Αν αγνοήσει κανείς τον πυροτεχνηματικό θόρυβο ανακοινώσεων τύπου “drill baby drill”, εξορύξεων στην Κρήτη, και σταθμών υγροποιημένου αερίου στη Θεσσαλονίκη, θα μπορέσει να διακρίνει κάτι πολύ πιο ουσιαστικό: από την Παλαιστίνη ως τα Φίτζι, και από τις Φιλιππίνες μέχρι την Κένυα, χιλιάδες κοινότητες οργανώνονται σε τοπικό επίπεδο για να εγκαταστήσουν φωτοβολταϊκά, μικρές ανεμογεννήτριες, μπαταρίες και μικροδίκτυα, με στόχο την ενεργειακή ανεξαρτησία.
Η στροφή στις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας αποτελεί την ελάχιστη επιστημονική, οικονομική, και ηθική επιταγή του 21ου αιώνα. Μόνο στην Ευρώπη, μια τέτοια μετάβαση συνδυασμένη με φιλόδοξες κλιματικές πολιτικές θα ωφελήσει την Ευρωπαϊκή οικονομία με 1 τρισεκατομμύρια ευρώ. Ταυτόχρονα, έργα ΑΠΕ από τοπικές κοινότητες αποφέρουν 2-8 φορές περισσότερα οφέλη στην τοπική οικονομία συγκριτικά με ιδιωτικά έργα εταιρειών.
Για χώρες του Παγκόσμιου Νότου, η μετάβαση σε αποκεντρωμένα κοινοτικά συστήματα ΑΠΕ αποτελεί ζήτημα πρόσβασης σε μια αξιοπρεπή καθημερινότητα. Ένα οικιακό σύστημα φωτοβολταϊκού και μπαταρίας μιας γυναίκας στην Τζαμάικα τροφοδοτεί τον καταψύκτη που συντηρεί την ινσουλίνη της. Ένα μικροδίκτυο ηλεκτρίζει με ηλιακή ενέργεια ένα απομονωμένο ορεινό χωριό στο Νεπάλ. Αυτόχθονες πληθυσμοί στον Εκουαδοριανό Αμαζόνιο εγκαθιστούν ηλεκτρικούς κινητήρες στις βάρκες τους, ώστε να πλοηγούνται φθηνά και χωρίς να μολύνουν τους τοπικούς παραπόταμους.
Αυτά είναι μόνο μερικά από τα παραδείγματα που ακούσαμε στην παγκόσμια σύνοδο για την ενεργειακή δημοκρατία στην Μπραζίλια, την περασμένη εβδομάδα. 200 συμμετέχοντες από >70 χώρες συγκεντρώθηκαν για να ανταλλάξουν βέλτιστες πρακτικές και να δημιουργήσουν ένα παγκόσμιο δίκτυο αντίστασης στα ορυκτά καύσιμα. Στη συγκέντρωση παρευρέθη και η Υπουργός Περιβάλλοντος της Βραζιλίας Μαρίνα Σίλβα, η οποία τόνισε την επιτακτική ανάγκη για μια παγκόσμια δίκαιη ενεργειακή μετάβαση, ενόψει και της παγκόσμιας συνδιάσκεψης για το κλίμα COP30 στο Μπελέμ τον Νοέμβριο του 2025.
Στις 7 μέρες του συνεδρίου μιλήσαμε με δεκάδες ακτιβιστές για τους τρόπους που προωθούν την ενεργειακή δημοκρατία στις χώρες τους.
Αυτές είναι μερικές από τις ιστορίες τους.
«Είμαι οργανώτρια στο 350 Africa και συντονίστρια στο AfrikaVuka Network, που συνδέει περίπου 300 αφρικανικές ομάδες πολιτών και ο ρόλος μου είναι να ενισχύω την φωνή και τις ηγετικές τους δεξιότητες. Πριν κάποια χρόνια σταματήσαμε την κατασκευή ενός εργοστασίου άνθρακα σε περιοχή πολιτισμικού ενδιαφέροντος και η νίκη αυτή μας έκανε να αναρωτηθούμε ‘Εφόσον λέμε όχι σε επιβλαβείς μορφές ενέργειας, σε ποιες λέμε ναι;’. Τότε καταλάβαμε πως θέλουμε ενεργειακή δημοκρατία: τοπικές κοινότητες σε κεντρικό ρόλο λήψης αποφάσεων για τις λύσεις που χρειαζόμαστε».
«Δουλεύω στο δίκτυο Pacific Islands Climate Action Network, ένα δίκτυο 190 φορέων που εκπροσωπεί τα νησιά του Σολομώντα, τα Κιριμπάτι, το Τουβαλού και το Βανουάτου, με βασικό στόχο τον περιφερειακό συντονισμό σε θέματα δίκαιης κλιματικής μετάβασης. Προσπαθούμε να πετύχουμε την καθολική πρόσβαση στις ΑΠΕ για τις νησιωτικές χώρες μας, ενώ παράλληλα δημιουργούμε ένα πλαίσιο για τη βιώσιμη διαχείριση των σπάνιων γαιών που βρίσκονται στις θάλασσές μας».
«Δουλεύω για τον οργανισμό Jovenes por el Clima που προωθεί την κλιματική δικαιοσύνη στην Αργεντινή. Συγκεκριμένα, συντονίζω ένα έργο για την προώθηση τεχνολογιών ΑΠΕ σε περιθωριοποιημένες γειτονιές του Μπουένος Άιρες. Μέσω εγκατάστασης συστημάτων, ειδικών προγραμμάτων κατάρτισης και ευρύτερης κλιματικής εκπαίδευσης, προσπαθούμε να δημιουργήσουμε πράσινες θέσεις εργασίας για τους κατοίκους».
«Δουλεύω για το Oxfam στα κατεχόμενα Παλαιστινιακά εδάφη πάνω σε θέματα οικονομικής δικαιοσύνης και πράσινης μετάβασης. Δουλεύουμε με γυναίκες, νέους, και αγρότες ενδυναμώνοντάς τους με τεχνική και οικονομική υποστήριξη για να υλοποιήσουν δικά τους έργα, βασισμένα σε ΑΠΕ. Για παράδειγμα, παρέχουμε σε αγρότες αντλίες άρδευσης οι οποίες τροφοδοτούνται από μικρά φωτοβολταϊκά. Προσπαθούμε να υποστηρίξουμε ειδικά όσες και όσους έχασαν τις δουλειές τους μετά την εισβολή του Ισραήλ στη Γάζα».
«Μέσω των οργανισμών μας (Youth Advocates for Climate Action Philippines, και 350 Pilipinas) ενεργοποιούμε διαφορετικές κοινωνικές ομάδες, όπως νέους, ψαράδες, εργατικά σωματεία και καλλιτέχνες, ώστε να χτίσουμε την απαραίτητη τεχνογνωσία για την εγκατάσταση και λειτουργία μικρών συστημάτων ΑΠΕ, όπως φωτοβολταϊκά, αντλίες άρδευσης, ακόμα και φορτιστές για κινητά τηλέφωνα».
Όπως ανέφερε και μία συμμετέχουσα από τη Σαμόα, «δεν είμαι αυτοδημιούργητη, είμαι προϊόν της κοινότητάς μου, του χωριού μου, των δικτύων μου».
Οι παραπάνω ιστορίες δεν είναι μια πορνογραφία πεφωτισμένων ατομικοτήτων. Είναι άρρηκτα συνδεδεμένα στοιχεία ενός παγκόσμιου κινήματος το οποίο εδράζεται στην έννοια της κοινότητας ως κύτταρο επανάστασης. Καθώς ο κόσμος διανύει την (απαραίτητη και επείγουσα) μετάβαση από τα ορυκτά καύσιμα προς τις ΑΠΕ, πρέπει να διασφαλίσουμε πως αυτό θα γίνει με όρους κοινωνικής συμμετοχής και ουσιαστικής δημοκρατίας.
*Electra Energy
**Πανευρωπαϊκή Ομοσπονδία Ενεργειακών Κοινοτήτων (REScoop.eu)
Η efsyn.gr θεωρεί αυτονόητο ότι οι αναγνώστες της έχουν το δικαίωμα του σχολιασμού, της κριτικής και της ελεύθερης έκφρασης και επιδιώκει την αμφίδρομη επικοινωνία μαζί τους.
Διευκρινίζουμε όμως ότι δεν θέλουμε ο χώρος σχολιασμού της ιστοσελίδας να μετατραπεί σε μια αρένα απαξίωσης και κανιβαλισμού προσώπων και θεσμών. Για τον λόγο αυτόν δεν δημοσιεύουμε σχόλια ρατσιστικού, υβριστικού, προσβλητικού ή σεξιστικού περιεχομένου. Επίσης, και σύμφωνα με τις αρχές της Εφημερίδας των Συντακτών, διατηρούμε ανοιχτό το μέτωπο απέναντι στον φασισμό και τις ποικίλες εκφράσεις του. Έτσι, επιφυλασσόμαστε του δικαιώματός μας να μην δημοσιεύουμε ανάλογα σχόλια.
Σε όσες περιπτώσεις κρίνουμε αναγκαίο, απαντάμε στα σχόλιά σας, επιδιώκοντας έναν ειλικρινή και καλόπιστο διάλογο.
Η efsyn.gr δεν δημοσιεύει σχόλια γραμμένα σε Greeklish.
Τέλος, τα ενυπόγραφα άρθρα εκφράζουν το συντάκτη τους και δε συμπίπτουν κατ' ανάγκην με την άποψη της εφημερίδας