Μόλις 54 χιλιόμετρα από την Αθήνα βρίσκεται ένας σχετικά άγνωστος υδροβιότοπος γεμάτος φλαμίνγκο, ερωδιούς, αγριόπαπιες, κύκνους, καθώς περισσότερα από 140 είδη πουλιών βρίσκουν καταφύγιο στη ρηχή λιμνοθάλασσα του Ωρωπού.
Οι επιστήμονες το τελευταίο διάστημα προειδοποιούν ότι η έντονη ξηρασία και η έλλειψη νερού ως αποτέλεσμα και της κλιματικής αλλαγής απειλεί να διαταράξει τη σπάνια χλωρίδα και πανίδα και να μειώσει την έκταση της λιμνοθάλασσας, που «τροπικοποιείται» χρόνο με τον χρόνο, με τα είδη που ζούσαν στην περιοχή να εκτοπίζονται ή να πεθαίνουν λόγω της αυξανόμενης θερμοκρασίας. Τα σπάνια ενδημικά πουλιά αναγκάζονται να «μεταναστεύσουν» σε άλλους, πιο φιλόξενους τόπους, καθώς απειλούνται από την αλλοίωση του τοπίου της λιμνοθάλασσας λόγω της ξηρασίας του καλοκαιριού ή των ραγδαίων βροχοπτώσεων του φθινοπώρου. Αν σε όλα αυτά συνυπολογιστεί και η μόλυνση που δέχεται η περιοχή από το χρώμιο που μετέφερε τα τελευταία χρόνια ο ποταμός Ασωπός, η κατάσταση προσεγγίζει τα όρια του περιβαλλοντικού εγκλήματος. Η λιμνοθάλασσα απειλείται και από την οικιστική ανάπτυξη που παρατηρείται, τη ρίψη τσιμέντου, τα οχήματα που φτάνουν στην παραλία και από διάφορα χόμπι, όπως μοτοκρός και εκπαιδευτικές πτήσεις ελικοπτέρων.
Το σενάριο
Στο πλαίσιο της ευαισθητοποίησης της κοινής γνώμης και των αρμοδίων για τους ορατούς περιβαλλοντικούς κινδύνους της περιοχής τους, οι μαθητές του 1ου Γυμνασίου Σκάλας Ωρωπού, που βρίσκεται ακριβώς δίπλα στον υδροβιότοπο, μαζί με 3 καθηγήτριές τους, δημιούργησαν ένα ψηφιακό βιβλίο, ψηφιακά κόμικς και ένα βίντεο με τη χρήση απλών συστημάτων και εφαρμογών τεχνητής νοημοσύνης. Οι ομάδες των δημιουργών-μαθητών καθοδηγήθηκαν από τη διευθύντρια και φυσικό του σχολείου, Ευαγγελία Βλάχου, την καθηγήτρια Πληροφορικής, Δήμητρα Θωμοπούλου, και την καθηγήτρια Μαθηματικών, Γεωργία Μαραγκού.
Εγινε αρχικά η συγγραφή σχετικού σεναρίου αλλά και η σχεδίαση στιγμιότυπων από το πέρασμα των πουλιών στη λιμνοθάλασσα. Ως πλατφόρμες συνεργασίας και υλοποίησης του ψηφιακού βιβλίου, των ψηφιακών κόμικς και ενός πρωτότυπου βίντεο, επιλέχθηκαν εργαλεία τεχνητής νοημοσύνης (ΑΙ), που έχουν αυξήσει την αυτοπεποίθηση των μαθητών λόγω της διαπιστωμένης ήδη ευχρηστίας τους.
Οι μαθητές του δημόσιου σχολείου δημιούργησαν λοιπόν ένα ψηφιακό βιβλίο με μουσική και τίτλο «H ορνιθοπαγίδα του Ωρωπού», κάνοντας χρήση του Story Jumper, ενός εργαλείου ψηφιακής αφήγησης. Δημιούργησαν επίσης με το ίδιο σενάριο δύο εκδοχές εικαστικού κόμικς κι ένα πρωτότυπο βίντεο.
Το πρώτο κόμικς με μουσική και κάνοντας χρήση της εφαρμογής ibis Paint X APP, παρεμβάλλοντας όμως και τις εικαστικές τους ανησυχίες. Το δεύτερο κόμικς κάνοντας χρήση ενός άλλου εργαλείου τεχνητής νοημοσύνης, του προγράμματος Fotor, αλλά και με προσθήκη απόηχου από τις φωνές των πουλιών της λιμνοθάλασσας δίπλα από το σχολείο τους.
Το βίντεο που δημιούργησαν οι μαθητές με λογισμικό τεχνητής νοημοσύνης έγινε με χρήση των εφαρμογών Canva και PicVoice και γι’ αυτό, αφού αρχικά είχε προηγηθεί από τις ομάδες τους η συγγραφή του σεναρίου, ακολούθησε και η ηχογράφησή του με τις φωνές διαφόρων μελών των ομάδων, όπου άλλοι μαθητές αντιπροσώπευαν τα πουλιά και άλλοι τα παιδιά που επισκέπτονταν τη λιμνοθάλασσα και συνομιλούσαν με τα πουλιά αυτά.
Παγκόσμια γλώσσα
Οι μαθητές, συνοδευόμενοι από τις τρεις καθηγήτριές τους, παρουσίασαν στις 13 Απριλίου το πρωτότυπο έργο τους στο πλαίσιο του 1ου Μαθητικού Συνεδρίου που οργανώνει η Διεύθυνση Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης Ανατολικής Αττικής στο Μουσικό Σχολείο Παλλήνης με θέμα «Ερευνητικές Διαδρομές στον Πολιτισμό και στις Επιστήμες».
Το έργο των μαθητών του 1ου Γυμνασίου Σκάλας Ωρωπού, που έχει τίτλο «Εισακούγοντας στα διαλείμματα την αγωνία των πουλιών στη λιμνοθάλασσα δίπλα μας», θα παρουσιαστεί επίσης στις 15 Μαΐου στο ΕΛΚΕΘΕ, μετά από πρόσκληση του Ινστιτούτου Θαλάσσιων Βιολογικών Πόρων και Εσωτερικών Υδάτων.
Οπως εξηγούν οι καθηγήτριες του σχολείου στην «Εφ.Συν.», «η εκπαιδευτική αξία των κόμικς αποτελεί αντικείμενο έρευνας εδώ και αρκετές δεκαετίες. Τα κόμικς αποτελούν ένα πρόσφορο εικαστικό μέσο για τέτοιου είδους δράσεις, αποτελούν μια γλώσσα παγκοσμίως κατανοητή, μετατρέπουν αφηρημένες έννοιες σε συγκεκριμένες, τροφοδοτώντας τη φαντασία των νέων, κι έτσι ευτυχώς παρακίνησαν και τους μαθητές του Γυμνασίου μας να συνεργαστούν με θέρμη και να παρουσιάσουν το κρίσιμο θέμα για τη λιμνοθάλασσα που περιβάλλει το σχολείο τους με τρόπο που ελπίζουμε ότι θα κινητοποιήσει κι άλλους πολλούς προς τη λύση του».
Τα κόμικς ως εργαλεία μάθησης και συνεργασίας
Οπως θυμίζουν οι εκπαιδευτικοί, στις ΗΠΑ διεξάγονται μελέτες για την εκπαιδευτική αξία των κόμικς ήδη από τη δεκαετία του 1940, όταν το περιοδικό Journal of Educational Sociology αφιέρωσε τεύχος στο θέμα των κόμικς στην εκπαίδευση, και ξανάρχονται το 1970 στο προσκήνιο ως σύμμαχος ενάντια σε έναν νέο «εχθρό», την τηλεόραση. Προγράμματα ενσωμάτωσης και αξιοποίησης των κόμικς στην εκπαίδευση καταγράφονται επίσης στη Μεγάλη Βρετανία, στην Αμερική, αλλά και στην Ευρωπαϊκή Ενωση.
Στη Μεγάλη Βρετανία, με την υποστήριξη του Βρετανικού Οργανισμού «Classical Comics», έχουν χρησιμοποιηθεί κλασικά έργα λογοτεχνίας, όπως του Σέξπιρ, σε μορφή κόμικς και εισήχθησαν στην τάξη σε δημόσια σχολεία με μεγάλη επιτυχία. Εκπαιδευτικοί χρησιμοποίησαν επίσης κόμικς για να προωθήσουν τη μάθηση κυρίως σε μαθήματα Γλώσσας, Τέχνης και Ιστορίας. Στη Νέα Υόρκη έχει ξεκινήσει από το 2001 σε ορισμένα Δημοτικά σχολεία το πιλοτικό πρόγραμμα Comic Book Project, με στόχο την εισαγωγή των κόμικς ευρύτερα στα σχολεία. Ενα τέτοιο πρόγραμμα φαίνεται πως βελτιώνει τις στάσεις απέναντι σε διαφορετικές φυλετικές και εθνικές ομάδες και δημιουργεί ένα πιο άνετο και φιλικό περιβάλλον μάθησης.
Η efsyn.gr θεωρεί αυτονόητο ότι οι αναγνώστες της έχουν το δικαίωμα του σχολιασμού, της κριτικής και της ελεύθερης έκφρασης και επιδιώκει την αμφίδρομη επικοινωνία μαζί τους.
Διευκρινίζουμε όμως ότι δεν θέλουμε ο χώρος σχολιασμού της ιστοσελίδας να μετατραπεί σε μια αρένα απαξίωσης και κανιβαλισμού προσώπων και θεσμών. Για τον λόγο αυτόν δεν δημοσιεύουμε σχόλια ρατσιστικού, υβριστικού, προσβλητικού ή σεξιστικού περιεχομένου. Επίσης, και σύμφωνα με τις αρχές της Εφημερίδας των Συντακτών, διατηρούμε ανοιχτό το μέτωπο απέναντι στον φασισμό και τις ποικίλες εκφράσεις του. Έτσι, επιφυλασσόμαστε του δικαιώματός μας να μην δημοσιεύουμε ανάλογα σχόλια.
Σε όσες περιπτώσεις κρίνουμε αναγκαίο, απαντάμε στα σχόλιά σας, επιδιώκοντας έναν ειλικρινή και καλόπιστο διάλογο.
Η efsyn.gr δεν δημοσιεύει σχόλια γραμμένα σε Greeklish.
Τέλος, τα ενυπόγραφα άρθρα εκφράζουν το συντάκτη τους και δε συμπίπτουν κατ' ανάγκην με την άποψη της εφημερίδας