«Να δούμε την ακροδεξιά πολιτική εντός των θεσμικών οργάνων»

Η Λιζ Φέκετε, διευθύντρια του Ινστιτούτου Φυλετικών Σχέσεων στην Αγγλία, μιλάει στην «Εφ.Συν.» για τους τρόπους με τους οποίους η Ακροδεξιά επιχειρεί να νομιμοποιήσει πολιτικά την προπαγάνδα της, χαρακτηρίζει «εγκληματική συμμορία που δρα όπως η μαφία» τη Χρυσή Αυγή και επισημαίνει ότι δεν αρκεί να μην κυβερνούν ακροδεξιοί όταν οι κυβερνώντες επιβάλλουν ακροδεξιά ατζέντα.

• Η οικονομική κρίση ανέδειξε τις ανισότητες ανάμεσα στα κράτη-μέλη της ευρωζώνης και επέτρεψε στην Ακροδεξιά να διεισδύσει στην κοινωνία. Ποιους τρόπους χρησιμοποιεί η Ακροδεξιά για να νομιμοποιήσει πολιτικά την προπαγάνδα της και ποιο είναι το βρετανικό παράδειγμα;

Η κρίση του 2008 δυνάμωσε την ακροδεξιά προπαγάνδα σε όλη την Ευρώπη, προβάλλοντας τον ισχυρισμό ότι οι κυβερνώντες επιλέγουν την επιβίωση των τραπεζών έναντι της επιβίωσης των ανθρώπων. Το πρόβλημα είναι ότι τα επιχειρήματα αυτά έχουν ψήγματα αλήθειας, τα οποία χρησιμοποίησαν οι ακροδεξιοί για να διαδώσουν την ιδεολογία τους.

Στη Βρετανία δεν έχουμε ένα παράδειγμα αντίστοιχο με το ελληνικό, δεν εξελέγη στη Βουλή ένα σκληρό νεοναζιστικό κόμμα. Είχαμε, όμως, το ακροδεξιό UKIP του Νάιτζελ Φάρατζ, το οποίο, ενώ αρχικά απευθυνόταν στη μεσαία τάξη, το 2009 έκανε στροφή στις εργατικές τάξεις του Νότου, οι οποίες ψήφισαν μαζικά τον Φάρατζ που υποσχόταν «δουλειές μόνο για Βρετανούς», όπως η Χρυσή Αυγή υποσχόταν «δουλειές μόνο για Ελληνες».

Πρόκειται για μια απολύτως τρελή κατάσταση αν αναλογιστεί κανείς ότι ο Φάρατζ εκπροσωπεί τις οικονομικές ελίτ και ότι ο ίδιος χρηματοδοτείται από εκατομμυριούχους. Αλλά χρησιμοποίησε την εργατική τάξη σε μια περίοδο που οι βιομηχανίες είχαν καταρρεύσει και οι εργάτες είχαν αφεθεί να πεθάνουν. Στις ίδιες περιοχές διοργάνωνε εκδηλώσεις ο ακροδεξιός Τόμι Ρόμπινσον (δεν είναι αυτό το πραγματικό του όνομα) και μολονότι δεν είχαμε προβλήματα στο Κοινοβούλιο, είχαμε τεράστια προβλήματα στους δρόμους.

Ασφαλώς το αφήγημα της Ακροδεξιάς ενισχύθηκε από τα συστημικά μέσα ενημέρωσης που χρηματοδοτούνται από ανθρώπους όπως ο Ρούπερτ Μέρντοχ και τα οποία παρουσίαζαν τον Ρόμπινσον σαν τον υπερασπιστή της εργατικής τάξης. Είχαμε, δηλαδή, το φαινόμενο τα μέσα ενημέρωσης να αποτελέσουν το μεγάφωνο για να διαδώσουν οι ακροδεξιοί την ιδεολογία τους. Τις αντανακλάσεις αυτού του φαινομένου τις βλέπουμε και στην Ελλάδα, υπό την έννοια ότι η Χρυσή Αυγή δεν θα είχε αποκτήσει επιρροή χωρίς τη συμβολή των ΜΜΕ.

• Η δίκη της Χρυσής Αυγής σάς φέρνει για πρώτη φορά στην Αθήνα. Τι αποκομίσατε από αυτήν και τι περιμένετε από δω και πέρα;

Αν και από μακριά, παρακολουθώ στενά την υπόθεση και αυτές τις μέρες παραβρέθηκα σε δύο συνεδριάσεις της δίκης και συμμετείχα στην πορεία για τον Παύλο Φύσσα. Στο δικαστήριο έβλεπα τους κατηγορούμενους, «φουσκωτούς» στην πλειονότητά τους, να ισχυρίζονται ότι δεν ξέρουν τίποτα. Ετσι τους έχει περιβάλει η οργάνωση, σαν οικογένεια, με μια έννοια τα μέλη είναι ιδιοκτησία της οργάνωσης και δρουν ξεκάθαρα σαν μια εγκληματική συμμορία, ακριβώς όπως η μαφία.

Οταν συμβαίνουν τόσο φρικτά εγκλήματα, ασφαλώς το να διατηρηθεί ζωντανή η μνήμη των θυμάτων είναι σημαντικό, αλλά εξίσου σημαντικό είναι να σιγουρευτούμε ότι κάτι μάθαμε από αυτά. Ηρθε η ώρα να πάμε ένα βήμα παραπέρα και να δούμε την ακροδεξιά πολιτική εντός των θεσμικών οργάνων. Δεν αρκεί να μην είναι οι ναζιστές στο Κοινοβούλιο ή να μην κυβερνούν οι ακροδεξιοί. Στην Ελλάδα κυβερνάει ένα δεξιό κόμμα, αλλά στις τάξεις του έχει ακροδεξιούς, επομένως η ατζέντα του διευρύνεται προς τα εκεί.

Θα σας πω ένα πολύ χαρακτηριστικό παράδειγμα. Η βρετανική κυβέρνηση, αν και συντηρητική και όχι ακροδεξιά, πήρε πολύ σκληρά μέτρα για τους μετανάστες.

Σας θυμίζω το σκάνδαλο «Γουίντρας» που αφορά τη γενιά που μετεγκαταστάθηκε στη Βρετανία από χώρες της Κοινοπολιτείας μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο με σκοπό να βοηθήσει στην ανοικοδόμηση της χώρας και έλαβε άδεια παραμονής επ’ αόριστον. Ωστόσο, όσοι από αυτούς ή τους απογόνους τους δεν είχαν λάβει έγγραφα ταυτότητας κατηγοριοποιήθηκαν ως παράτυποι μετανάστες και έπειτα από 60 χρόνια ήρθαν αντιμέτωποι με τον κίνδυνο απέλασης. Αυτή δεν είναι ακροδεξιά πολιτική;

• Η αυστριακή κυβέρνηση προσανατολίζεται να μη χορηγεί επίδομα στέγασης σε όσους μετανάστες δεν γνωρίζουν επαρκώς τη γερμανική γλώσσα.

Επιλέγει, δηλαδή, να βασίζει την πολιτική της σε μια πολύ συγκεκριμένη μορφή ρατσισμού, τον εθνικισμό. Μας λένε ότι πρέπει οι μετανάστες να μάθουν καλά γερμανικά για να έχουν στέγη, αλλά δεν μας λένε πώς θα γίνει αυτό. Αν είσαι καθαρίστρια σε ξενοδοχείο και δουλεύεις από το πρωί μέχρι το βράδυ χωρίς να μιλάς σε άνθρωπο, το μόνο που θες στο τέλος της ημέρας είναι να βάλεις ένα πιάτο φαΐ πάνω στο τραπέζι για τα παιδιά σου.

Θα δημιουργήσουν άραγε τις συνθήκες για να μάθουν οι μετανάστες γερμανικά; Θα χρηματοδοτήσουν τη διδασκαλία τους; Η ακροδεξιά κυβέρνηση σκαρφίστηκε ένα πολύ έξυπνο γι’ αυτήν μέτρο, προκειμένου να διαχωρίσει το σύστημα απασχόλησης για τους Αυστριακούς και τους... άλλους. Με τον τρόπο αυτόν, λένε στους μετανάστες «είστε μέχρι εδώ» και διασφαλίζουν ότι θα είναι πάντα στο περιθώριο.

• Και τώρα Brexit;

Το Brexit είναι μια τρομερή εμπειρία από τη μέρα διεξαγωγής του δημοψηφίσματος μέχρι και σήμερα που έχει ανασταλεί η λειτουργία της Βουλής. Μια πολύ πιεστική κατάσταση που βασίστηκε στα ψέματα και από τις δύο πλευρές: τόσο οι υπέρμαχοι όσο και οι πολέμιοι της παραμονής στην Ε.Ε. έφερναν την καταστροφή και όλο αυτό εξυπηρέτησε μόνο την άνοδο του ρατσισμού.

Αλλά παραδόξως πιστεύω ότι έχει συμβεί και κάτι πολύ θετικό, για το οποίο στο τέλος δεν θα βγούμε χαμένοι: το ότι κυρίως οι νέοι κατάλαβαν ότι η δημοκρατία δεν είναι κάτι που απλώς ορίζει ο νόμος, αλλά κάτι για το οποίο θα πρέπει να παλεύουν κάθε μέρα.