Ανήμερα των Χριστουγέννων, ο Πάπας Φραγκίσκος απηύθυνε το καθιερωμένο μήνυμά του, το λεγόμενο Urbi et Orbi, που σημαίνει «στην πόλη (τη Ρώμη) και στη γη (την Οικουμένη)». Ισως είναι η πρώτη φορά που ένας Πάπας δείχνει να πιστεύει από καρδιάς αυτά που λέει και να μην είναι τα λεγόμενά του ένα υποκριτικό ευχολόγιο. Μίλησε με ειλικρίνεια για την ανάγκη να σταματήσουν οι πόλεμοι, κατονομάζοντάς τους έναν προς έναν, την ανάγκη να δικαιωθούν οι αδικημένοι λαοί από τον παλαιστινιακό μέχρι και τον κυπριακό, τον οποίο θυμήθηκε με απροσδόκητη ευαισθησία μνήμης, όταν ακόμα και οι ίδιοι οι Κύπριοι με τα όσα λένε και πράττουν δείχνουν να έχουν κάπως λησμονήσει την αδικία που υπέστησαν. Μίλησε για συμφιλίωση με τον εαυτό μας και με τους άλλους, ακόμα και με τους εχθρούς μας.
Ομως, χωρίς καμία διάθεση αμφισβήτησης των προθέσεων τoυ καλοπροαίρετου Ποντίφικα, του μοναδικού με αυτήν την ιδιότητα χαρακτήρα στην ιστορία του θεσμού, το ζήτημα δεν είναι αν εμείς θέλουμε να συμφιλιωθούμε με τον εαυτό μας και με τους εχθρούς μας. Το ζήτημα βρίσκεται στο αν οι εχθροί μας, οι οποίοι ήταν ανέκαθεν συμφιλιωμένοι με τον σατανικό εαυτό τους, θέλουν να συμφιλιωθούν με εμάς.
Και απ’ ό,τι βιώνουμε, όχι μόνο δεν υπάρχει διάθεση συμφιλίωσης, αλλά βλέπουμε ότι η εχθρότητα από τη δική τους πλευρά θεριεύει, διότι εκμεταλλεύονται το γεγονός ότι η απόσταση μεταξύ της συμφιλίωσης με τον εχθρό σου και της υποταγής σε αυτόν είναι τόσο μικρή όσο μικρή είναι η απόσταση ανάμεσα στην ευπιστία και την εκούσια παραχώρηση εξουσίας πάνω σε σένα, στην οικογένειά σου, στον λαό σου, στη γη σου. Ανάμεσα στην ίδια ευπιστία που επέδειξαν οι Ινδιάνοι της Νότιας Αμερικής στους κονκισταδόρες και στη γενοκτονία που υπέστησαν, είτε αυτοί της Βόρειας Αμερικής στους τυχοδιώκτες που κατέκλυσαν τη γη τους, όπως όλοι ανεξαιρέτως οι Αφρικανοί στις ιμπεριαλιστικές αυτοκρατορίες, οι Ινδοί στη «Συντεχνία του Πιπεριού», τη μετέπειτα «Εταιρεία των Ανατολικών Ινδιών», και στους Βρετανούς πάτρονές της, αλλά και οι Κινέζοι στους αδίστακτους επίσης Βρετανούς εμπόρους του οπίου· ευπιστία που κατέληξε στην απόλυτη εκμετάλλευση εδώ και αιώνες ανθρώπινων και φυσικών πόρων και στη χειρότερη υποδούλωση λαών, ψυχών και σωμάτων που γνώρισε ποτέ η Ιστορία.
Είπε και κάτι άλλο ο καλοκάγαθος Πάπας. Μίλησε για πρώτη φορά για άφεση όχι μόνο των αμαρτιών, αλλά και των οικονομικών χρεών των φτωχών χωρών και κατ’ επέκταση των φτωχών ανθρώπων. Δεν έκανε τίποτε άλλο παρά να μεταφέρει την παράκληση ενός γνήσιου και απλαστογράφητου Ιησού που ζητούσε στη λεγόμενη Κυριακή Προσευχή άφεση οφειλημάτων, χρεών δηλαδή, και όχι αμαρτιών, όπως παραφράζουν τα οφειλήματα τα θρησκευτικά και κοσμικά ιερατεία του αδίστακτου «pacta sunt servanda». Και ίσως η αποστροφή αυτή του λόγου του να έχει ως αιτία την ενατένιση στα όσα πρόκειται να συμβούν στο μέλλον ενός διορατικού ανθρώπου που διαισθάνεται ότι το αχαλίνωτο χρέος, είτε δημόσιο είτε ιδιωτικό, των κρατών και των πολιτών, είναι αυτό που θα οδηγήσει σε μια πιθανή καταστροφή τους.
Εδειξε να γνωρίζει ότι το τελευταίο στάδιο μιας αδιέξοδης, όπως όλα δείχνουν, κρίσης του καπιταλισμού, όταν πλέον οι ανατροπές καθεστώτων, οι τοπικοί πόλεμοι, η απορρύθμιση του κράτους πρόνοιας και του κράτους δικαίου προς όφελος της δικτατορίας των αγορών δεν επαρκούν για να διατηρήσουν οι εξουσίες τα προνόμιά τους, είναι νομοτελειακά ένας καταστροφικός παγκόσμιος πόλεμος.
Και μπορεί κάποιοι να έχουμε κάθε λόγο να είμαστε επιφυλακτικοί απέναντι στα λεγόμενα του προκαθήμενου μιας εκ των πιο αντιδραστικών και αντικοινωνικών οντοτήτων, η οποία έχει παίξει καθοριστικό ρόλο (ιδιαίτερα από τη στιγμή που θρησκευτική και κοσμική εξουσία συμμάχησαν) στην εκτροπή του ανθρώπινου πνεύματος από το μονοπάτι του πολιτισμού· θα πρέπει όμως να κατανοήσουμε ότι στην εποχή των τεράτων και του ανορθολογισμού, στην εποχή της απληστίας και της ύβρης δεν περισσεύει κανείς καλών προθέσεων άνθρωπος. Ιδιαίτερα όταν αυτός μπορεί με μια λέξη του, με ένα μήνυμά του, με μια πράξη του να επηρεάσει ευνοϊκά μεγάλη μάζα ανθρώπων, απλών παραπλανημένων ανθρώπων, σκόπιμα εγκαταλειμμένων στην αμάθεια και την προκατάληψη. Δεν είναι ώρα για βαθυστόχαστες αναλύσεις και προβληματισμούς ούτε για πολιτικούς μανιχαϊσμούς. Στον αγώνα για την αποτροπή του επελαύνοντα παραλογισμού κάθε απόχρωσης και κάθε ιδεολογίας, όπως είχε πει και ο για την εποχή του (ίσως και για τη δική μας) άκρως πολιτικός και ανατρεπτικός Ιησούς: «ο δυνάμενος χωρείν, χωρείτο». Ολοι οι καλοί χωράνε.
* Νομικός, συγγραφέας
Η efsyn.gr θεωρεί αυτονόητο ότι οι αναγνώστες της έχουν το δικαίωμα του σχολιασμού, της κριτικής και της ελεύθερης έκφρασης και επιδιώκει την αμφίδρομη επικοινωνία μαζί τους.
Διευκρινίζουμε όμως ότι δεν θέλουμε ο χώρος σχολιασμού της ιστοσελίδας να μετατραπεί σε μια αρένα απαξίωσης και κανιβαλισμού προσώπων και θεσμών. Για τον λόγο αυτόν δεν δημοσιεύουμε σχόλια ρατσιστικού, υβριστικού, προσβλητικού ή σεξιστικού περιεχομένου. Επίσης, και σύμφωνα με τις αρχές της Εφημερίδας των Συντακτών, διατηρούμε ανοιχτό το μέτωπο απέναντι στον φασισμό και τις ποικίλες εκφράσεις του. Έτσι, επιφυλασσόμαστε του δικαιώματός μας να μην δημοσιεύουμε ανάλογα σχόλια.
Σε όσες περιπτώσεις κρίνουμε αναγκαίο, απαντάμε στα σχόλιά σας, επιδιώκοντας έναν ειλικρινή και καλόπιστο διάλογο.
Η efsyn.gr δεν δημοσιεύει σχόλια γραμμένα σε Greeklish.
Τέλος, τα ενυπόγραφα άρθρα εκφράζουν το συντάκτη τους και δε συμπίπτουν κατ' ανάγκην με την άποψη της εφημερίδας