Οικιακές ΑΠΕ ευνοϊκές για τα υψηλά εισοδήματα

Πολλοί άνθρωποι γίνονται πλέον «ενεργειακοί πολίτες» εγκαθιστώντας ηλιακούς συλλέκτες στις ταράτσες και άλλα μικρής κλίμακας έργα ανανεώσιμων πηγών ενέργειας (ΑΠΕ) στις ιδιοκτησίες τους. Θεωρητικά, αυτό είναι ωφέλιμο για όλους. Η προσθήκη ΑΠΕ μειώνει το κόστος της ενέργειας και, αντικαθιστώντας τα ορυκτά καύσιμα, μειώνει τις εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα που θερμαίνουν τον πλανήτη. Ωστόσο, υπάρχει ανησυχία ότι καθώς περισσότεροι άνθρωποι εγκαθιστούν ηλιακούς συλλέκτες και άλλα έργα ΑΠΕ, τα τοπικά δίκτυα ηλεκτρικής ενέργειας μπορεί να συμφορηθούν.

Τρεις επιστήμονες του Πανεπιστημιακού Κολεγίου Κορκ θέλησαν να κατανοήσουν αυτό το πρόβλημα υλοποιώντας μια έρευνα που μόλις δημοσιεύτηκε. Αν και επικεντρώθηκαν στην Ιρλανδία, όπου ζουν και εργάζονται, κάτι παρόμοιο συμβαίνει σε μεγάλο μέρος του κόσμου. Οπως γράφουν στο Conversation, αφού ερεύνησαν ολόκληρη την υποδομή της ηλεκτρικής ενέργειας της χώρας, ανακάλυψαν ότι αν όλοι ήθελαν ηλιακή ενέργεια στην ταράτσα, τότε το ηλεκτρικό δίκτυο θα μπορούσε να εξυπηρετήσει μόνο το 5% του 1,6 εκατομμυρίου πελατών του.

Αυτό βασίζεται στο ότι κάθε νοικοκυριό θέλει να εγκαταστήσει 6 κιλοβάτ ανανεώσιμων πηγών ενέργειας - ηλιακά στην ταράτσα στη μία πλευρά ενός τυπικού σπιτιού, για παράδειγμα, ή μια μικρή ανεμογεννήτρια - που είναι το μέγιστο όριο που υποστηρίζεται από το πρόγραμμα υποστήριξης μικροπαραγωγής στην Ιρλανδία. Ετσι, αν όλοι εγκαθιστούσαν ηλιακούς συλλέκτες, τότε το 95% των νοικοκυριών δεν θα μπορούσε να τους συνδέσει στο εθνικό δίκτυο.

Αυτό φαίνεται να αντικατοπτρίζει την κατάσταση που επικρατεί επί του παρόντος στα δίκτυα ηλεκτρικής ενέργειας όπως αυτό της Καλιφόρνιας, της Ισπανίας και της Γερμανίας, όπου οι νεοεισερχόμενοι εμποδίζουν την πρόσβαση των καθυστερημένων. Ενώ αυτές οι χώρες προηγούνται ακόμη περισσότερο στην εγκατάσταση ηλιακής ενέργειας στις ταράτσες, τμήματα του δικτύου ηλεκτρικής ενέργειας δεν έχουν πλέον διαθεσιμότητα για νέες εγκαταστάσεις. Αυτό είναι άδικο: συχνά, τα πιο ευκατάστατα νοικοκυριά εγκαθιστούν πρώτα ηλιακά φωτοβολταϊκά και επωφελούνται από επιδοτήσεις.

«Μουσικές καρέκλες»

Η κατάσταση θα μπορούσε να συγκριθεί με το γνωστό παιχνίδι «Μουσικές καρέκλες», όπου οι παίκτες πρέπει να προλάβουν να καθίσουν σε μια καρέκλα μόλις σταματήσει η μουσική και όποιος δεν προλαβαίνει πρέπει να αποχωρήσει από το παιχνίδι. Το πρώτο πρόβλημα είναι ο αριθμός των καρεκλών: το ηλεκτρικό δίκτυο δεν σχεδιάστηκε έτσι ώστε κάθε σπίτι να παράγει ποσότητα ΑΠΕ. Καθώς ο ήλιος λάμπει, για παράδειγμα, κάθε πελάτης με ηλιακό πάνελ πρέπει να χρησιμοποιεί αμέσως την ηλεκτρική ενέργεια ή να τη ρίχνει στο δίκτυο.

Αυτό είναι καλό εάν το κάνουν μόνο λίγοι πελάτες, αλλά σε εθνική κλίμακα όλη αυτή η διάχυση ενέργειας μπορεί να υπερβεί τη φυσική χωρητικότητα των καλωδίων, προκαλώντας υπέρταση που καταστρέφει τον εξοπλισμό ή διακοπές λειτουργίας από την ενεργοποίηση του συστήματος προστασίας. Για να αποφευχθεί αυτό, ο διαχειριστής του δικτύου πρέπει να περιορίσει την ποσότητα της συνδεδεμένης ανανεώσιμης ενέργειας.

Υπάρχουν μερικοί τρόποι για να αντιμετωπιστεί αυτό το πρόβλημα τεχνικά. Αυτοί περιλαμβάνουν την επένδυση σε νέα καλώδια ή την εγκατάσταση οικιακών τραπεζών μπαταριών και χρονομετρημένων φορτιστών ηλεκτρικών οχημάτων, έτσι ώστε η χρήση ενέργειας να μπορεί να συντονιστεί καλύτερα. Αλλά όλες αυτές οι ιδέες συνοδεύονται από μεγάλο οικονομικό κόστος.

Υπέρ των πλουσίων

Τα δίκτυα ηλεκτρικής ενέργειας σε πλούσιες χώρες -το ιρλανδικό δίκτυο είναι ένα καλό παράδειγμα- κατασκευάζονται για πάνω από έναν αιώνα και η επαναχρησιμοποίησή τους δεν θα είναι μικρό κατόρθωμα. Αυτό μπορεί να είναι ακόμη πιο δύσκολο στις αναδυόμενες οικονομίες λόγω πρόσθετων δυσκολιών για την κάλυψη του κόστους.

Το δεύτερο πρόβλημα είναι η μουσική ή ποιος θα καθίσει πρώτος. Η τρέχουσα πολιτική επιτρέπει μια προσέγγιση του «πρώτος έρχεται, πρώτος εξυπηρετείται» για την εγκατάσταση ΑΠΕ, η οποία αναπόφευκτα δίνει προτεραιότητα στα υψηλά εισοδήματα να βρουν μια άδεια καρέκλα για να καθίσουν και να επωφεληθούν οικονομικά.

Καθώς ο τομέας της ηλεκτρικής ενέργειας μετασχηματίζεται από τις ΑΠΕ, υπάρχουν νέες επιπτώσεις στη δικαιοσύνη. Φανταστείτε να χτίζετε ένα σπίτι ή να μετακομίζετε σε μια περιοχή στο μέλλον, για να μάθετε ότι έχει ήδη δεσμευτεί όλη η διαθεσιμότητα του δικτύου και δεν είναι δυνατό να συνδέσετε κανένα νέο ηλιακό πάνελ. Τα άμεσα οφέλη από την απόκτηση μιας εγκατάστασης καθαρής ενέργειας δεν θα είναι για εσάς.

Οι τρεις επιστήμονες επισημαίνουν ότι είναι δυνατό να διορθωθεί αυτή η πολιτική για να γίνει η διαθεσιμότητα του δικτύου κοινόχρηστος πόρος. Πρώτον, αντί για γενικά όρια -όπως τα επιδοτούμενα 6 κιλοβάτ στην Ιρλανδία- θα χρειαστεί μια λεπτομερής ανάλυση του δικτύου για να υπολογιστεί πόση παραγωγή ΑΠΕ ανά νοικοκυριό είναι δίκαιη ή το μέγιστο που μπορεί να έχει το καθένα χωρίς να επηρεάζει άλλα.

«Δίκαιο μερίδιο»

Αυτός ο υπολογισμός είναι απαραίτητος επειδή αυτό το «δίκαιο μερίδιο» ποικίλλει για τους πελάτες, καθώς υπάρχουν τεχνικοί περιορισμοί που προκύπτουν από την τοποθεσία του χρήστη στο δίκτυο (πόσο κοντά βρίσκονται σε έναν υποσταθμό, πόσα άτομα εξυπηρετεί αυτός ο υποσταθμός, πώς συνδέεται στη συνέχεια με το ευρύτερο πλέγμα κ.ο.κ.).

Ο δεύτερος τρόπος για να μοιραστεί καλύτερα το δίκτυο είναι να αναγνωριστεί ότι ορισμένα νοικοκυριά έχουν τα χρήματα για να εγκαταστήσουν περισσότερα από το δίκαιο μερίδιό τους. Ετσι, τα λιγότερο ενδιαφερόμενα ή ικανά νοικοκυριά θα μπορούσαν να συνενώσουν τα μερίδιά τους σε νέα ηλιακά πάνελ ή ανεμογεννήτριες μικρής κλίμακας σε αντάλλαγμα για φτηνότερη ηλεκτρική ενέργεια που προέρχεται από αυτές τις εγκαταστάσεις.