Ο κορονοϊός φέρνει το τέλος της γουνοποιίας

Εντονη ανησυχία προκαλεί η απόφαση της Δανίας να προχωρήσει στη σφαγή του συνόλου των περίπου 17 εκατομμυρίων μινκ (ή βιζόν) που εκτρέφονται στη χώρα για την παραγωγή γούνας.

Η ανακοίνωση έγινε διά στόματος της πρωθυπουργού της Δανίας, Μέτε Φρεντέρικσεν, η οποία εξήγησε ότι ένα μεταλλαγμένο στέλεχος του SARS-CoV-2, που μπορεί να απειλήσει την αποτελεσματικότητα ενός μελλοντικού εμβολίου, μεταδόθηκε σε 12 ανθρώπους από τα μινκ.

«Εχουμε μεγάλη ευθύνη απέναντι στον δικό μας πληθυσμό, αλλά με τη μετάλλαξη που έχει βρεθεί τώρα έχουμε ακόμη μεγαλύτερη ευθύνη και για τον υπόλοιπο κόσμο», δήλωσε η Φρεντέρικσεν. Οι υγειονομικές αρχές βρήκαν στελέχη του ιού στον άνθρωπο και στα μικν, που έδειξαν μειωμένη ευαισθησία έναντι των αντισωμάτων, μειώνοντας ενδεχομένως την αποτελεσματικότητα μελλοντικών εμβολίων, ανέφερε.

Σύμφωνα με το αρμόδιο κρατικό ινστιτούτο για τη διαχείριση μολυσματικών ασθενειών, πέντε ανθεκτικά σε αντισώματα κρούσματα COVID-19 εντοπίστηκαν σε μινκ στα εκτροφεία της περιοχής. Ωστόσο, αν και επίσημα 12 άνθρωποι μέχρι τώρα έχουν μολυνθεί σε φάρμες εκτροφής, κυρίως στη βόρεια Δανία, ο Δανός υπουργός Υγείας παραδέχτηκε ότι έως και τα μισά από τα 783 περιστατικά Covid στην περιοχή ενδέχεται να σχετίζονται με μινκ.

Η Δανία, που είναι ο μεγαλύτερος παραγωγός γούνας βιζόν στον κόσμο, έχει προσπαθήσει να αποτρέψει τη διάδοση του νέου κορονοϊού στα εκτροφεία μινκ εδώ και αρκετούς μήνες. Τον Οκτώβριο, ένα εκατομμύριο μινκ εντός πέντε χιλιομέτρων από τα σημεία όπου υπήρχε επιβεβαίωση ή υποψία μολύνσεων θανατώθηκαν, αλλά οι σφαγές μολυσμένων από τον ιό ζώων είχαν ξεκινήσει από τον Ιούνιο.

Κρούσματα σε εκτροφεία

Ομως η Δανία δεν είναι η μόνη χώρα όπου ο νέος κορονοϊός έχει εξαπλωθεί σε εκτρεφόμενα μινκ και πιθανώς κόλλησαν μετά οι άνθρωποι. Το ίδιο είχαν προσβληθεί και άνθρωποι σε εκτροφείο μινκ στην Ολλανδία. Χιλιάδες έως εκατοντάδες χιλιάδες μινκ έχουν εξοντωθεί μέχρι στιγμής στην Ισπανία και τη Γιούτα των ΗΠΑ επειδή ο κορονοϊός εξαπλώθηκε σε εκτρεφόμενους πληθυσμούς. Συνολικά, κρούσματα του κορονοϊού σε εκτροφεία μινκ έχουν εντοπιστεί σε έξι χώρες, μεταξύ αυτών στη Σουηδία και την Ιταλία.

Πάνω από 50 εκατομμύρια μινκ εκτρέφονται κάθε χρόνο για το εμπόριο γούνας. Οι επιστήμονες εξακολουθούν να ερευνούν γιατί τα ζώα προσβάλλονται από το νέο κορονοϊό και στη συνέχεια τον μεταδίδουν, αλλά ένας καταλυτικός παράγοντας φαίνεται να είναι ο συνωστισμός που επικρατεί στα εκτροφεία και ενθαρρύνει την εξάπλωση της νόσου.

Η μετάλλαξη ενός ιού είναι ένα κοινό και συχνά ανώδυνο φαινόμενο, σύμφωνα με την επιστημονική κοινότητα. Ομως, το στέλεχος αυτό, που μεταδόθηκε σε ανθρώπους από τα μινκ, προκαλεί μειωμένη δραστικότητα των αντισωμάτων του ανθρώπου, κάτι που απειλεί την αποτελεσματικότητα του μελλοντικού εμβολίου κατά τουCovid-19.

Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας δήλωσε ότι είναι πολύ νωρίς για να καταλήξουμε σε συμπεράσματα. «Αυτό το στέλεχος, που ονομάζεται “cluster 5”, παρουσιάζει έναν συνδυασμό μεταλλάξεων ή αλλαγών που δεν είχαν παρατηρηθεί προηγουμένως. Οι επιπτώσεις των αλλαγών που έχουν εντοπιστεί σε αυτό το στέλεχος δεν είναι ακόμη πλήρως κατανοητές», σχολίασε ο ΠΟΥ. Σύμφωνα με τον Οργανισμό, οι προκαταρκτικές έρευνες δείχνουν ότι το στέλεχος που συνδέεται με τα μινκ και έχει εντοπιστεί και σε ανθρώπους παρουσιάζει «μετρίως μειωμένη ευαισθησία στα εξουδετερωτικά αντισώματα».

Τα μινκ που εκτρέφονται σε μεγάλο αριθμό στις γουνοπαραγωγές επιχειρήσεις έχουν λάβει τον ιό από μολυσμένους εργαζόμενους. Και σε έναν μικρό αριθμό περιπτώσεων, ο ιός «διέρρευσε» από τα βιζόν στους ανθρώπους, πραγματοποιώντας γενετικές αλλαγές στην πορεία.

Οι μεταλλάξεις σε ορισμένα στελέχη που σχετίζονται με τα μινκ αναφέρεται ότι περιλαμβάνουν την ακίδα της πρωτεΐνης του ιού, η οποία στοχεύεται από ορισμένα -αλλά όχι όλα- εμβόλια που αναπτύσσονται. Αυτό σημαίνει ότι εάν αυτό το νέο μεταλλαγμένο στέλεχος του ιού μεταδοθεί από τα μινκ πίσω στους ανθρώπους, ακόμη και με εμβολιασμό, οι άνθρωποι θα αρχίσουν να το μεταδίδουν και το εμβόλιο δεν θα προστατεύει.

Σε Κοζάνη και Καστοριά

Οι εξελίξεις εξαναγκάζουν τις χώρες που εκτρέφουν μινκ να τεθούν σε επιφυλακή. Στη χώρα μας εξακολουθούν να λειτουργούν 112 εκτροφεία γουνοφόρων ζώων, κυρίως μινκ, τα περισσότερα εκ των οποίων στην Κοζάνη (60) και στην Καστοριά (37).

Ο αριθμός των εκτρεφόμενων ζώων δεν είναι σταθερός και μπορεί να αυξομειώνεται σε σχετικά μικρό χρονικό διάστημα ανάλογα με τις διεθνείς συγκυρίες, καθώς και τις εκάστοτε τιμές που απολαμβάνουν τα γουνοδέρματα στις δημοπρασίες του εξωτερικού. Στις αρχές του 2019, περισσότερα από μισό εκατομμύριο ζώα εκτρέφονταν στα ελληνικά εκτροφεία, μόνο και μόνο για να γδαρθούν και να τροφοδοτήσουν τη βιομηχανία της μόδας.

Στις 18 Οκτωβρίου, μέρα που ο αρμόδιος υφυπουργός Νίκος Χαρδαλιάς προχώρησε σε διαπίστωση για την κρισιμότητα της κατάστασης στην Κοζάνη, καθώς ολόκληρη η Περιφερειακή Ενότητα πέρασε στο «επίπεδο 4» Αυξημένου Κινδύνου στον Χάρτη Υγειονομικής Ασφάλειας και Προστασίας, η Πανελλαδική Φιλοζωική και Περιβαλλοντική Ομοσπονδία (ΠΦΠΟ) απηύθυνε ανοιχτή επιστολή στην οποία του ζητούσε να απαντήσει εάν συνδέεται το lockdown της Κοζάνης με τις γουνοπαραγωγές επιχειρήσεις που λειτουργούν στην περιοχή. Σε αυτήν επισήμανε τη σημαντικότητα του ελέγχου και της άρτιας ιχνηλάτησης στα εκτροφεία.

«Το τέλος για αυτόν τον κλάδο είναι προδιαγεγραμμένο παγκοσμίως», ανέφερε η ΠΦΠΟ και πρότεινε τη χάραξη μιας στρατηγικής ώστε να μπει τέλος στη γουνοπαραγωγή στη χώρα μας που θα συνοδεύεται από εναλλακτικές για τον συγκεκριμένο κλάδο.