Στη νέα περιοδεία του στη Μέση Ανατολή, την τέταρτη από την έναρξη του πολέμου Ισραήλ - Χαμάς, ο Α. Μπλίνκεν ενέταξε στο πρόγραμμά του και δύο σύντομες επισκέψεις, σε Τουρκία και Ελλάδα. Η επιλογή του επικεφαλής της αμερικανικής διπλωματίας δηλοί από τη μια την πρόθεση να κλείσει επιτέλους με την Αγκυρα η εκκρεμότητα της σουηδικής ένταξης στο ΝΑΤΟ, από την άλλη όμως δεν φαίνεται πως θα ολοκληρωθεί το πλέγμα της συμφωνίας για τα F-16. Επιπλέον, δεν φαίνεται ακόμα ποιος είναι ο νέος στρατηγικός σχεδιασμός των ΗΠΑ για τον ρόλο της Τουρκίας στις νέες συνθήκες μετά τον πόλεμο της Γάζας.
Η Γάζα είναι το υπ’ αριθμόν ένα ζήτημα στην ατζέντα όλων των μερών, όμως, όπως αποδείχθηκε κατά τη δεύτερη περιοδεία Μπλίνκεν, στις αρχές Νοεμβρίου, όταν πάλι συμπεριέλαβε στο πρόγραμμά του την Τουρκία, για τον Τ. Ερντογάν το θέμα των F-16 δεν επιδέχεται άλλης αναβολής. Ο Τούρκος πρόεδρος είχε επιλέξει τότε να πάει στη Ριζούντα, ενώ η συνάντηση Φιντάν - Μπλίνκεν αποτύπωσε διάσταση σε όλα τα ανοιχτά ζητήματα.
Ο υπουργός Εξωτερικών της Τουρκίας, σε δηλώσεις του την Τετάρτη, σημείωσε ότι ο Α. Μπλίνκεν είναι προσκεκλημένος του και στη συνάντηση της Κωνσταντινούπολης θα συζητηθούν όλα τα θέματα. Ως προς τη Γάζα, ο Χ. Φιντάν επανέλαβε τις θέσεις Ερντογάν, χωρίς όμως τις αποστροφές για το Ισραήλ και τον Μπ. Νετανιάχου, σημειώνοντας με έμφαση ότι επείγει η διακοπή των εχθροπραξιών. Εκτενείς ήταν και οι αναφορές στα μέτωπα της Τουρκίας, στη Συρία και στο Ιράκ, όπου οι τουρκικές δυνάμεις εξαπέλυσαν σειρά αεροπορικών επιδρομών κατά θέσεων του PKK/YPG τον Δεκέμβριο και σύμφωνα με τον Χ. Φιντάν θα συνεχιστούν στις περιοχές όπου δρουν ακόμα κουρδικές δυνάμεις.
Τα δύο εξοπλιστικά
Αμέσως μετά, ο Α. Μπλίνκεν πρόκειται να μεταβεί στα Χανιά, όπου θα έχει συνομιλίες με τον πρωθυπουργό Κ. Μητσοτάκη και τον υπουργό Εξωτερικών Γ. Γεραπετρίτη. Στη συνάντηση αναμένεται να αποσαφηνιστούν οι επόμενες ενέργειες της διοίκησης Μπάιντεν ως προς το θέμα των F-16 της Τουρκίας και των F-35 για την Ελλάδα.
Η σύνδεση των δύο εξοπλιστικών πακέτων μπορεί να διευκολύνει τους εσωτερικούς χειρισμούς των ΗΠΑ, ωστόσο μένει να διαπιστωθεί εάν θα πληρούνται οι όροι της Επιτροπής Εξωτερικών του Κογκρέσου για δέσμευση της Αγκυρας ότι δεν θα τα χρησιμοποιεί εναντίον συμμαχικών και φιλικών δυνάμεων. Οι πληροφορίες επιμένουν ότι η κυβέρνηση Ερντογάν δεν πρόκειται να δεχτεί τέτοιους όρους. Πώς εξελίσσεται το παζάρι θα φανεί από το τι θα κάνει ο πρόεδρος της Τουρκίας σήμερα, εάν θα περιμένει τον Μπλίνκεν στο Ντολμαμπαχτσέ ή θα περιοδεύσει στην τουρκική περιφέρεια.
Στην περίπτωση που δεν υπάρξει συναίνεση του Κογκρέσου, το θέμα της Σουηδίας πιθανότατα θα καθυστερήσει να πάει στην Ολομέλεια της τουρκικής Εθνοσυνέλευσης και όχι στις 15 Ιανουαρίου, όπως έχει προγραμματιστεί από τον πρόεδρο Ν. Κουρτουλμούς. Την ίδια ημέρα, αρχίζουν εκ νέου και οι νομοθετικές εργασίες του Κογκρέσου.
Το ζήτημα για τις ΗΠΑ με την Τουρκία δεν είναι μόνο η Ελλάδα, αλλά και η επόμενη ημέρα με το Ισραήλ. Η Αγκυρα σχηματικά βρίσκεται απέναντι από τις επιλογές των ΗΠΑ στη Μέση Ανατολή και επιμένει να διατηρεί καλές σχέσεις με την Τεχεράνη και τη Ρωσία. Οπως φαίνεται, μάλιστα, από τις τελευταίες εξελίξεις στα τουρκικά μέτωπα στο Ιράκ και στη Συρία και παράλληλα στις συγκρούσεις των αμερικανικών δυνάμεων με τις φιλοϊρανικές οργανώσεις, ο ανταγωνισμός θα έχει συνέχεια και μετά τη Γάζα.
Νέες πηγές έντασης
Επιπλέον, για την Αθήνα στο τραπέζι βρίσκεται το ακανθώδες θέμα των σχέσεων με τη Λιβύη, όπου η μεταβατική κυβέρνηση Ντμπεϊμπά που τείνει να κλείσει θητεία κανονικής κυβέρνησης, με τη νέα διακοίνωσή της στον ΟΗΕ για το κλείσιμο του κόλπου της Σύρτης και τη νέα γραμμή αιγιαλίτιδας και συνορεύουσας ζώνης, ανοίγει νέες πηγές έντασης στη Μεσόγειο. Στην προκειμένη περίπτωση το πρόβλημα δεν είναι αμιγώς ελληνολιβυκό, εντούτοις, σε αυτή τη φάση η Ιταλία ασχολείται με τις συμφωνίες υδρογονανθράκων με τη Λιβύη.
Λίγες ημέρες μετά την ανακοίνωση στον ΟΗΕ (5 Δεκεμβρίου) και την επιστολή (11 Δεκεμβρίου), το υπουργείο Πετρελαίου εγκάλεσε τον πρόεδρο της Εθνικής Εταιρείας Πετρελαίου, Φ. Μπενγκτάρα, για τη σύναψη συμφωνίας με την ιταλική ENI, τη γαλλική ΤΟΤΑL και την ADNOC των ΗΑΕ, που αφορά το πεδίο Hamada και προβλέπει την απόδοση του 40% των εσόδων στις τρεις εταιρείες. Η συμφωνία που επρόκειτο να υπογραφεί στα τέλη Ιανουαρίου παγώνει. Ομως και οι άλλες συμφωνίες με την ΕΝΙ κινούνται σε ανάλογο πλαίσιο και εγείρεται το ερώτημα για τη συμφωνία Μελόνι - Ντμπεϊμπά, που περιλάμβανε και άλλα θέματα συνεργασίας (μεταναστευτικό, υποδομές κ.λπ.).
Η Αθήνα περιμένει με ενδιαφέρον τις απόψεις Μπλίνκεν για τις νέες λιβυκές προκλήσεις στη Μεσόγειο, ενώ παράλληλα βρίσκεται σε συζήτηση με την Μάλτα και την Αίγυπτο και αναμένει τις θέσεις της Ιταλίας. Ηδη οι πληροφορίες αναφέρουν ότι έχει γίνει αναφορά στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή, η οποία έχει γνώση του προβλήματος από τις αυθαίρετες και παράνομες ΑΟΖ του τουρκολιβυκού μνημονίου.
Την Τρίτη ο Γ. Γεραπετρίτης θα μεταβεί στο Κάιρο, όπου θα συναντηθεί με τον Σ. Σούκρι. Με τις νέες μονομερείς ενέργειες της Τρίπολης η απόσταση διευρύνεται και η κυβέρνηση Αλ Σίσι είναι στραμμένη στη διεύρυνση των σχέσεων με την ανατολική διοίκηση της Λιβύης (υπό τον πρώην στρατάρχη Χαφτάρ και τον γιο του).
Τέλος, αλλά ιδιαίτερα σημαντικό για την Αίγυπτο είναι το ζήτημα της ασφαλούς ναυσιπλοΐας στην Ερυθρά Θάλασσα. Πολιτικά, η Αθήνα έδωσε το μήνυμα σύμπλευσης με τη συμμετοχή ελληνικής φρεγάτας στην επιχείρηση Prosperity Guardian. Το πρόβλημα πάντως ήδη έχει επιφέρει ζημίες στην αιγυπτιακή οικονομία και, όπως είναι επόμενο, αναγκάζει την κυβέρνηση Αλ Σίσι να ξοδεύει διπλωματικό κεφάλαιο προκειμένου να τερματιστεί η ανασφάλεια.
Η efsyn.gr θεωρεί αυτονόητο ότι οι αναγνώστες της έχουν το δικαίωμα του σχολιασμού, της κριτικής και της ελεύθερης έκφρασης και επιδιώκει την αμφίδρομη επικοινωνία μαζί τους.
Διευκρινίζουμε όμως ότι δεν θέλουμε ο χώρος σχολιασμού της ιστοσελίδας να μετατραπεί σε μια αρένα απαξίωσης και κανιβαλισμού προσώπων και θεσμών. Για τον λόγο αυτόν δεν δημοσιεύουμε σχόλια ρατσιστικού, υβριστικού, προσβλητικού ή σεξιστικού περιεχομένου. Επίσης, και σύμφωνα με τις αρχές της Εφημερίδας των Συντακτών, διατηρούμε ανοιχτό το μέτωπο απέναντι στον φασισμό και τις ποικίλες εκφράσεις του. Έτσι, επιφυλασσόμαστε του δικαιώματός μας να μην δημοσιεύουμε ανάλογα σχόλια.
Σε όσες περιπτώσεις κρίνουμε αναγκαίο, απαντάμε στα σχόλιά σας, επιδιώκοντας έναν ειλικρινή και καλόπιστο διάλογο.
Η efsyn.gr δεν δημοσιεύει σχόλια γραμμένα σε Greeklish.
Τέλος, τα ενυπόγραφα άρθρα εκφράζουν το συντάκτη τους και δε συμπίπτουν κατ' ανάγκην με την άποψη της εφημερίδας