Τα δικαιώματα των εργαζομένων στο «ευρωεκλέγειν»

Διευκρινίσεις για τη χορήγηση ειδικής άδειας απουσίας με αποδοχές, με σκοπό την άσκηση του εκλογικού δικαιώματος των μισθωτών του ιδιωτικού τομέα, για την ανάδειξη των εκπροσώπων της Ελλάδας στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, παρέχουν η Γενική Συνομοσπονδία Εργατών Ελλάδας (ΓΣΕΕ) και το Κέντρο Πληροφόρησης Εργαζομένων & Ανέργων της Συνομοσπονδίας (ΚΕ.Π.Ε.Α./ΓΣΕΕ).

Συγκεκριμένα, όλες οι βιομηχανικές, βιοτεχνικές και εμπορικές επιχειρήσεις, εκμεταλλεύσεις και εργασίες του ιδιωτικού τομέα, καθώς και όσοι γενικώς απασχολούν προσωπικό και υπάγονται στον ιδιωτικό τομέα, υποχρεούνται να χορηγήσουν στο προσωπικό τους ειδική άδεια απουσίας, με αποδοχές, για τη διευκόλυνση της άσκησης του εκλογικού δικαιώματος, κατά τις προσεχείς ευρωεκλογές της 9ης Ιουνίου 2024.

Ο αριθμός των ημερών αδείας, που χορηγείται για τον σκοπό αυτό και που καλύπτει τον απολύτως αναγκαίο χρόνο για τη μετάβαση των εργαζομένων στον τόπο άσκησης του εκλογικού τους δικαιώματος και την επιστροφή τους από αυτόν, καθορίζεται ως εξής:

Α. Για τους μισθωτούς για τους οποίους εφαρμόζεται καθεστώς πενθήμερης εβδομαδιαίας εργασίας:

• Σε όσους μετακινηθούν για την άσκηση του εκλογικού τους δικαιώματος σε απόσταση 200-400 χιλιομέτρων χορηγείται άδεια μιας εργάσιμης ημέρας.
• Σε όσους μετακινηθούν σε απόσταση 401 χιλιομέτρων και άνω χορηγείται άδεια δύο εργάσιμων ημερών, εφόσον κινηθούν εξ ολοκλήρου οδικώς, με βάση υπεύθυνη δήλωσή τους.
• Σε όσους μετακινηθούν προς και από νησιά, για τα οποία δεν υπάρχει οδική πρόσβαση, ο αριθμός των ημερών αδείας, που χορηγείται, θα εξετάζεται κατά περίπτωση ανάλογα με την απόσταση και τις ειδικές συνθήκες μετακίνησης, χωρίς, ωστόσο, η άδεια στις περιπτώσεις αυτές να υπερβαίνει τις τρεις εργάσιμες ημέρες.

Β. Για τους μισθωτούς για τους οποίους εφαρμόζεται καθεστώς εξαήμερης εβδομαδιαίας εργασίας:

• Σε όσους μετακινηθούν για την άσκηση του εκλογικού τους δικαιώματος σε απόσταση 100-200 χιλιομέτρων χορηγείται άδεια μιας εργάσιμης ημέρας.
• Σε όσους μετακινηθούν σε απόσταση 201-400 χιλιομέτρων χορηγείται άδεια δύο εργάσιμων ημερών.
• Σε όσους μετακινηθούν σε απόσταση 401 χιλιομέτρων και άνω χορηγείται άδεια τριών εργάσιμων ημερών, εφόσον κινηθούν εξ ολοκλήρου οδικώς, με βάση υπεύθυνη δήλωσή τους.
• Σε όσους μετακινηθούν προς και από νησιά, για τα οποία δεν υπάρχει οδική πρόσβαση, ο αριθμός των ημερών αδείας, που χορηγείται, θα εξετάζεται κατά περίπτωση ανάλογα με την απόσταση και τις ειδικές συνθήκες μετακίνησης, χωρίς, ωστόσο, η άδεια στις περιπτώσεις αυτές να υπερβαίνει τις τρεις εργάσιμες ημέρες.

Γ. Τα παραπάνω ισχύουν και ως προς τη χορήγηση ειδικής άδειας απουσίας με αποδοχές, στο προσωπικό με σχέση εργασίας ιδιωτικού δικαίου του Δημοσίου, των ΝΠΔΔ, των ΟΤΑ, καθώς και στο προσωπικό των υπόλοιπων νομικών προσώπων του δημόσιου τομέα οποιασδήποτε κατηγορίας, κλάδου και σχέσης εργασίας (εγκύκλιος του υπουργείου Εσωτερικών ΔΙΔΑΔ/Φ.69/255/οικ.9685/21/5/2024).

Δ. Επισημαίνεται ότι:

• Για όσους εργαζόμενους πρέπει να μετακινηθούν με βάση τα παραπάνω για την άσκηση του εκλογικού τους δικαιώματος η Κυριακή 9 Ιουνίου 2024 είναι εργάσιμη ημέρα, τότε αυτή θεωρείται ως ημέρα ειδικής άδειας απουσίας, με αποδοχές, πέραν αυτών που ορίζονται παραπάνω.
• Η συμμετοχή σε εκλογική διαδικασία αποτελεί άσκηση πολιτικών δικαιωμάτων, η οποία δεν επιτρέπεται να παρεμποδίζεται, αλλά να εξασφαλίζεται ο αναγκαίος χρόνος για τη μετάβαση των εργαζομένων στον τόπο άσκησης του εκλογικού τους δικαιώματος και την επιστροφή τους από αυτόν (σχετ. υπ.αριθμ. 60564/22.6.2023 έγγραφο του υπουργείου Εργασίας και Κοινωνικής Ασφάλισης).
• Η ειδική άδεια απουσίας για την άσκηση του εκλογικού δικαιώματος δε συμψηφίζεται με την ετήσια άδεια μετά αποδοχών (άδεια αναψυχής).
• Για τη χρήση της ειδικής εκλογικής άδειας οφείλει να χορηγείται στους εργαζόμενους από το αρμόδιο όργανο βεβαίωση συμμετοχής στις εκλογές.

Με την από 24/5/2019 και αριθμό πρωτοκόλλου οικ. 23400/662 εγκύκλιο του υπουργείου Εργασίας, δίνονται διευκρινίσεις σχετικά με την ύπαρξη σπουδαίου λόγου αποχής από την εργασία, λόγω κλήσης και συμμετοχής εργαζομένου σε εφορευτική επιτροπή για τη διεξαγωγή εκλογών.

Ειδικότερα, «η συμμετοχή εργαζομένου ως μέλους σε εφορευτική επιτροπή, κατόπιν κλήσης από δημόσια αρχή, αποτελεί εκτέλεση υποχρεωτικού εκ του νόμου καθήκοντος και, επομένως, συνιστά σπουδαίο λόγο αποχής από την εργασία κατά την ημέρα διεξαγωγής της ψηφοφορίας, αντιμετωπιζόμενο, σύμφωνα με τα άρθρα 657-658 του Αστικού Κώδικα. Περαιτέρω και λαμβάνοντας υπόψη τον χρόνο που απαιτείται για την εκτέλεση των καθηκόντων μέλους εφορευτικής επιτροπής, ο οποίος δεν μπορεί να προσδιοριστεί επακριβώς εκ των προτέρων, η απουσία του εργαζομένου από την εργασία του και κατά την επόμενη ημέρα της διεξαγωγής της ψηφοφορίας, εφόσον συνδέεται με την εκτέλεση των ανωτέρω καθηκόντων, συνιστά σπουδαίο λόγο αποχής από την εργασία και αντιμετωπίζεται ομοίως, σύμφωνα με τα άρθρα 657-658 του Αστικού Κώδικα».

Τέλος, η ΓΣΕΕ, ενόψει των εκλογών της 9ης Ιουνίου 2024, επανέρχεται «στο δίκαιο αίτημα των δεκάδων πρωτοβάθμιων σωματείων, που εκπροσωπούν χιλιάδες συμβασιούχους εργαζόμενους στην καθαριότητα των σχολείων, που, με επείγουσα επιστολή της, έθεσε υπόψη των υπουργών Εσωτερικών και Οικονομικών, καθώς και της Κεντρικής Ένωσης Δήμων Ελλάδας, για την ισότιμη χορήγηση στους/στις σχολικούς/ές καθαριστές/ριες της ειδικής εκλογικής αποζημίωσης (άρθρο 131 ΠΔ 26/2012, όπως ισχύει) και της υπερωριακής τους αμοιβής».