Μια από τις πλέον ευρέως διαδεδομένες και εμπεδωμένες πεποιθήσεις για τους ρόλους των γυναικών στις προϊστορικές κοινωνίες έρχεται να ανατρέψει έρευνα η οποία δημοσιεύθηκε πρόσφατα στο ελεύθερης πρόσβασης περιοδικό PLoSOne.
Η έρευνα διενεργήθηκε στο Πολιτειακό Πανεπιστήμιο της Ουάσινγκτον στο Σιάτλ των ΗΠΑ, από την Αμπιγκέιλ Αντερσον και τους συνεργάτες της και αφορά τους ρόλους των γυναικών ως θηρευτριών. Οι προϊστορικές κοινωνίες είχαν αναπτύξει δύο ειδών τρόπους συγκέντρωσης τροφής, με τα μέλη τους να λειτουργούν είτε ως θηρευτές κυνηγώντας ζώα, είτε ως τροφοσυλλέκτες φυτικών προϊόντων, καρπών και λαχανικών.
Αποτελεί κοινή πεποίθηση ότι ο ρόλος των θηρευτών είχε ανατεθεί στους άνδρες, ενώ οι τροφοσυλλεκτικές πρακτικές διεκπεραιώνονταν κυρίως από γυναίκες. Η ερευνητική ομάδα της Αντερσον πραγματοποίησε μετα-ανάλυση δεδομένων που έχουν συλλεχθεί κατά τα τελευταία 100 χρόνια σχετικά με τη συλλογή τροφής σε 63 κοινωνίες σε όλες τις ηπείρους του πλανήτη. Τα αρχαιολογικά και ανθρωπολογικά ευρήματα έρχονται να ανατρέψουν ριζικά την εικόνα των γυναικών ως αποκλειστικά συλλεκτών φυτικών προϊόντων!
Σε πολλές κοινωνίες βρέθηκαν γυναίκες να έχουν ενταφιαστεί μαζί με εργαλεία κυνηγιού μεγάλων θηραμάτων. Στο 79% των κοινωνιών που αναλύθηκαν, οι γυναίκες κυνηγούσαν όπως και οι άνδρες, ανεξάρτητα από το αν ήταν ταυτόχρονα μητέρες ή όχι. Το κυνήγι ήταν μια συνήθης δραστηριότητα, την οποία ασκούσαν παράλληλα με τον ρόλο της μητρότητας.
Σε ποσοστό ανώτερο του 70%, οι γυναίκες κυνηγούσαν σκόπιμα και συστηματικά, και όχι περιστασιακά ή ευκαιριακά, θηράματα όλων των μεγεθών, πιο συχνά δε, μεγάλα θηράματα. Αξιοσημείωτα δύο επιπλέον στοιχεία τα οποία συνάδουν με τα προαναφερθέντα.
Πρώτον, τα ευρήματα που δηλώνουν ότι οι γυναίκες είχαν το ίδιο με τους άνδρες ενεργό ρόλο στην εκπαίδευση στο κυνήγι των νεότερων μελών της κοινότητας. Δεύτερον, ότι οι γυναίκες εμφανίζονται να είναι εξοπλισμένες με ένα ευρύτερο φάσμα κυνηγετικών εργαλείων σε σχέση με τους άνδρες, γεγονός που υποδηλώνει την από μέρους των γυναικών ανάπτυξη ευρύτερης ποικιλίας στρατηγικών και βαθύτερη εκλέπτυνση και βελτίωση των πρακτικών κυνηγιού, σε σχέση με τους άνδρες.
Οι συγγραφείς της ανωτέρω μελέτης δεν παραλείπουν να ασκήσουν (αυτο)-κριτική στον επιστημονικό κλάδο τους, επισημαίνοντας ότι παλαιότερες μελέτες κινούμενες υπό το πρίσμα του στερεότυπου άνδρες-κυνηγοί, γυναίκες-τροφοσυλλέκτριες, αγνόησαν προφανή ευρήματα και παρερμήνευσαν τη χρήση εργαλείων τα οποία αναφέρονται ευθέως σε γυναίκες θηρεύτριες.
Οι μελέτες αυτές κινήθηκαν σε ένα φαύλο κύκλο στον οποίο επιβεβαίωναν το στερεότυπο υπό το πρίσμα του οποίου διεξήχθησαν. Συνεπώς, τίθεται το ερώτημα κατά πόσο σε έναν αντίστοιχο φαύλο κύκλο παραδοσιοκρατίας και κυκλικής ανατροφοδότησης στερεότυπων για τον ρόλο και τη θέση της γυναίκας βρίσκονται οι σημερινές κοινωνίες, της δικής μας μη εξαιρουμένης.
*(Ph.D)2, αναπληρωτής καθηγητής Ιατρικής Φυσικής – Υπολογιστικής Ιατρικής του Δημοκρίτειου Πανεπιστημίου Θράκης
Η efsyn.gr θεωρεί αυτονόητο ότι οι αναγνώστες της έχουν το δικαίωμα του σχολιασμού, της κριτικής και της ελεύθερης έκφρασης και επιδιώκει την αμφίδρομη επικοινωνία μαζί τους.
Διευκρινίζουμε όμως ότι δεν θέλουμε ο χώρος σχολιασμού της ιστοσελίδας να μετατραπεί σε μια αρένα απαξίωσης και κανιβαλισμού προσώπων και θεσμών. Για τον λόγο αυτόν δεν δημοσιεύουμε σχόλια ρατσιστικού, υβριστικού, προσβλητικού ή σεξιστικού περιεχομένου. Επίσης, και σύμφωνα με τις αρχές της Εφημερίδας των Συντακτών, διατηρούμε ανοιχτό το μέτωπο απέναντι στον φασισμό και τις ποικίλες εκφράσεις του. Έτσι, επιφυλασσόμαστε του δικαιώματός μας να μην δημοσιεύουμε ανάλογα σχόλια.
Σε όσες περιπτώσεις κρίνουμε αναγκαίο, απαντάμε στα σχόλιά σας, επιδιώκοντας έναν ειλικρινή και καλόπιστο διάλογο.
Η efsyn.gr δεν δημοσιεύει σχόλια γραμμένα σε Greeklish.
Τέλος, τα ενυπόγραφα άρθρα εκφράζουν το συντάκτη τους και δε συμπίπτουν κατ' ανάγκην με την άποψη της εφημερίδας