Εφτασε και η τελευταία ημέρα του απερχόμενου χρόνου. Λυκόφως από τη μια μεριά. Ετσι συμβαίνει πάντα. Γκριζάρει η μέρα κι όλοι ετοιμάζονται να γυρίσουν σελίδα. Σβήνουν τα φώτα, βαθιά υπόκλιση, ενός λεπτού σιγή για τον χρόνο που πέρασε. Ανήκει πλέον στη δικαιοδοσία της Ιστορίας. Ο βασιλιάς απέθανε, θα αναφωνήσουμε σε λίγες ώρες.
Αυτός είναι ο κανόνας σε όλες τις περιστάσεις του βίου. Είθισται, όμως, να συνοδεύεται αυτό το λυκόφως με απολογισμό. Να ανοίξουν τα τεφτέρια και να καταγραφούν όσα συνέβησαν. Τα καλά και οι ζημιές. Εκείνα που στράβωσαν. Να θυμηθούμε τον Κοντογιάννη που τραγουδούσε «Εμείς γι' αλλού κινήσαμε γι' αλλού κι αλλού η ζωή μας πάει» (στίχοι Θαλασσινού, μουσική Χατζηνάσιου).
Οι άνθρωποι ζουν, φαίνεται, ακόμη και στις πιο ανθούσες κοινοβουλευτικές δημοκρατίες σε συνθήκες αμνησίας. Συχνά παρασύρουν την άνω τελεία στο τέλος του στίχου του Σεφέρη (πήραμε τη ζωή μας λάθος). Κι έτσι αφήνουν στην άκρη τον απολογισμό. Ερχεται το σφουγγάρι της εποχής και αφαιρεί τα ίχνη του παρελθόντος. Τη μνήμη. Δεν βαριέσαι, λένε, αυτό που μετράει, είναι το παρόν –κι αυτό που έρχεται.
Η στήλη αυτή έχει την τεχνητή μνήμη της. Οσο και αν αυτή συνελήφθη πράττουσα σοβαρά λάθη. Απέδωσε έργο μου σε ψευδεπίγραφο όνομα. Αντιλαμβάνεστε πως τέτοια λάθη επιτρέπουν ακόμη και την ανάσυρση του ξίφους από το θηκάρι του χρόνου. Για μια μνήμη ζούμε, για ένα κούτελο. Δεν θα επιτρέψουμε σε καμιά τεχνητή νοημοσύνη να φορέσει μνημονικές ασπίδες. Να μη θυμόμαστε.
Πολλές πληγές άφησε ο χρόνος. Τον βλέπω να απέρχεται κυρτωμένος από τα ανομήματά του. Πόλεμοι, καταστροφές. Σκοτωμοί. Συνηθίσαμε τα ποτάμια αίματος. Μάθαμε στις εικόνες των ακρωτηριασμένων. Στα σπαρμένα πτώματα στη θάλασσα. Γινήκαμε σκληρόψυχοι στην πείνα, στη δυστυχία. Σ’ εκείνους που θεωρούνται υλικά κοινωνικής αστοχίας.
Δεν άφησε θετικά ο απερχόμενος; Καταστροφολόγος είσαι, θα αντιγύριζε ο γέρων χρόνος; Και βέβαια. Το σπουδαιότερο; Οτι ζούμε και αντέχουμε. Οτι έχουμε ανθρώπους που μας νοιάζονται. Που τους αγαπάμε.
Από την άλλη, ετοιμαζόμαστε για το λυκαυγές. Για την ημέρα που ανατέλλει. Για μια λευκή σελίδα που καλούμαστε να γεμίσουμε με τα όνειρα και τις επιθυμίες μας. Με τις προθέσεις μας να διορθώσουμε τα λάθη. Κάθε χρόνο τα ίδια. Είναι η ελπίδα και η προσδοκία που δίνει νόημα στη ζωή. Οταν οι γιορτές δεν γίνονται ένα καταναλωτικό γεγονός. Αν οι μαζώξεις δεν γίνονται αφορμή για το φαίνεσθαι. Αν αφήνουμε ένα μικρό χώρο για την ευαισθησία. Να ακούσουμε τη συνείδησή μας.
Αυτές τις ώρες, λίγο πριν από την αλλαγή, η μόνη μας δύναμη είναι οι ευχές. Αρκεί να μην ειπωθούν με χείλη άλαλα. Γεροσύνη εύχομαι. Από τα βάθη της θρακικής μου υιοθεσίας. Για όλους τους τζέδες. Λέξη δανεισμένη από τα βορειοδυτικά. Μπερεκέτια, αδέλφια.
Η efsyn.gr θεωρεί αυτονόητο ότι οι αναγνώστες της έχουν το δικαίωμα του σχολιασμού, της κριτικής και της ελεύθερης έκφρασης και επιδιώκει την αμφίδρομη επικοινωνία μαζί τους.
Διευκρινίζουμε όμως ότι δεν θέλουμε ο χώρος σχολιασμού της ιστοσελίδας να μετατραπεί σε μια αρένα απαξίωσης και κανιβαλισμού προσώπων και θεσμών. Για τον λόγο αυτόν δεν δημοσιεύουμε σχόλια ρατσιστικού, υβριστικού, προσβλητικού ή σεξιστικού περιεχομένου. Επίσης, και σύμφωνα με τις αρχές της Εφημερίδας των Συντακτών, διατηρούμε ανοιχτό το μέτωπο απέναντι στον φασισμό και τις ποικίλες εκφράσεις του. Έτσι, επιφυλασσόμαστε του δικαιώματός μας να μην δημοσιεύουμε ανάλογα σχόλια.
Σε όσες περιπτώσεις κρίνουμε αναγκαίο, απαντάμε στα σχόλιά σας, επιδιώκοντας έναν ειλικρινή και καλόπιστο διάλογο.
Η efsyn.gr δεν δημοσιεύει σχόλια γραμμένα σε Greeklish.
Τέλος, τα ενυπόγραφα άρθρα εκφράζουν το συντάκτη τους και δε συμπίπτουν κατ' ανάγκην με την άποψη της εφημερίδας