Η χάλκινη αγκαθωουρά και ο παπαγάλος της Νέας Καληδονίας είναι μεταξύ των 126 πτηνών που «χάθηκαν» από τα μάτια των επιστημόνων, που δεν έχουν δηλαδή εμφανιστεί επί μία δεκαετία ή περισσότερο, σύμφωνα με την πιο ολοκληρωμένη λίστα των αγνοούμενων ειδών που έχει συνταχθεί μέχρι σήμερα.
Η νέα καταμέτρηση βασίζεται σε εκατομμύρια αρχεία που συλλέχθηκαν από ενθουσιώδεις παρατηρητές πουλιών και ερασιτέχνες επιστήμονες που τεκμηριώνουν την άγρια ζωή σε μερικές από τις πιο απομακρυσμένες τοποθεσίες του πλανήτη. Προκειμένου ένα είδος πτηνού να συμπεριληφθεί σε αυτή τη λίστα, δεν πρέπει να έχει καταγεγραμμένη θέαση για τουλάχιστον μία δεκαετία και δεν πρέπει να έχει αξιολογηθεί ως εξαφανισμένο στη φύση από την Κόκκινη Λίστα Απειλούμενων Ειδών της Διεθνούς Ενωσης Προστασίας της Φύσης (IUCN).
«Το να καταλάβουμε γιατί αυτά τα πουλιά χάθηκαν και στη συνέχεια να προσπαθήσουμε να τα βρούμε μπορεί να μοιάζει με αστυνομική ιστορία», λέει στον Guardian ο Τζον Μιτερμάιερ, διευθυντής της Αναζήτησης για τα Χαμένα Πουλιά στη μη κυβερνητική οργάνωση American Bird Conservancy, που έχει δημιουργήσει το σύνολο δεδομένων μαζί με το BirdLife International, τη μεγαλύτερη παγκόσμια οργάνωση που ασχολείται με την προστασία των πουλιών και των βιοτόπων τους και την οργάνωση Re: wild. Οι συγγραφείς ελπίζουν ότι η απελευθέρωση της λίστας θα ενθαρρύνει τους ανθρώπους να παρουσιάσουν νέες θεάσεις μερικών από τα εξαφανισμένα πουλιά και να τονώσουν τις προσπάθειες διατήρησης.
Τροπικές περιοχές
«Ενώ ορισμένα από τα είδη στη λίστα θα είναι απίστευτα δύσκολο ή ίσως ακόμη και αδύνατο να βρεθούν, άλλα μπορεί να αποκαλυφθούν σχετικά γρήγορα εάν οι άνθρωποι φτάσουν στα σωστά μέρη», είπε ο Μιτερμάιερ.
Πολλά από αυτά τα «χαμένα» πουλιά ζουν στις τροπικές περιοχές, ιδιαίτερα σε μικρά νησιά και σε ορεινές περιοχές. Πενήντα έξι χαμένα πτηνά είναι από την Ωκεανία, ακολουθούμενη από την Αφρική με 31 και την Ασία με 27. Το πτηνό με το μεγαλύτερο χρονικό διάστημα εξαφάνισης είναι η τιτύρα με άσπρη ουρά που δεν έχει εμφανιστεί εδώ και 195 χρόνια. Είναι γνωστό από μόνο ένα δείγμα που συλλέχθηκε από το Πόρτο Βέλο στη Βραζιλία το 1829, αν και υπήρξε μία πιθανή θέαση το 2006.
Αλλα είδη δεν έχουν ιδωθεί για περισσότερα από 150 χρόνια. Η χάλκινη αγκαθωουρά είναι ένα μυστηριώδες κολιμπρί, γνωστό μόνο από δύο δείγματα που συλλέχθηκαν πριν από το 1852. Η ακριβής τοποθεσία είναι άγνωστη, αλλά πιστεύεται ότι βρίσκεται κάπου στη Βολιβία. Ο παπαγάλος της Νέας Καληδονίας είναι ένα είδος γνωστό μόνο από δύο διατηρημένα δείγματα που συλλέχθηκαν το 1859. Το 62% των χαμένων πτηνών θεωρείται ότι απειλούνται με εξαφάνιση σύμφωνα με τη Διεθνή Ενωση για τη Διατήρηση της Φύσης (IUCN).
Οι ορνιθολόγοι ερεύνησαν περισσότερες από 42 εκατομμύρια φωτογραφίες, βίντεο και ήχο από ιστότοπους της επιστήμης των πολιτών καθώς και από τον ιστότοπο eBird για να βρουν ποια πουλιά δεν είχαν καταγραφεί την τελευταία δεκαετία. Εξέτασαν επίσης συλλογές μουσείων, διάβασαν επιστημονικές εργασίες και συνομίλησαν με ντόπιους ειδικούς. Μερικά από αυτά τα πουλιά βρίσκονται σε απομακρυσμένες τοποθεσίες και είναι πιθανό να μην είναι εξαφανισμένα για τις τοπικές και τις αυτόχθονες κοινότητες.
Για παράδειγμα, ένα μεγάλο περιστέρι που ονομάζεται μαύρος φασιανός-περιστέρι, το οποίο ζει μόνο σε ένα νησί στην Παπούα Νέα Γουινέα, είχε χαθεί για τους επιστήμονες για περισσότερα από 100 χρόνια. Ανακαλύφθηκε ξανά το 2022 αφού οι επιστήμονες μίλησαν με ντόπιους κυνηγούς που είχαν δει και ακούσει το πουλί, γνωστό τοπικά ως «Auwo».
Η νέα λίστα με τα «χαμένα» πτηνά (https://searchforlostbirds.org/birds) βασίζεται σε αρχική ανάλυση από το 2021, η οποία καταμέτρησε 144 είδη εξαφανισμένων πτηνών. Από τότε, 14 είδη έχουν καταγραφεί από πολίτες επιστήμονες και οικολόγους, ενώ μερικά άλλα έχουν βρεθεί σε αιχμαλωσία ή υπόκεινται σε ταξινομική διευκρίνιση, ανεβάζοντας το σημερινό σύνολο σε 126.
Η επιστήμη των πολιτών
Εάν οι παρατηρητές πουλιών δουν ένα από τα χαμένα είδη, μπορούν να επικοινωνήσουν με την Αναζήτηση για Χαμένα Πουλιά για να μοιραστούν φωτογραφίες, βίντεο ή ήχο των ευρημάτων τους. «Ελπίζουμε να μην έχουν φύγει για πάντα, και θα πρέπει να κάνουμε ό,τι περνάει από το χέρι μας για να το αποδείξουμε αυτό βρίσκοντάς τα ξανά, και να χρησιμοποιήσουμε ό,τι μαθαίνουμε για να τα διατηρήσουμε, όπως και τα πολλά άλλα είδη που μοιράζονται τα εκπληκτικά μέρη όπου ζουν», δήλωσε στον Guardian ο Ρότζερ Σάφορντ από το BirdLife International.
Αξίζει να σημειωθεί ότι τα κενά γνώσης για τη βιοποικιλότητα, τα οποία περιορίζουν την επιστημονική έρευνα και τον προγραμματισμό για τη διατήρηση των ειδών, είναι ιδιαίτερα έντονα για τους λιγότερο γνωστούς οργανισμούς. Και ότι η επιστήμη των πολιτών, δηλαδή η πρακτική της εμπλοκής των πολιτών στην επιστημονική έρευνα συμβάλλοντας στην αύξηση της επιστημονικής γνώσης, προσφέρει ένα ισχυρό και αποτελεσματικό μέσο για την κάλυψη αυτών των κενών.
Η efsyn.gr θεωρεί αυτονόητο ότι οι αναγνώστες της έχουν το δικαίωμα του σχολιασμού, της κριτικής και της ελεύθερης έκφρασης και επιδιώκει την αμφίδρομη επικοινωνία μαζί τους.
Διευκρινίζουμε όμως ότι δεν θέλουμε ο χώρος σχολιασμού της ιστοσελίδας να μετατραπεί σε μια αρένα απαξίωσης και κανιβαλισμού προσώπων και θεσμών. Για τον λόγο αυτόν δεν δημοσιεύουμε σχόλια ρατσιστικού, υβριστικού, προσβλητικού ή σεξιστικού περιεχομένου. Επίσης, και σύμφωνα με τις αρχές της Εφημερίδας των Συντακτών, διατηρούμε ανοιχτό το μέτωπο απέναντι στον φασισμό και τις ποικίλες εκφράσεις του. Έτσι, επιφυλασσόμαστε του δικαιώματός μας να μην δημοσιεύουμε ανάλογα σχόλια.
Σε όσες περιπτώσεις κρίνουμε αναγκαίο, απαντάμε στα σχόλιά σας, επιδιώκοντας έναν ειλικρινή και καλόπιστο διάλογο.
Η efsyn.gr δεν δημοσιεύει σχόλια γραμμένα σε Greeklish.
Τέλος, τα ενυπόγραφα άρθρα εκφράζουν το συντάκτη τους και δε συμπίπτουν κατ' ανάγκην με την άποψη της εφημερίδας