Πολιτισμός, τραπεζίτες και δημοκρατία

Στην εισαγωγή του βιβλίου του «Από τον Μεγάλο Πόλεμο στη διαρκή κρίση: Η άνοδος της χρηματοπιστωτικής αριστοκρατίας στην εξουσία και η αποτυχία της δημοκρατίας» (Εκδοτικός Οργανισμός Λιβάνη), ο Μαρκ Σενέ (Marc Chesney) έχει δώσει το όνομα «Το ναυάγιο του πολιτισμού στο όνομα της σωτηρίας του». Και είναι ακριβώς έτσι, αφού οι «νεκροθάφτες» του πολιτισμού (ολιγαρχία του πλούτου, διεθνές χρηματοπιστωτικό σύστημα και οι απανταχού νεοφιλελεύθερες κυβερνήσεις) δίνουν δήθεν τη μάχη για να σώσουν αυτόν τον πολιτισμό.

Στις Ηνωμένες Πολιτείες που ο Ντόναλντ Τραμπ κυβερνά με τους μεγιστάνες της Σίλικον Βάλεϊ και σε μια επίδειξη απόλυτης υποταγής στο κεφάλαιο, μέρος του οποίου είναι και ο ίδιος, δεν δίστασε να εμφανιστεί ως πωλητής ηλεκτρικών αυτοκινήτων στον κήπο του Λευκού Οίκου, προκειμένου να εξυπηρετήσει τον Ιλον Μασκ, του οποίου η Tesla πάει από το κακό στο χειρότερο, με τις πωλήσεις να έχουν πάρει την κατιούσα.

Το δε διεθνές χρηματοπιστωτικό σύστημα, αφού διασώθηκε με τα λεφτά των φορολογούμενων, όπως και στην Ελλάδα, εξακολουθεί να παίζει κερδοσκοπικά παιχνίδια, διακινδυνεύοντας ακόμα μία μεγάλη κρίση.

Παρότι οι πολίτες έχουν αντιληφθεί ότι ο νεοφιλελεύθερος μύθος πως εάν αφεθούν οι αγορές να λειτουργήσουν ανεμπόδιστα και τα χρήματα συγκεντρωθούν σε λίγα χέρια, τότε ο πλούτος θα διαχυθεί και προς τα κάτω, ποτέ δεν συνέβη και δεν πρόκειται να συμβεί στον αιώνα τον άπαντα. Οι πολίτες παντού γίνονται αντικείμενο παρακολούθησης, όπως και στην Ελλάδα, πράγμα που αποδείχτηκε με τις παρακολουθήσεις της κυβέρνησης Μητσοτάκη, αλλά διεθνώς υπάρχει ατιμωρησία, με αποτέλεσμα να κλονίζεται όχι μόνο η εμπιστοσύνη προς τις κυβερνήσεις, αλλά και στη Δικαιοσύνη, που υποτίθεται ότι είναι το τελευταίο καταφύγιο των φτωχών και καθημερινών ανθρώπων. Οπως γράφει ο Σενέ, «η δημοκρατία κουρελιάζεται από τους εντατικούς και γενικευμένους ελέγχους των πολιτών […] λόγω της εμπορευματοποίησης του φόβου, η χειραγώγηση της κοινής γνώμης είναι όλο και εντονότερη».

Τεχνοκράτες τύπου Ντράγκι ή Παπαδήμου που παρουσιάζονται δήθεν ως ουδέτεροι, έπαιξαν έναν βρόμικο ρόλο σε Ιταλία και Ελλάδα, εφαρμόζοντας πολιτικές που εξυπηρετούσαν τον χρηματοπιστωτικό τομέα.

Οι σημερινές ανισότητες δεν μπορούν να συγκριθούν με καμία περίοδο της Ιστορίας, αφού ο πλούτος μετριέται πλέον σε τρισεκατομμύρια. Σύμφωνα με το Wealthreport, το 2012 τα 63.000 άτομα των οποίων η περιουσία υπερέβαινε τα 100 εκατομμύρια δολάρια, δηλαδή το 0,001% του παγκόσμιου πληθυσμού, κατείχαν συνολικά 40.000 δισεκατομμύρια δολάρια που ισοδυναμεί με ποσό άνω του 50% του παγκόσμιου ΑΕΠ. Σύμφωνα με την κατάταξη του Bloomberg, στις 2 Ιανουαρίου του 2014, οι 300 πλουσιότεροι δισεκατομμυριούχοι στον κόσμο είδαν τις περιουσίες τους να αυξάνονται κατά 524 δισεκατομμύρια δολάρια.

Μια μελέτη του Πανεπιστημίου της Ζυρίχης (ETHZ) δείχνει ότι 147 επιχειρήσεις ελέγχουν περίπου το 40% της παγκόσμιας οικονομίας. Το 98% των 50 πρώτων επιχειρήσεων ανήκει στον χρηματοπιστωτικό τομέα. Οι εκπρόσωποί του στην κυριολεξία ανεβοκατεβάζουν κυβερνήσεις, ανάλογα με το πόσο υπάκουες είναι αυτές στις διαταγές τους.

Μέτρα που θα μπορούσαν να ληφθούν:

● Ρύθμιση του χρηματοπιστωτικού τομέα
● Πιστοποίηση και έλεγχος των προϊόντων που διατίθενται από τις τράπεζες
● Διαφάνεια και φορολόγηση των χρηματοοικονομικών συναλλαγών
● Λογιστικός έλεγχος του χρέους και εποπτεία των οργανισμών αξιολόγησης πιστοληπτικής διαβάθμισης.

Ωστόσο, δεν έχουμε ψευδαισθήσεις ότι μια κυβέρνηση με στήριξη από τον λαό θα μπορέσει να υλοποιήσει αυτά τα μέτρα. Εκτός, λέμε, εάν αυτή λάβει αναγκαστικά μέτρα.