«Αριστερά, κυβέρνηση και κράτος»

«Το ευρωιερατείο όχι μόνο δεν έδωσε ανάσα στην Ελλάδα, αλλά συνέχισε από την επομένη κιόλας της 20ής Φεβρουαρίου να βάζει νάρκες στην ελληνική οικονομία, κρατώντας την ίσα ίσα πάνω από το νερό, με τη Δαμόκλειο Σπάθη της πτώχευσης διαρκώς πάνω από το κεφάλι της, αξιώνοντας πιεστικά τρίτο Μνημόνιο. Ο βασικός λόγος δεν ήταν, βέβαια, οικονομικός, αλλά πολιτικός: να ακυρωθεί εν τη γενέσει της η πρώτη σοβαρή αμφισβήτηση του μοντέλου συσσώρευσης στη βάση της συμπίεσης του κόστους εργασίας, που επέβαλε κυρίως η γερμανική ολιγαρχία, και να αποτραπεί ο κίνδυνος “μόλυνσης” άλλων λαών, ιδίως της περιφέρειας (Ισπανία με τους Podemos, Πορτογαλία με το Κ.Κ. και το Μπλόκο, Ιρλανδία με το Sinn Fein) από τον ελληνικό “ιό”»

Oι εκλογές της 25ης Ιανουαρίου του 2015 σηματοδότησαν μια καμπή στην πολιτική ιστορία της Ελλάδας. Υστερα από σχεδόν πέντε χρόνια καθόδου στην κόλαση των Μνημονίων και εξάρσεων των λαϊκών αντιστάσεων, που κάποιες στιγμές έτειναν να αποκτήσουν εξεγερτικά χαρακτηριστικά, το εκλογικό σώμα έριξε την τρίτη μνημονιακή κυβέρνηση Σαμαρά-Βενιζέλου (μετά από εκείνες των Παπανδρέου και Παπαδήμου) και στράφηκε, σε χωρίς προηγούμενο έκταση, προς τα αριστερά. Στο σύνολό τους, τα αριστερά κόμματα πήραν περίπου το 43% των ψήφων πανελλαδικά και γύρω στο 55%, ή και παραπάνω, στις κατ’ εξοχήν εργατικές συνοικίες των μεγάλων αστικών κέντρων.

Οι Αλκυονίδες Ημέρες της Ελλάδας είχαν διεθνή σημασία και αντίκτυπο. Για πρώτη φορά μετά το 1947, αναδείχτηκε σε μια αναπτυγμένη χώρα της ιμπεριαλιστικής Τριάδας (Βόρεια Αμερική, Δυτική Ευρώπη, Ιαπωνία) κυβέρνηση στα αριστερά της σοσιαλδημοκρατίας, με κορμό τον ΣΥΡΙΖΑ. Για πρώτη φορά τα τελευταία 30 χρόνια, αναδείχθηκε σε χώρα του ευρωπαϊκού, ιμπεριαλιστικού κέντρου κυβέρνηση πέρα από το δίπολο νεοφιλελευθερισμού και σοσιαλφιλελευθερισμού, με σημαία όχι τον μετριασμό ή την τροποποίηση της εξοντωτικά αντιλαϊκής λιτότητας, αλλά τον τερματισμό και την ανατροπή της.

Η Ελλάδα, που είχε αναχθεί από τους ηγεμονικούς κύκλους της Ευρωπαϊκής Ενωσης (Ε.Ε.) σε πειραματόζωο για την εφαρμογή, με άλλο τρόπο, του Δόγματος του Σοκ που περιγράφει η Ναόμι Κλάιν στο πολύκροτο βιβλίο της [Το δόγμα του σοκ (2007), Εκδόσεις Α.Α. Λιβάνη, (2010)], εμφανιζόταν τώρα ως πολιτικό και κοινωνικό εργαστήριο μιας ελπιδοφόρας, εναλλακτικής προοπτικής. Από εδώ και το χωρίς προηγούμενο κύμα εκδηλώσεων διεθνιστικής αλληλεγγύης προς την Ελλάδα το πρώτο διάστημα ζωής της νέας κυβέρνησης.

Συσπειρωμένες, όχι χωρίς δισταγμούς και εσωτερικές αντιθέσεις, γύρω από τη γερμανική κυβέρνηση, οι διευθυντικές δυνάμεις της Ε.Ε. απάντησαν σ’ αυτόν τον κίνδυνο με την απόπειρα ενός μεταμοντέρνου πραξικοπήματος εναντίον της βούλησης του ελληνικού λαού. Με βασικούς μοχλούς το υπέρογκο δημόσιο χρέος και τον ασφυκτικό έλεγχο της ρευστότητας των προβληματικών, ελληνικών τραπεζών από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (ΕΚΤ), αλλά και με την πολύτιμη συνδρομή της Πέμπτης Φάλαγγας, δηλαδή της ελληνικής χρηματιστικής ολιγαρχίας, της μιντιοκρατίας και των πειθήνιων πολιτικών τους υπηρετών, προσπάθησαν να πνίξουν το μωρό στην κούνια του: να ανακόψουν τη λαϊκή δυναμική που πήγαινε να δημιουργηθεί, όπως έδειξαν τα πρώτα μετεκλογικά συλλαλητήρια, που αναζωογόνησαν την «ατμόσφαιρα των πλατειών», και να ακυρώσουν κάθε ριζοσπαστικό προσανατολισμό της κυβέρνησης μέσα από μια διπλή τακτική ενσωμάτωσης-υπονόμευσης.

Κατ’ αυτόν τον τρόπο, επιδίωξαν να δρομολογήσουν το σενάριο της βραχείας αριστερής παρένθεσης, πετυχαίνοντας, με τα σύγχρονα μέσα του χρηματοπιστωτικού στραγγαλισμού-εκβιασμού, ό,τι πέτυχαν το εμπάργκο των ΗΠΑ και τα τανκς του Πινοτσέτ απέναντι στην κυβέρνηση Λαϊκής Ενότητας του Σαλβαδόρ Αλιέντε, εκείνη την άλλη, καταδικασμένη στη λήθη από τον ιμπεριαλισμό, «11η Σεπτεμβρίου» - του 1973.

Οταν γράφονταν αυτές οι γραμμές, η έκβαση αυτής της άνισης αναμέτρησης δεν είχε προεξοφληθεί. Μετά από ένα δυναμικό, κυρίως στο συμβολικό επίπεδο, ξεκίνημα, η κυβέρνηση του Αλέξη Τσίπρα πραγματοποίησε στρατηγική υποχώρηση, με τη συμφωνία στο Eurogroup της 20ής Φεβρουαρίου. Μια συμφωνία με την οποία δεσμεύτηκε να αποπληρώσει (κάπως, κάποτε) το σύνολο του αβάσταχτου χρέους, να διατηρήσει, έστω με όχι τόσο ταπεινωτική μορφή όσο εκείνη της τρόικας, την ελληνική οικονομία υπό διαρκή επιτήρηση και να αποφύγει μονομερή μέτρα με αντίκτυπο στα δημοσιονομικά, στις τράπεζες και στην «ανταγωνιστικότητα».

Κατ’ αυτό τον τρόπο, επεδίωξε να αποτρέψει τον «ξαφνικό θάνατο», τύπου Κύπρου, από τη διακοπή της δανειακής χρηματοδότησης ή/και της παροχής ρευστότητας στις τράπεζες, να αποφύγει μια πρόωρη ρήξη για την οποία δεν ήταν έτοιμη ούτε αυτή ούτε ο ελληνικός λαός και να κερδίσει χρόνο ώστε να σταθεροποιήσει εσωτερικά τη θέση της με την προώθηση δημοκρατικών μεταρρυθμίσεων και φιλολαϊκών μέτρων.

Σε αντίθεση με τις προσδοκίες της, όμως, ο κερδισμένος χρόνος αποδείχθηκε ότι εργάζεται για λογαριασμό όχι της ελληνικής κυβέρνησης, αλλά των εχθρών της. Η κριτική, λαϊκή υποστήριξη άρχισε να αποδομείται. Το ευρωιερατείο όχι μόνο δεν έδωσε ανάσα στην Ελλάδα, αλλά συνέχισε από την επομένη κιόλας της 20ής Φεβρουαρίου να βάζει νάρκες στην ελληνική οικονομία, κρατώντας την ίσα ίσα πάνω από νερό, με τη Δαμόκλειο Σπάθη της πτώχευσης διαρκώς πάνω από το κεφάλι της, αξιώνοντας πιεστικά τρίτο Μνημόνιο.

Ο βασικός λόγος δεν ήταν, βέβαια, οικονομικός, αλλά πολιτικός: να ακυρωθεί εν τη γενέσει της η πρώτη σοβαρή αμφισβήτηση του μοντέλου συσσώρευσης στη βάση της συμπίεσης του κόστους εργασίας, που επέβαλε κυρίως η γερμανική ολιγαρχία, και να αποτραπεί ο κίνδυνος «μόλυνσης» άλλων λαών, ιδίως της περιφέρειας (Ισπανία με τους Podemos, Πορτογαλία με το Κ.Κ. και το Μπλόκο, Ιρλανδία με το Sinn Fein) από τον ελληνικό «ιό».

Η εξέλιξη αυτή, που θα έπρεπε να είναι απολύτως προβλέψιμη για μια αριστερή ηγεσία με αίσθηση πολιτικού ρεαλισμού, κατέδειξε το στρατηγικό αδιέξοδο της κυρίαρχης γραμμής του ΣΥΡΙΖΑ: την αδυναμία να εκπληρωθεί η υπόσχεση «τέλος στη λιτότητα και τα Μνημόνια» με τη δέσμευση «μέσα στην υπαρκτή Ευρωζώνη».

Εκούσα-άκουσα, η ηγεσία του ΣΥΡΙΖΑ άρχισε να συνειδητοποιεί το επώδυνο δίλημμα, όπως φαίνεται από το γεγονός ότι έριξε, διστακτικά, στο τραπέζι το χαρτί του δημοψηφίσματος για την ανυποχώρητη εφαρμογή τού (ούτως ή άλλως, αρκετά μετριοπαθούς) προγράμματός της, εάν προσκρούσει τελικά σε «Τείχος του Βερολίνου».

Το αμέσως προσεχές διάστημα θα δείξει αν βρει την τόλμη και την ικανότητα να οδηγήσει τα πράγματα προς μια επωφελή για τα λαϊκά συμφέροντα ρήξη ή αν θα οδηγηθεί σε μια ταπεινωτική συνθηκολόγηση, με ανυπολόγιστες συνέπειες για το ηθικό των λαϊκών δυνάμεων και τις προοπτικές της Αριστεράς για πολλά χρόνια.

!Το βιβλίο θα παρουσιαστεί την Τρίτη στις 18.30 στην αίθουσα εκδηλώσεων της ΕΣΗΕΑ (Ακαδημίας 20 1ος όροφος). Θα μιλήσουν οι: Παναγιώτης Λαφαζάνης υπουργός Παραγωγικής Ανασυγκρότησης, Ευτύχης Μπιτσάκης ομότιμος καθηγητής Φιλοσοφίας Πανεπιστημίου Ιωαννίνων, Διονύσης Τσακνής πρόεδρος του Δ.Σ. της ΕΡΤ, Θανάσης Σκαμνάκης δημοσιογράφος. Συντονίζει ο Τάσος Παππάς.

♦ Ολόκληρη η προδημοσίευση στην «Εφημερίδα των Συντακτών» που κυκλοφορεί σήμερα.