Τρία μηνύματα για τα αρχαία στη Βενιζέλου

Hταν από τις πιο ηχηρές –παρά τη σιωπηρή διάστασή της– και η πιο αισιόδοξη –παρά την επιλογή της μαύρης ένδυσης– διαμαρτυρία που έγινε τελευταία στη Θεσσαλονίκη αυτή που συντελέστηκε χθες μπροστά στο δημαρχείο της πόλης. Και επιπλέον, αν και δεν έγιναν δηλώσεις, δεν ακούστηκαν συνθήματα, ήταν τόσο εύγλωττη και εύστοχη που έλαβε για άλλη μια φορά ως απάντηση από την ηγεσία του δήμου μόνο αιδήμονα σιωπή.

Η Κίνηση Πολιτών Θεσσαλονίκης για την Προστασία της Πολιτιστικής Κληρονομιάς είχε προαναγγείλει σειρά δράσεων από τη μέρα που έγινε γνωστή η αρνητική απόφαση του Συμβουλίου της Επικρατείας για τις αρχαιότητες και χθες έκανε πράξη την πρώτη. Το κλασικό πλέον και αρκούντως εύστοχο σύνθημα «Εγκλημα στη Βενιζέλου» εμπλουτίστηκε από την περιγραφή της θέλησης των πολιτών της Θεσσαλονίκης να μην κάνουν πίσω με το μεστό και λακωνικό «Αμετακίνητοι-Αμετακίνητα».

Γνωρίζουν πολύ καλά οι πολίτες τι και ποιους αντιμετωπίζουν στην υπόθεση υπεράσπισης των αρχαιοτήτων που έχουν βρεθεί στον σταθμό Βενιζέλου του μετρό Θεσσαλονίκης. Γι’ αυτό και σε ένα από τα πανό που απλώθηκαν χθες στην είσοδο του δημαρχιακού μεγάρου αποτυπωνόταν το σκάμμα με τα αρχαία του σταθμού Βενιζέλου και ακολουθούσαν τα δεκάδες ονόματα των Ελλήνων και ξένων επιστημόνων αλλά και όλων των φορέων που προσυπογράφουν το αίτημα για διατήρηση κατά χώραν των αρχαιοτήτων, με το σύνθημα: «Οι άριστοι μιλούν, η κυβέρνηση κωφεύει. Κύριε πρωθυπουργέ, σταματήστε τώρα το έγκλημα στον Σταθμό Βενιζέλου».

Μαυροφορεμένες και μαυροφορεμένοι πολίτες παρατάχθηκαν μπροστά στο δημαρχείο, πάνω στις σκάλες αλλά και μπροστά στη λεωφόρο με πικέτες στο στήθος που έγραφαν «Δήμαρχε, καταστρέφεις την ίδια σου την πόλη», «Δήμαρχε, αν τους πολίτες δεν ακούς, άκουσε τους ειδικούς. Απόσπαση ίσον έγκλημα». «Είμαστε εδώ για να πούμε στον δήμαρχο ότι τα αρχαία πρέπει να σωθούν, δεν θα το βάλουμε κάτω, και αυτή είναι η πρώτη από μια σειρά άλλων δράσεων που προγραμματίζουμε», είπε στην «Εφ.Συν.» η γραμματέας της Κίνησης Πολιτών για την προστασία της Πολιτιστικής Κληρονομιάς, Νανά Δρίζη.

Το ΚΚΕ

Δύο ώρες πριν από την έναρξη της διαμαρτυρίας στο δημαρχείο, το ΚΚΕ έδινε στη δημοσιότητα δισέλιδη ανακοίνωση με την οποία καλούσε «τους εργαζόμενους, τον λαό, τους μαζικούς φορείς της πόλης» να διεκδικήσουν την «αναθεώρηση της απόφασης της κυβέρνησης για τα αρχαία», ζητώντας «προστασία των αρχαιοτήτων στον Σταθμό Βενιζέλου με διατήρησή τους στον χώρο, χωρίς απόσπαση και επανατοποθέτησή τους». Δεν είναι η πρώτη φορά που το κόμμα διατυπώνει καθαρά τη θέση του, ο χαιρετισμός στις κινητοποιήσεις είναι σαφής, όπως και η αντίδρασή του στις εκκλήσεις που έγιναν τελευταία σε όλα τα κόμματα να τοποθετηθούν εκ νέου και να διεκδικήσουν τη σωτηρία της υπόγειας Πομπηίας της Θεσσαλονίκης.

Το ΚΚΕ σημειώνει στην ανακοίνωσή του ότι «η λύση που προωθείται δεν λαμβάνει υπόψη τους τεκμηριωμένους προβληματισμούς και ενστάσεις που έχει καταθέσει πλήθος επιστημονικών φορέων και επιστημόνων από όλο τον κόσμο αλλά και το γεγονός ότι είναι δυνατή η βέλτιστη λύση για ολοκλήρωση του σταθμού με διατήρηση των αρχαιοτήτων στον χώρο (in situ)», υπενθυμίζει ότι «η αιτία για τις τραγικές καθυστερήσεις και τη διόγκωση - αναθεώρηση του κόστους κατασκευής του Μετρό δεν είναι η παρουσία αυτών των πολύ σημαντικών αρχαιοτήτων» και καταγγέλλει επιπλέον ότι «δυο δεκαετίες μετά την έναρξη των εργασιών, προωθείται Σύμπραξη Ιδιωτικού Δημόσιου Τομέα (οι γνωστές ΣΔΙΤ) για τη λειτουργία και συντήρησή του».

Οι πολιτικοί μηχανικοί

Τον σοβαρό κίνδυνο καταστροφής των αρχαιοτήτων από το αρχαίο σταυροδρόμι της Βενιζέλου επισημαίνουν σε δημόσια επιστολή τους δώδεκα πολιτικοί μηχανικοί με πολυετή πείρα στη διαχείριση αρχαιολογικών χώρων, έργων αποκατάστασης μνημείων και προστασίας αρχαιολογικών χώρων.

Προκρίνουν τη διατήρηση των αρχαιοτήτων στη θέση τους τονίζοντας πως «η δυνατότητα να κατασκευαστεί ο σταθμός με διατήρηση των αρχαιοτήτων κατά χώραν έχει αποδειχτεί με τεκμηριωμένη μελέτη που εκπόνησε ελληνικό μελετητικό γραφείο υψηλής εξειδίκευσης, με τη μέθοδο της υπόγειας διάνοιξης, η οποία έχει εφαρμοστεί επιτυχώς σε ιστορικές πόλεις και στον σταθμό “Μοναστηράκι” του μετρό της Αθήνας».

Οι δώδεκα παρατηρούν πως δεν είναι αποδεκτή η λύση της διάλυσης διότι: α) εγκυμονεί μεγάλους κινδύνους για την ακεραιότητά τους και θα αφαιρέσει σημαντικότατο μέρος της αυθεντικότητάς του, β) η αποκάλυψη των υποκείμενων διαδοχικών προγενέστερων στρωμάτων αρχαιοτήτων θα προκαλέσει νέα διλήμματα, νέες μελέτες, νέες αποφάσεις, πιθανότατα νέες νομικές εμπλοκές, και γ) μεγάλες αβεβαιότητες υπάρχουν για τον τρόπο επανασυναρμολόγησης των πολυτεμαχισμένων αρχαιοτήτων, αφού αναπόφευκτα η λύση θα επηρεαστεί από τα ανωτέρω απρόβλεπτα.

Την επιστολή υπογράφουν οι: Κωνσταντία Δρόσου, Κώστας Ζάμπας, Γεωργία Ζαχαροπούλου, Γεράσιμος Θωμάς, Χρήστος Ιγνατάκης, Βλάσης Κουμούσης, Μαριλένα Μεντζίνη, Χρίστος Παπαδόπουλος, Κώστας Παπαντωνόπουλος, Αλέξης Παπασωτηρίου, Κοσμάς Στυλιανίδης, Ελένη Τουμπακάρη.