνωμα του εξτρεμισμού» σημειώνει ανάμεσα στ’ άλλα: «Πρώτα απ’ όλα θα πρέπει να καταδικάζουμε κάθε μορφής βία. [...] Μια αρχή από το Κοράνι είναι πως όταν κάποιος παίρνει τη ζωή ενός αθώου είναι έγκλημα κατά της ανθρωπότητας. [...] Θα πρέπει οι μουσουλμάνοι να προωθήσουν τα ανθρώπινα δικαιώματα της ζωής και της ελευθερίας. [...] Οι βίαιοι εξτρεμιστές δεν έχουν θρησκεία» («Εφ.Συν.» 5-9-2015).

Μερικούς μήνες αργότερα η παρέμβασή του κινείται στο ίδιο ιδεολογικό μήκος κύματος: «Πρέπει να αποδοκιμάζουμε κατηγορηματικά την ιδεολογία που πηγάζει και προπαγανδίζεται από τους τρομοκράτες, αντί να απαντάμε με σιωπή στο όνομα του πλουραλισμού. [...]

Ο πολιτισμός μας δεν θα προοδεύσει μέχρι να γιατρέψουμε τους ανθρώπους που υποφέρουν, ανεξάρτητα από τη θρησκευτική ή εθνική ταυτότητά τους. [...] Οι μουσουλμάνοι πρέπει να απορρίπτουν και να αποφεύγουν θεωρίες συνωμοσίας, οι οποίες μέχρι στιγμής μας έχουν βοηθήσει μόνο στο να αποφεύγουμε να αντιμετωπίζουμε τα κοινωνικά μας προβλήματα. [...] Τα δυνατά “πιστεύω” θα έπρεπε να είναι διαχωρισμένα από τον δογματισμό» («Εφ.Συν.» 8-1-2016).

Και στα δύο άρθρα ο Γκιουλέν επιτίθεται στον ΙSIS και στις σέχτες που χρησιμοποιούν τη θρησκεία ως νομιμοποιητικό εργαλείο για τις τρομοκρατικές πρακτικές τους. Πρέπει όμως να διαβαστούν και ως αιχμές στο καθεστώς Ερντογάν.

Μέλη της οικογένειάς του, προσωπικοί φίλοι του και οι ελεγχόμενες απ’ αυτόν μυστικές υπηρεσίες ενεπλάκησαν σε υποθέσεις λαθρεμπορίου καυσίμων και όπλων με τον ΙSIS. Οι εισαγγελείς και οι δικαστές που τόλμησαν να διερευνήσουν την υπόθεση κατηγορήθηκαν για προδοσία, απομακρύνθηκαν από τις θέσεις τους ή μετατέθηκαν δυσμενώς.

Τα μέσα ενημέρωσης που άσκησαν κριτική είτε έκλεισαν είτε άλλαξαν με το ζόρι ιδιοκτήτες. Δυτικές κυβερνήσεις αλλά και ο Πούτιν κατηγόρησαν ανοιχτά τον Ερντογάν για ύποπτη ανοχή απέναντι στο Χαλιφάτο. Μπορεί κάποιος με βάση αυτές τις αναλύσεις να υποστηρίξει ότι ο Γκιουλέν κρύβεται πίσω από το πραξικόπημα;

Ο Ερντογάν είναι σίγουρος. Πολλοί όμως και στην Τουρκία και στη Δύση δυσπιστούν.

Ανάγωγα

Δεν ξέρω τι είναι πιο αηδιαστικό: πρώτα να φτύνεις και μετά να γλείφεις ή πρώτα να γλείφεις και μετά να φτύνεις;