Τέσσερα βιβλία για τη Μεταπολίτευση που δεν «βλέπουν» πουθενά Καραμανλή

Εχω διαβάσει πολλά βιβλία σχετικά με τη δικτατορία και τη Μεταπολίτευση, άλλα ήταν καλά, άλλα μέτρια ή και κακά. Τα περισσότερα βέβαια ήταν αναλύσεις ή ακριβείς ιστορικές καταγραφές που είναι μεν και στη μία και στην άλλη περίπτωση χρήσιμα άμα είναι καλογραμμένα, αλλά τους λείπει κάτι, αυτό το κάτι... που σε βοηθάει να αποκτήσεις, αν το ψάξεις περισσότερο και πιο βαθιά, να αποκτήσεις μια πιο ολοκληρωμένη άποψη πάνω στο θέμα. Μ’ αυτό θέλω να πω πως, απ’ όλα αυτά τα βιβλία, τέσσερα ήταν αυτά που με βοήθησαν να κατανοήσω την αλήθεια πάνω στο τι συνέβη τότε, προσπαθώντας πάντα να διαβάζω μέσα από τις γραμμές και να βρίσκω, όσο μπορώ βέβαια, αν όχι την ουσία, πάντως σίγουρα την αλήθεια αυτών που ήθελε να πει ο συγγραφέας, αλλά για κάποιο λόγο δεν εκφράζονταν στο πρώτο επίπεδο. Τα τέσσερα βιβλία αυτά είναι: «Ο αγώνας των “ανθελλήνων”» της Ελένης Βλάχου βεβαίως -γιατί αυτό έλειπε, να υπάρχει κομμάτι μου που να μην έχει το όνομα της Ελένης Βλάχου (!)-, το βιβλίο της Μαρίας Ρεζάν «Με νοσταλγία για μια ζωή έτσι χωρίς πρόγραμμα», το βιβλίο της Μαρίας Καραβία «Το ημερολόγιο του Λονδίνου», καθώς και το βιβλίο του Λεωνίδα Παπάγου «Σημειώσεις 1967 - 1977».

Η Μαρία Ρεζάν επί χούντας ήταν στο Παρίσι, η Ελένη Βλάχου και η Μαρία Καραβία ήταν στο Λονδίνο, ενώ ο Παπάγος γύρισε σχεδόν όλη την Ευρώπη.

Κανείς από τους τέσσερις δεν είναι κομμουνιστής ή βαθιά αριστερός, εκτός ίσως από τη Ρεζάν, που δεν τη λες δεξιά αλλά φιλελεύθερη, και ο καθένας μιλάει για πρόσωπα και πράγματα που συνέβησαν τότε εκτός Ελλάδος όπως τα είδε και τα έζησε. Ο καθένας βέβαια από τη δική του οπτική και με τον δικό του τρόπο γραφής. Αλλιώς τα περιγράφει η ανοιχτόκαρδη, πανέξυπνη και μπεσαλού που λένε Μαρία Ρεζάν, αλλιώς η Ελένη Βλάχου με την αφ’ υψηλού συγκατάβαση και τη βαθιά ειρωνεία της, αλλιώς η αξιοπρεπής κλασική δημοσιογράφος κ. Μαρία Καραβία και αλλιώς ο πρέσβης Λεωνίδας Παπάγος, που παρεμπιπτόντως ήταν ο γιος του στρατάρχη Αλέξανδρου Παπάγου και ο οποίος ήταν από το ’67 ώς το ’77 σχεδόν το δεξί χέρι του Κωνσταντίνου, παρ’ όλο που η Φρειδερίκη όταν μιλούσε για τον Παπάγο, τον πατέρα του, έβαζε ένα χαρακτηριστικό «κ» ανάμεσα στο «σ» και το «α», παραλείποντας το «τ» και το «ρ» στον στρατιωτικό τίτλο του πατέρα του -δηλαδή τον έλεγε σκατάρχη...- ο οποίος παραθέτει το λεπτομερές ημερολόγιό του εκείνων των ημερών και χρόνων. Το περίεργο είναι πως απ’ όλους ο πιο άμεσος είναι ο Παπάγος, ο οποίος ίσως και από υπερβολική «αθωότητα» γράφει τα πάντα, δεν έχει διορθώσει τίποτα, και σε πολλά σημεία εκθέτει και τον Κωνσταντίνο και πολλούς άλλους ήρωες εκείνης της εποχής εκτός Ελλάδος. Το βιβλίο του Παπάγου, που δεν κυκλοφορεί στην αγορά γιατί εκδόθηκε από το Ιδρυμα Γουλανδρή-Χορν που δεν υπάρχει πια, δεν μπορεί με τίποτα να αμφισβητηθεί και είναι πραγματικά ένας πολύ δυνατός προβολέας που φωτίζει εκείνη την εποχή...

Και τους τέσσερις λοιπόν -ο καθένας με τον δικό του τρόπο- αν τους διαβάσεις με προσοχή καταλήγεις στο ίδιο συμπέρασμα: πως δηλαδή ο τελευταίος που θα μπορούσε να ονομαστεί «ήρωας» ή έστω «δραστήριος» τότε σ’ αυτό το θέμα ήταν ο Κωνσταντίνος Καραμανλής, όπως και στην ουσία αυτό που διαφαίνεται είναι πως κανείς δεν περίμενε με ποιον πρωταγωνιστή θα ανέβαινε το θεατρικό έργο «Μεταπολίτευση»...

Αυτά προς γνώσιν και κάποια στιγμή θα επανέλθω και για το γιατί θεωρώ τον Καραμανλή έναν από τους δύο χειρότερους Προέδρους Δημοκρατίας που έχουν περάσει από τον τόπο, μια και γι’ αυτό το «γιατί» πολλοί με έχουν ρωτήσει το τελευταίο διάστημα -αλλά για τον Σαρτζετάκη δεν με έχει ρωτήσει κανείς...