Η «δεύτερη ευκαιρία» του Στέφανου Κασσελάκη

Μια «δεύτερη ευκαιρία» ζητά στην πολιτική ζωή του τόπου ο Στέφανος Κασσελάκης – και θα τη ζητήσει και μέσω του ομότιτλου βιβλίου του, που κυκλοφορεί την εβδομάδα αυτή. «Σπάμε τα δεσμά για το Ελληνικό Ονειρο» είναι εξάλλου ο υπότιτλος του βιβλίου – και το «Ελληνικό Ονειρο» ήταν, υπενθυμίζεται, εκ των προτεινόμενων τίτλων για το υπό σύσταση κόμμα (προτιμήθηκε τελικώς, βέβαια, το «Κίνημα Δημοκρατίας»).

Στις 400 σελίδες του, ο συγγραφέας εναλλάσσει εικόνες, εμπειρίες, μαρτυρίες, αφηγήσεις τόσο από την προσωπική ζωή του (πριν ακόμη γεννηθεί!) αλλά και από την πολιτική ζωή στη συνέχεια, την εμπλοκή που είχε με τον ΣΥΡΙΖΑ-Προοδευτική Συμμαχία, με κατάληξη το… διαζύγιο. Το βιβλίο που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Πεδίο θα παρουσιαστεί στο αθηναϊκό κοινό την Πέμπτη το απόγευμα, στις 7, στο Πολεμικό Μουσείο. Από τις σελίδες του και το απόσπασμα που ακολουθεί:

***
Η απόφαση για ρήξη με τον ΣΥΡΙΖΑ ήταν από τις πιο δύσκολες στιγμές της ζωής μου – απόφαση που έλαβαν, όπως αποδείχθηκε στο τέλος, άλλοι για εμένα. Επειτα από μια διαδρομή γεμάτη προκλήσεις, όνειρα και αγώνες, βρέθηκα αντιμέτωπος με ένα δίλημμα: να συνεχίσω να υπηρετώ έναν χώρο που δεν ανταποκρίνεται πλέον στις αξίες μου ή να κάνω ένα βήμα προς το άγνωστο, πιστός στο όραμά μου/μας για αλλαγή.

Από την πρώτη ημέρα που εντάχθηκα στον ΣΥΡΙΖΑ πίστευα βαθιά στις αρχές του. Η αλληλεγγύη, η κοινωνική δικαιοσύνη και η ανάγκη για ένα καλύτερο αύριο ήταν οι πυλώνες πάνω στους οποίους οικοδόμησα τις προσπάθειές μου. Ομως, από την πρώτη ημέρα κιόλας άρχισα επίσης να βλέπω σημάδια κόπωσης, δογματισμού και εσωστρέφειας – σημάδια που εντείνονταν μέρα με τη μέρα, με αποκορύφωμα το συνέδριο του Νοεμβρίου. Το κόμμα που κάποτε παρουσιαζόταν ως μια δύναμη αλλαγής αποδείχθηκε ένα καλοστημένο ψέμα.

***
Ο παππούς Στέλιος ήταν δημόσιος υπάλληλος. Η δουλειά του ήταν να φυλάει τις δασικές εκτάσεις, πράγμα που έκανε ιππεύοντας ένα άλογο, φυσικά! Η γιαγιά Αλεξάνδρα φρόντιζε την οικογένεια. Είχαν, επίσης, μερικούς πορτοκαλεώνες κοντά στο σπίτι, στην κοιλάδα. Η μαμά μου ήρθε πολύ κοντά με τα πεθερικά της. Ενώ ο παππούς Στέλιος πλησίαζε στο τέλος της ζωής του, ρωτούσε συνεχώς τη μαμά μου για το πώς πήγαινε η εγκυμοσύνη της.

«Οϊ, όιιι!» – αυτές ήταν οι μόνες λέξεις που μπορούσε να προφέρει.

«Αντέχω. Θέλω μόνο ο εγγονός σου να πάρει τα μάτια σου», απαντούσε η μαμά μου. Και σε μια απόκοσμη σύμπτωση, έτσι ακριβώς έγινε. Πήρα τα μάτια του παππού που δεν γνώρισα ποτέ.

Ομως ήταν η σύζυγός του, η γιαγιά μου Αλεξάνδρα, με την οποία ήρθα πιο κοντά. Ηταν ένας άγιος άνθρωπος: εξαιρετικά ανεκτική, πάντα στοργική, φρόντιζε τα πάντα, και, παρότι δεν είχε κάποια ιδιαίτερη μόρφωση, μοιραζόταν άφθονη λαϊκή σοφία με όλους μας. Ντυμένη πάντα στα μαύρα μετά τον θάνατο του συζύγου της, η γιαγιά Αλεξάνδρα είναι το πρόσωπο με το οποίο συνδέθηκα συναισθηματικά περισσότερο – ίσως περισσότερο και από τους γονείς μου.

***
Επιστρέφω στο Αντόβερ για το τελευταίο έτος περιμένοντας να λάβω τα εύσημα των συμμαθητών μου για την εξαιρετική διεξαγωγή των Ολυμπιακών Αγώνων της Αθήνας το 2004. Υστερα από ένα διάστημα αμφισβήτησης, σκέφτηκα ότι οι συμμαθητές μου θα μου αναγνώριζαν τουλάχιστον ότι είχα δίκιο ως προς την επιτυχία τους. Αντ’ αυτού, με ρώτησαν το εξής: «Θεέ μου, παρακολούθησες το My Big Fat Greek Wedding;».

Αλίμονο, εκείνη η επιτυχημένη ταινία είχε γίνει ο νέος όλεθρος της ελληνικής ύπαρξής μου στο campus... Για να είμαστε δίκαιοι, ήταν αρκετά ακριβής σε πολλά θέματα (αν και το αστείο με το Windex ήταν κάπως αφελές).

Μου άρεσε το τελευταίο έτος μου, και στο τέλος μετάνιωσα που δεν χρειάστηκε να επαναλάβω κάποιο μάθημα. Στην πραγματικότητα, ήμουν ταραγμένος και πολύ συγκινημένος τη στιγμή που έφτασε η αποφοίτηση. Είχα τελικά προλάβει τα μαθήματα ανθρωπιστικών επιστημών και επιλέχθηκα ως «υπότροφος Abbott», για να πραγματοποιήσω έρευνα στα οικονομικά (στην πραγματικότητα, ανέλυσα τον οικονομικό αντίκτυπο των Ολυμπιακών Αγώνων της Αθήνας). Κατέληξα να κερδίσω ένα περίεργο μείγμα ακαδημαϊκών διακρίσεων: το Βραβείο Φυσικής και το Γαλλικό Βραβείο. Εγινα ένα είδος κοινωνικής πεταλούδας, κάνοντας πολλούς φίλους στο campus.

Υπήρξαν δύο συγκεκριμένες εμπειρίες που άφησαν ένα βαθύ πολιτικό αποτύπωμα πάνω μου. Και για να είμαστε σαφείς: οι πολιτικοί που καυχιούνται για ακαδημαϊκούς τίτλους και επαίνους για μικρές στιγμές εξανθρωπισμού είναι πολιτικοί με τους οποίους πρέπει να είμαστε επιφυλακτικοί.

Αρχικά, πέρασα έναν χρόνο εθελοντικά στο Boys & Girls Club στο κοντινό Λόρενς. Μια πρώην βιομηχανική πόλη που επηρεάζεται από την αυτοματοποίηση, το Λόρενς έχει μεγάλο πληθυσμό Ισπανόφωνων και είναι μία από τις φτωχότερες κοινότητες στη Μασαχουσέτη, παρότι απέχει ελάχιστα από το εύπορο Αντόβερ. Το σχολείο, έχοντας επίγνωση αυτής της κοινωνικοοικονομικής αντίθεσης, προσέφερε ένα ευρύ φάσμα ευκαιριών κοινωνικής υπηρεσίας εκεί. Εκμεταλλεύτηκα μία και δίδαξα δύο νεαρές έφηβες που είχαν μεταναστεύσει από το Κονγκό: μπορούσαν να μιλήσουν μόνο γαλλικά, οπότε θα τους μάθαινα αγγλικά μέσω των γαλλικών (δηλαδή χρησιμοποιώντας την τέταρτη γλώσσα μου για να τους διδάξω τη δεύτερη). Συνειδητοποίησα πολύ γρήγορα πόσο ενδυναμωτικό είναι να προσφέρουμε στους νέους μετανάστες ένα μονοπάτι για να προσαρμοστούν στη νεοσύστατη κοινότητά τους –μια απόφαση που τελικά λήφθηκε για αυτούς– ξεκινώντας από την εκπαίδευση.

***
Ηταν 28 Απριλίου 2023 όταν η Πόπη Τσαπανίδου ανακοίνωσε μέσω βίντεο τα ονόματα των υποψηφίων στο ψηφοδέλτιο Επικρατείας του ΣΥΡΙΖΑ-Προοδευτική Συμμαχία για τις βουλευτικές εκλογές. Εγώ βρισκόμουν στην 9η και μη εκλόγιμη θέση του ως εκπρόσωπος των απόδημων. Από μόνο του το γεγονός αποτελούσε ιδιαίτερη τιμή. Πέντε μήνες μετά θα εκλεγόμουν αρχηγός της αξιωματικής αντιπολίτευσης αλλά στο μεταξύ χρειάστηκε να συμβούν πολλά. Αυτό που δεν μπορούσα να φανταστώ, βέβαια, είναι όσα θα ακολουθούσαν. Είχε προηγηθεί η πρόταση του Αλέξη Τσίπρα για τη συμμετοχή μου στο ψηφοδέλτιο.

● 22.05.2023 (μήνυμα) Αλέξη, σε ευχαριστώ ολόψυχα για την ευκαιρία που μου έδωσες στο Επικρατείας. Είμαι 100% μαζί σου και στη διάθεσή σου, όπως θες να με χρησιμοποιήσεις, να αλλάξουμε το επικοινωνιακό αφήγημα προς μεσαία τάξη και μικρομεσαίους επιχειρηματίες. Είμαι Αθήνα και θα βοηθήσω στην αντεπίθεση όσο μπορώ και όπως μου υποδείξεις. Στέφανος

Ο ίδιος σε επικοινωνία του μαζί μου θα εκφράσει την πεποίθηση πως έχω πολλά να προσφέρω στην Ελλάδα, και αυτό θα πρέπει να γίνει μέσα από έναν νέο ΣΥΡΙΖΑ με νέους ανθρώπους που θα στήριζε από άλλον ρόλο.

● 03.07.2023 (μήνυμα) Με τη στήριξή σου θα προσφέρω με καθαρά χέρια ό,τι μπορώ στον τόπο αυτόν και σε όλους τους αδύναμους και λιγότερο τυχερούς.

Το πιο μεγάλο μου «λάθος», αυτό που αποτέλεσε την αρχή του τέλους μου στον προεδρικό θώκο του ΣΥΡΙΖΑ, ήταν η αμφισβήτηση του Αλέξη Τσίπρα. Ο Αλέξης ήταν κάτι σαν το «Αγιο Δισκοπότηρο» στον ΣΥΡΙΖΑ, ο άνθρωπος που δεν άγγιζε κανείς, ο αναμορφωτής που έκανε το κόμμα κυβέρνηση – ο πρώην πρωθυπουργός έπρεπε για πολλούς να μείνει στο απυρόβλητο. Κάθε αναφορά, κάθε αιχμή και κάθε κριτική στο πρόσωπό του ενεργοποιούσε αυτόματα τα αντανακλαστικά των προεδρικών, που θα μπορούσαν να τα δεχτούν όλα εκτός από ένα: την απομυθοποίηση του Αλέξη Τσίπρα.

Τώρα πια το είχα καταλάβει. Η αλήθεια ήταν μία. Δεν είχε κερδίσει ποτέ ο ΣΥΡΙΖΑ τις εκλογές. Ο Αλέξης τις είχε κερδίσει με υποσχέσεις που δεν τήρησε. Ομως οι ίδιοι δεν ήταν ποτέ έτοιμοι να κυβερνήσουν, τουλάχιστον αρκετοί από αυτούς. Το κόμμα έφθινε συνεχώς. Αυτό που είχαν ανάγκη ήταν ένας αποδιοπομπαίος τράγος προκειμένου να του ρίξουν όλες τις ευθύνες, πολιτικές και οικονομικές.