Φωτογραφία από τη Σύμη

Της άρεσαν τα παλιά λιμάνια, εκείνα των νησιών που κάποτε είχαν ζήσει δόξες μεγάλες, με εμπόριο μπαχαρικών, μεταξιού, λαδιού και αλεύρων.

Οταν τα περιδιάβαινε, συνήθως τα καλοκαίρια των διακοπών, με την αλαφράδα της ξενοιασιάς και τον ήλιο να της καίει το δέρμα, σκεφτόταν πώς ήταν να ζει κανείς εκείνα τα χρόνια, τα παλιά. Οταν τα νησιά απολάμβαναν τον πλούτο και την ευημερία.

Δεν φωτογραφιζόταν, αλλά φωτογράφιζε τα πάντα. Τους ψαράδες που καθάριζαν τα δίχτυα, τα πλοία της γραμμής που έφερναν τους τουρίστες, τα πλήθη των παραθεριστών που έπιναν καφέ κάτω από τις διαφημιστικές ομπρέλες.

Πίσω από αυτή την παραφωνία, άφηνε τη φαντασία της να καλπάσει σε αυτά που είχε διαβάσει στα βιβλία για την ιστορία των νησιών, σε όσα είχε ακούσει και σε όσα θα ήθελε να έχει δει.

Τώρα δεν υπήρχαν τα σημάδια από τις επιθέσεις των πειρατών, ούτε μεγάλα ιστιοφόρα δεμένα στα ανοιχτά. Εκείνη, όμως, τα τοποθετούσε νοερά κάπου στον ορίζοντα και ετοίμαζε τον μπόγο της για το επόμενο ταξίδι.

Μπάρκαρε μαζί τους για μέρη μακρινά, εκεί που θα μπορούσε να πουλήσει ελιές, λάδι και σταφίδες και μετά να φορτώσει ταφτάδες και μάλλινα. Περπατούσε σε εξωτικά μέρη και έπινε παράξενα ποτά σε καπηλειά μαζί με τους υπόλοιπους ναύτες.

Πόσο ταξίδια τέτοια είχε κάνει…

Τον χειμώνα, όμως, πίσω στην Αθήνα, όταν ξανάβλεπε τις φωτογραφίες, έμενε να κοιτάζει με τις ώρες τα καρνάγια. Εκείνα τα παράκτια νοσοκομεία των πλοίων.

Μερικά πλοία από σπόρος γίνονταν ξύλινος σκελετός και στη συνέχεια καράβια. Επαιρναν το όνομα μιας αγαπημένης, μιας μάνας ή μιας αδελφής, ή ακόμα μιας έννοιας αφηρημένης και γι’ αυτό μεγάλης και σπουδαίας: Ελευθερία ή Αγάπη ή κάτι τέτοιο.

Αλλα καράβια έρχονταν εκεί για να γιατρέψουν τις πληγές τους. Αυτές που άφηναν το αλάτι και το νερό, μερικές από χτυπήματα πειρατών και άλλες πιο ταπεινές, αποτέλεσμα του πανδαμάτορος χρόνου. Αυτές όμως ήταν και οι πιο δύσκολες περιπτώσεις.

Πώς να τις γιατρέψει ο κάλφας; Ηθελαν την τέχνη του μάστορα, του αφέντη του ταρσανά, που κι αυτός κάποια στιγμή, μετά τις τόσες θεραπείες και τα γιατρικά, θα σήκωνε τα χέρια ψηλά.

«Λυπάμαι, καπετάνιο», θα έλεγε τότε. «Το σκαρί δεν θα αντέξει άλλα ταξίδια. Θα το χάσεις στην επόμενη μεγάλη φουρτούνα. Δεν μπορεί. Γέρασε πια, ρυτίδιασε, κουράστηκαν τα σωθικά του».

Κι αυτός θα έσκυβε το κεφάλι κάπως. Το αγαπούσε το σκαρί του, του είχε μιλήσει φορές πολλές, πότε με βιάση, πότε με θυμό, πότε με λύπη.

Το είχε φορτώσει ψαριές ή επιβάτες ή εμπορεύματα. Του είχε φέρει βιος και του είχε ζητήσει φροντίδα. Μαζί ξεπέρασαν φουρτούνες και μπουρίνια, είχαν χορέψει αγκαλιά στις καταιγίδες και είχαν γλιστρήσει με χάρη κύκνου στις μπουνάτσες.

Θα το άφηνε τελικά, ήταν προγραμμένο. Ισως να έκλαιγε λίγο, την ώρα που θα έπινε κρασί, αλλά θα το άφηνε… Η ζωή έπρεπε να πάει μπροστά.

Εκείνη πάλι, που από παιδί αγάπησε τη θάλασσα και τα ταξίδια -κυρίως όσα ήξερε ότι δεν θα μπορούσε να κάνει-, όσο μεγάλωνε αγαπούσε τους ταρσανάδες.

Οπως τα καπηλειά των ναυτικών που περιγράφουν τα τραγούδια, τα ξεχασμένα ταβερνάκια στις απόμερες ακτές, τους καφενέδες με τα στολισμένα καραβάκια τον Δεκέμβριο.

Μα πιο πολύ από όλα αυτά αγαπούσε μια φωτογραφία που είχε τραβήξει στη Σύμη. Ενα καΐκι αναπαύεται στο καρνάγιο, ενώ στα σκοινιά που το κρατάνε μια γυναίκα έχει απλώσει την μπουγάδα της. Πλένει και απλώνει ρούχα.

Δίπλα της, ένα αγοράκι παίζει με την άμμο, αμέριμνο. Εχει μπροστά του καιρό να ονειρευτεί ταξίδια, και ακόμη περισσότερο για να σκεφτεί τι σημαίνουν τα καρνάγια.