Για τη στρατηγική, για τη βάση πάνω στην οποία ζητάμε σήμερα τη δέσμευση πολλών ανθρώπων στην υπόθεση της Αριστεράς, η περίοδος 2011-2015 και η κυβερνητική τετραετία του ΣΥΡΙΖΑ, που την ακολούθησε, έχουν να μας πουν πολύτιμα πράγματα: όχι μόνο για το πώς ανέκαμψε η ηττημένη Δεξιά του ’15, πιο αυταρχική από ποτέ μετά τη Μεταπολίτευση. Αλλά και για το τι να (μην) κάνουμε πια προκειμένου να την αντιμετωπίσουμε.
Υποστηρίξαμε την κυβέρνηση τον Γενάρη του 2015 γιατί συνέτρεχαν τρεις κρίσιμες προϋποθέσεις: μια σπουδαία λαϊκή κινητοποίηση (πάνω από 2,6 εκατ. άνθρωποι στον δρόμο την περίοδο 2010-2012). Μια de facto κοινωνική και πολιτική συμμαχία, απέναντι στα μνημόνια. Και ένα κόμμα που στήριξε την εξέγερση το 2008, απέρριψε τον κυβερνητισμό της ΔΗΜΑΡ το 2010, έδωσε ό,τι καλύτερο διέθετε στις πλατείες το 2011 και σε σημαντικό μέρος του υποστήριζε τη σύγκρουση με τον εγχώριο αστισμό και την Ευρωπαϊκή Ενωση, όπως βεβαίωνε ο εσωτερικός συσχετισμός στο συνέδριο του 2013.
Η σύγκρουση αυτή δεν ήταν όνειρο παράφορων αριστεριστών: από το 2012, όταν το ελληνικό χρέος περνούσε κατά 80% σε δημόσιους πιστωτές και το ΔΝΤ (EFSF 142 δισ., κράτη της Ε.Ε. 53 δισ., ΕΚΤ 27 δισ., ΔΝΤ 24 δισ.), ήταν σαφές ότι ο βραχνάς του, που «δικαιολογούσε» την ασφυξία των μνημονίων, θα χαλάρωνε μόνο με σύγκρουση για να μην αποπληρωθεί ως κοινωνικά μη βιώσιμο. Το θέμα δεν ήταν μόνο οικονομικό: ήταν και η ανάσχεση του «ιού ΣΥΡΙΖΑ». Αυτά τα δύο ήταν που έκαναν προφανή μια, προφανώς άνιση, σύγκρουση.
«Αμοιβαία επωφελής λύση» δεν υπήρχε στον ορίζοντα. Στις 4.2.2015 η ΕΚΤ δήλωνε ότι δεν θα δεχόταν πια ως ενέχυρα ελληνικά ομόλογα. Στα μέσα Μαρτίου η Κομισιόν κατήγγελλε το νομοσχέδιο για τις 100 δόσεις και την «ανθρωπιστική κρίση» ως μονομερείς ενέργειες που παραβίαζαν την 20ή Φλεβάρη – κι ας ήταν πολύ πιο κάτω από τις προβλέψεις του περίφημου «Προγράμματος της Θεσσαλονίκης». Στη νέα κυβέρνηση δεν αποδόθηκε ποτέ το 1,9 δισ. από τις αποδόσεις των ελληνικών ομολόγων που κατείχαν η ΕΚΤ και οι κεντρικές τράπεζες του ευρωσυστήματος. Η δε τρόικα έφερε στο Λουξεμβούργο 11 δισ. ευρώ από το Ταμείο Ανακεφαλαιοποίησης, που προορίζονταν για την εξυγίανση του τραπεζικού τομέα.
Σύγκρουση υπήρξε λοιπόν – αλλά αποκλειστικά από την πλευρά των «θεσμών». Το κυβερνητικό «κέντρο» απέσυρε τον ΣΥΡΙΖΑ από τον δρόμο, για να δημιουργήσει κλίμα εμπιστοσύνης στη διαπραγμάτευση. Ανήγαγε τη διαπραγμάτευση σε κύρια όψη της κυβερνητικής πολιτικής (σχεδόν ιδιωτική υπόθεση κυβέρνησης και «θεσμών») και ανέθεσε πολιτικές πλευρές της σε τεχνοκράτες προηγούμενων κυβερνήσεων (από τη Lazard ώς την Παναρίτη). Παραχώρησε τους «σκληρούς» μηχανισμούς του κράτους και την ΕΡΤ σε πρόσωπα που συμβόλιζαν τη «συνέχεια του κράτους».
Αφησε τις τραπεζικές καταθέσεις να φεύγουν χωρίς έλεγχο (μεταξύ Δεκέμβρη 2014 και Απρίλη 2015 «πέταξαν» 30 δισ.: το 80% από επιχειρήσεις). Και για να ξεπληρώσει το χρέος «έγκαιρα και στο ακέραιο», τον Ιούλη του 2015 προκήρυσσε δημοψήφισμα με ταμειακά διαθέσιμα 300 εκατ. ευρώ.
Το δημοψήφισμα του Ιούλη προκηρύχθηκε ως ενστικτώδης κίνηση του πνιγμένου, για να αποφύγει την τελευταία στιγμή τον πνιγμό. Ηρθε όσο πιο αργά γινόταν, αφού η επί μήνες αναγγελλόμενη «αμοιβαία επωφελής συμφωνία» αποδεικνυόταν κοινωνικό ηρεμιστικό. Κι ωστόσο το αποτέλεσμά του ήταν συντριπτικό υπέρ του «Οχι», ιδίως στις γειτονιές των εργαζόμενων και των φτωχών. Συντριπτικό, όσο και η αντιστροφή του.
Οσα έγιναν ή δεν έγιναν από το 2012, είχαν κάνει τη ρήξη ακριβή υπόθεση: θα προκαλούσε «γεωπολιτική απομόνωση», εξηγούσε ο Στ. Παππάς. Και την τελευταία φορά που συνέβη «η χώρα βυθίστηκε στον εμφύλιο». Αυτή ήταν η ευγενέστερη εξήγηση για το άδειασμα του ΣΥΡΙΖΑ που, κατά πλειοψηφία, στα τέλη Ιούλη έλεγε «πρώτα συνέδριο, μετά εκλογές». Ηταν όμως και η εφαρμογή ενός δημοκρατικού δρόμου χωρίς σοσιαλισμό. Αυτή η στρατηγική όρισε την εκκίνηση της νέας κυβέρνησης. Και τα πεπραγμένα αυτής της τελευταίας επιβάλλουν σήμερα στον ΣΥΡΙΖΑ, όπως σωστά γράφει ο Τάσος Παππάς, να μη «συμπεριφέρεται σαν μην έχει κυβερνήσει» («Εφ.Συν.», 28.6.2021).
Στο βιβλίο «Ο ΣΥΡΙΖΑ στην κυβέρνηση 2015-2019. Η Αριστερά;», που συνεπιμεληθήκαμε, κάναμε τον κόπο να δούμε τι συνέβη σε όλους σχεδόν τους τομείς της κυβερνητικής πολιτικής – εκεί που πίεζαν «οι θεσμοί» και εκεί που οι κυβερνώντες ήταν απερίσπαστοι. Παρακολουθούμε τι συνέβη στην οικονομία και τα εργασιακά, αλλά και στο προσφυγικό, την εξωτερική πολιτική, το Σύνταγμα, τη σχέση με την Εκκλησία, τα ΛΟΑΤΚΙ ζητήματα. Χωρίς αυτόν τον απολογισμό είναι ακατανόητη η «σεμνή» αντιπολίτευση του ΣΥΡΙΖΑ στον κοινό μας αντίπαλο, την πιο έξαλλη Δεξιά από τη Μεταπολίτευση – μια τακτική που αποδοκιμάζεται και παγιώνει την αμηχανία σε ένα δυναμικό μέσα και πολύ πέραν του ΣΥΡΙΖΑ. Μας ενδιαφέρει να συνομιλήσουμε με αυτό το δυναμικό. Και το βιβλίο είναι μια χειρονομία που, ελπίζουμε, συμβάλλει σε αυτή τη συζήτηση.
Η efsyn.gr θεωρεί αυτονόητο ότι οι αναγνώστες της έχουν το δικαίωμα του σχολιασμού, της κριτικής και της ελεύθερης έκφρασης και επιδιώκει την αμφίδρομη επικοινωνία μαζί τους.
Διευκρινίζουμε όμως ότι δεν θέλουμε ο χώρος σχολιασμού της ιστοσελίδας να μετατραπεί σε μια αρένα απαξίωσης και κανιβαλισμού προσώπων και θεσμών. Για τον λόγο αυτόν δεν δημοσιεύουμε σχόλια ρατσιστικού, υβριστικού, προσβλητικού ή σεξιστικού περιεχομένου. Επίσης, και σύμφωνα με τις αρχές της Εφημερίδας των Συντακτών, διατηρούμε ανοιχτό το μέτωπο απέναντι στον φασισμό και τις ποικίλες εκφράσεις του. Έτσι, επιφυλασσόμαστε του δικαιώματός μας να μην δημοσιεύουμε ανάλογα σχόλια.
Σε όσες περιπτώσεις κρίνουμε αναγκαίο, απαντάμε στα σχόλιά σας, επιδιώκοντας έναν ειλικρινή και καλόπιστο διάλογο.
Η efsyn.gr δεν δημοσιεύει σχόλια γραμμένα σε Greeklish.
Τέλος, τα ενυπόγραφα άρθρα εκφράζουν το συντάκτη τους και δε συμπίπτουν κατ' ανάγκην με την άποψη της εφημερίδας