Πόρισμα-εξπρές, αλλά οι καταγγελίες επιμένουν

Πλήθος ερωτημάτων για τις συνθήκες, κάτω από τις οποίες έγινε η έκρηξη την Παρασκευή το πρωί στο διυλιστήριο Ασπροπύργου των ΕΛΠΕ, γυρεύουν ακόμα απάντηση. Ωστόσο, όπως προκύπτει από τις καταγγελίες των ίδιων των εργαζομένων και των σωματείων τους, ένας βασικός παράγοντας που έπαιξε καθοριστικό ρόλο στο πολλαπλό εργατικό ατύχημα ήταν οι συνθήκες εργασίας υπό καθεστώς εντατικοποίησης, με ανειδίκευτους «εργολαβικούς» εργαζόμενους, προκειμένου να τελειώσει η συντήρηση το συντομότερο δυνατόν, ώστε να επαναλειτουργήσει το διυλιστήριο.

Είναι χαρακτηριστικό το σήμα κινδύνου που είχαν εκπέμψει στις 21 Απριλίου η διοίκηση του Σωματείου των ΕΛΠΕ από κοινού με την επιτροπή Υγιεινής και Ασφάλειας του διυλιστηρίου, όπου εκδήλωναν την ανησυχία τους για το ζήτημα της ασφάλειας, μία ημέρα μετά την έναρξη του γενικού shutdown του διυλιστηρίου, προκειμένου να γίνει εκτεταμένη συντήρηση:

«Καλούμε την εταιρεία να θέσει ως προτεραιότητα την ασφάλεια όλων των εργαζομένων, να σεβαστεί το δικαίωμα στην ανάπαυση, χωρίς να αφήσει χρονοδιάγραμμα ή τυχόν επιπλέον κόστος να επηρεάσουν στο ελάχιστο αυτό που πραγματικά έχει σημασία. Τους ανθρώπους δηλαδή και όχι τους αριθμούς και τις λογιστικές πράξεις. Καθ’ όλη τη διάρκεια του shutdown έχουμε ένα κοινό μέτωπο, έναν κοινό σκοπό. Σωστές και ποιοτικές εργασίες με μηδέν ατυχήματα. Καμιά εργασία δεν είναι τόσο επείγουσα που να μην μπορεί να γίνει με ασφάλεια», αναφερόταν -μεταξύ άλλων- στην κοινή ανακοίνωση.

Εντατικοποίηση εργασίας

Στην πράξη, η ανακοίνωση αυτή προειδοποιούσε για τις πιεστικές συνθήκες, κάτω από τις οποίες θα εκτελούνταν οι πιο σημαντικές εργασίες γενικής συντήρησης της τελευταίας πενταετίας του διυλιστηρίου του Ασπροπύργου: μέσα στο ελάχιστο χρονικό διάστημα του ενός μήνα και με το ελάχιστο δυνατό κόστος. Για τις εργασίες της συντήρησης, πάνω από 1.500 «εργολαβικοί» εργαζόμενοι, μεταξύ αυτών πάρα πολλοί ανειδίκευτοι και κυρίως ανεκπαίδευτοι, πέρασαν για πρώτη φορά την πύλη του διυλιστηρίου.

Τα τελευταία χρόνια, και παρά την αύξηση της κερδοφορίας στον όμιλο ΕΛΠΕ, εντείνεται η χρήση εργολάβων και η μόνιμη και σταθερή δουλειά αντικαθίσταται από φτηνούς εργαζόμενους χωρίς δικαιώματα. Είναι χαρακτηριστικό ότι ο αριθμός των μόνιμων εργαζομένων μειώθηκε από το 2007 έως το 2013 κατά 29%, ενώ αυξάνεται το προσωπικό με άλλες μορφές εργασίας. Η πλειονότητα των Ελλήνων και μεταναστών εργαζομένων που απασχολούνται μέσω εργολαβικών συνεργείων δουλεύουν για 30 έως 40 μέρες, όσο δηλαδή διαρκούν οι εργασίες συντήρησης, χωρίς να έχουν την απαιτούμενη εμπειρία και ειδίκευση, αλλά ούτε και γνώση του χώρου. Οι αμοιβές των περισσότερων από αυτούς δεν ξεπερνούν τα 3,8 ευρώ την ώρα, ενώ δουλεύουν εξαντλητικά ωράρια, σε 12ωρες, ακόμη και 16ωρες βάρδιες.

«Καλούμε για μία ακόμα φορά την Εταιρεία να αλλάξει στάση και να προχωρήσει σε όλες εκείνες τις ενέργειες που εδώ και πολύ καιρό θέτει το Σωματείο και που δυστυχώς επιβεβαιώθηκε με τόσο δραματικό τρόπο. Πρέπει άμεσα να δρομολογηθούν οι απαραίτητες προσλήψεις σε παραγωγή και συντήρηση για να σταματήσουν επιτέλους τα 12ωρα και η συνεχής εντατικοποίηση. Να εφαρμοστεί αυστηρά το 8ωρο σε όλους τους εργαζόμενους, ανθρώπινη αντιμετώπιση, αξιοπρεπείς μισθοί, εκπαίδευση όλων των εργαζομένων σε εργολαβικές εταιρείες. Αμεση επανεξέταση του χρονοδιαγράμματος της γενικής συντήρησης των ΒΕΑ, με αυστηρή τήρηση των διαδικασιών με στόχο την ασφάλεια στην εργασία, λαμβάνοντας υπόψη τους νόμους για ασφαλείς συνθήκες εργασίας, αλλά και το μέγεθος, την πολυπλοκότητα και την επικινδυνότητα των εργασιών στα διυλιστήρια», αναφέρει το Δ.Σ. του Πανελλήνιου Σωματείου Εργαζομένων στα ΕΛΠΕ σε σχετική ανακοίνωση για την κήρυξη νέας 48ωρης απεργίας στα ΕΛΠΕ για χθες και σήμερα. Επιπλέον, κάνει λόγο για «ανεύθυνη στάση στελεχών της Εταιρείας».

«Το νέο εργοδοτικό έγκλημα που έγινε στον Ασπρόπυργο είναι αποτέλεσμα της εντατικοποίησης της δουλειάς, της κατάργησης των συλλογικών συμβάσεων εργασίας και κατ’ επέκταση και των ίδιων των μέτρων προστασίας των εργαζομένων», αναφέρει από την πλευρά του το Συνδικάτο Μετάλλου Αττικής και Ναυπηγικής Βιομηχανίας.

Τα μεγάλα «γιατί»

■ Αρκετά ερωτήματα προκύπτουν και για τη στάση της διοίκησης των ΕΛΠΕ, με πρώτο και σημαντικότερο το γιατί δεν χτύπησε ο συναγερμός πυρκαγιάς την ώρα του ατυχήματος, αλλά ακούστηκαν οι σειρήνες για τη λήξη του. Δεδομένου λοιπόν ότι όλα τα συστήματα λειτουργούσαν κανονικά, προκύπτει το συμπέρασμα ότι ο συναγερμός δεν ήχησε από επιλογή! Χωρίς να ηχήσουν οι σειρήνες του διυλιστηρίου, επικράτησε πανικός στους εργαζόμενους, οι οποίοι αρχικά στοιβάχτηκαν σε έναν από τους χώρους στάθμευσης των εγκαταστάσεων, χωρίς να τους επιτρέπεται να μετακινηθούν και, τελικά, εξήλθαν ατάκτως και με οποιονδήποτε τρόπο από το διυλιστήριο, αφού δεν εμπιστεύτηκαν την αρχική πληροφόρηση για φωτιά σε ξερά χόρτα! Μάλιστα, όταν οι εργαζόμενοι επιχείρησαν να διαφύγουν, το προσωπικό φύλαξης των εγκαταστάσεων τους κυνήγησε για να τους πάρει τις κάρτες εισόδου.

■ Ενα δεύτερο ερώτημα που προκύπτει αφορά αυτήν καθεαυτή την ανακοίνωση της εταιρείας για το πολλαπλό εργατικό ατύχημα, αρχικά σαν να επρόκειτο για ένα τροχαίο και στη συνέχεια εμπλουτισμένη με δύο εκδοχές: «Σήμερα, ώρα 08.20, υπήρξε περιστατικό ανάφλεξης σε μονάδα των εγκαταστάσεων του διυλιστηρίου Ασπροπύργου, κατά τη διάρκεια προγραμματισμένων εργασιών συντήρησης από έμπειρη ελληνική εργολαβική εταιρεία. Διακομίστηκαν σε νοσοκομεία της περιοχής έξι τραυματίες. Το περιστατικό αντιμετωπίστηκε άμεσα από τις υπηρεσίες πυρόσβεσης του διυλιστηρίου, ενώ ελήφθησαν όλα τα προβλεπόμενα μέτρα ασφαλείας, όπως προβλέπεται από τις σχετικές διαδικασίες», ανέφερε η πρώτη ανακοίνωση.

Λίγες ώρες μετά, διοχετεύτηκε στα μέσα ενημέρωσης η ίδια ανακοίνωση με τη συμπλήρωση «η αντιμετώπιση των θεμάτων υγείας τους (σ.σ.: των τραυματιών) αποτελεί κύρια προτεραιότητα της Εταιρείας». Μια τρίτη ανακοίνωση διοχετεύτηκε στον οικονομικό Τύπο, με μία ακόμη συμπλήρωση που ουσιαστικά καταδείκνυε την πραγματική αγωνία των διοικούντων τα ΕΛΠΕ: «Το περιστατικό δεν αναμένεται να επηρεάσει τις εργασίες ολοκλήρωσης του προγραμματισμένου shutdown του διυλιστηρίου, ενώ δεν προβλέπεται να έχει επίπτωση στα χρηματοοικονομικά μεγέθη της Εταιρείας».

■ Αλλά και ένα τρίτο, σοβαρό ερώτημα που προκύπτει αφορά την ταχύτητα, με την οποία η διοίκηση των ΕΛΠΕ επιδιώκει να δημοσιοποιήσει κάποιο πόρισμα για τα αίτια του συμβάντος, κάτι που -εκτός απροόπτου- αναμένεται να συμβεί σήμερα, μόλις τρεις μέρες μετά το συμβάν. Ιδιαίτερα όταν, εκτός της Πυροσβεστικής Υπηρεσίας που διεξάγει τη σχετική έρευνα, συστήνει μια ομάδα διερεύνησης διόλου ανεξάρτητη, καθώς αποτελείται από μέλη της εταιρείας, του σωματείου των εργαζομένων (της εταιρείας) και έναν ανεξάρτητο εμπειρογνώμονα. Προφανώς, η απάντηση βρίσκεται στην προχθεσινή καταγγελία του σωματείου των εργαζομένων στα ΕΛΠΕ, στην οποία αναφέρεται: «Κάποιοι διευθυντές της επιχείρησης δεν έχουν αντιληφθεί τη σοβαρότητα των στιγμών και σχεδιάζουν τη συνέχιση των εργασιών του διυλιστηρίου σαν να μην έχει συμβεί το παραμικρό»...

ΕΠΙΣΤΟΛΗ ΣΤΟ ECOELEUSIS – ΜΑΡΤΥΡΙΑ ΕΡΓΑΖΟΜΕΝΟΥ

«Είμαι εξοργισμένος με τους υπεύθυνους για τη χαλάρωση των μέτρων»

Μια συγκλονιστική επιστολή-μαρτυρία από εργαζόμενο που βρέθηκε κοντά στον χώρο του δυστυχήματος στα ΕΛΠΕ Ασπροπύργου, δημοσιεύει η Κίνηση Πολιτών Ελευσίνας Ecoeleusis. Σε αυτήν αναφέρονται τα ακόλουθα:

«1. Ενώ σε ένα παρόμοιο αλλά μικρότερης έκτασης περιστατικό πριν από περίπου 10 μέρες ήχησε ο συναγερμός, στο χθεσινό δεν ακούστηκε κανένας συναγερμός, με αποτέλεσμα πολλοί εργαζόμενοι να αργήσουν να φύγουν από τους χώρους εργασίας τους, εκθέτοντάς τους σε κίνδυνο και έτσι τους ειδοποιούσαμε εμείς.

2. Κανένας δεν μας έδειξε από πού θα φύγουμε και έτσι εμείς ακολουθούσαμε τους πολλούς, ελπίζοντας να είναι η σωστή έξοδος διαφυγής.

3. Στην αρχή του shutdown τα μέτρα ασφαλείας ήταν αυστηρά και ξαφνικά μετά την Πρωτομαγιά αντιλήφθηκα μια κατακόρυφη χαλάρωση στα μέτρα ασφαλείας και το μόνο που τους ένοιαζε ήταν αν φοράς κράνος, γυαλιά και ζώνη και δεν δίνανε σημασία στον περιβάλλοντα χώρο.

4. Οι εργαζόμενοι των ΕΛΠΕ κατά τη διάρκεια του shutdown δουλεύουν 12ωρο, όπως και οι εργολαβικοί εργαζόμενοι, και μερικοί μάλιστα φτάνουν και 14ωρο. Αυτό έχει σαν αποτέλεσμα να αυξάνονται τα ποσοστά λάθους για δημιουργία ατυχημάτων.

5. Το ατύχημα προκλήθηκε ακούγοντας κάποιον εργαζόμενο να λέει ότι ήταν από ασυνεννοησία μεταξύ της μονάδας και του control room, με αποτέλεσμα να βγάλουν μια βάνα για συντήρηση και να χυθούν περί τα 30 κυβικά νάφθα που είναι ενδιάμεσο προϊόν διύλισης του πετρελαίου και με σημείο ανάφλεξης να είναι από -2 έως 37 βαθμούς Κελσίου.

Λυπάμαι για τους εργαζόμενους που τραυματίστηκαν και προσεύχομαι για αυτούς, και είμαι εξοργισμένος με τους υπεύθυνους για τη χαλάρωση των μέτρων».

ΝΟΣΗΛΕΙΑ ΤΡΑΥΜΑΤΙΩΝ

Παραμένουν σε κρίσιμη κατάσταση

■ Σε εξαιρετικά κρίσιμη κατάσταση εξακολουθούν να νοσηλεύονται με εγκαύματα έκτασης μέχρι 80% σε Μονάδες Εντατικής Θεραπείας τρεις από τους έξι τραυματίες του εργατικού ατυχήματος στα Διυλιστήρια Ασπροπύργου, σύμφωνα με τους θεράποντες γιατρούς τους. Τρεις νέοι άνδρες, ένας 31χρονος, που βρίσκεται διασωληνωμένος στο Γενικό Νοσοκομείο Ελευσίνας «Θριάσιο» με εγκαύματα έκτασης 70%, ένας νέος κάτω των 35 ετών, ο οποίος αντιμετωπίζει -πέραν των εγκαυμάτων έκτασης 70%- αναπνευστική ανεπάρκεια στη ΜΕΘ του 251 Γενικού Νοσοκομείου Αεροπορίας κι ακόμα ένας νεαρός εργάτης κάτω των 35 ετών με εγκαύματα 80% σε ιδιαίτερα κρίσιμη κατάσταση που νοσηλεύεται στη ΜΕΘ του «Αττικόν».

■ Κρίσιμη παραμένει και η κατάσταση της υγείας δύο ακόμα ανδρών με εισπνευστικά εγκαύματα, σύμφωνα με την ομάδα των γιατρών που τους παρακολουθούν. Πρόκειται για έναν νέο άνδρα, κάτω των 35 ετών, ο οποίος νοσηλεύεται διασωληνωμένος και υπό μηχανική υποστήριξη με εγκαύματα β’ βαθμού και αναπνευστική ανεπάρκεια στη Μονάδα Εγκαυμάτων του «Γ. Γεννηματάς», καθώς κι έναν 43χρονο που είναι διασωληνωμένος στο «Θριάσιο».

■ Σε καλή κατάσταση, εκτός κινδύνου, εξακολουθεί να νοσηλεύεται ένας 29χρονος με εγκαύματα μερικού πάχους 20% στα χέρια, στο «Θριάσιο».

ΓΙΑ ΤΙΣ «ΚΑΘΥΣΤΕΡΗΣΕΙΣ» ΤΗΣ ΕΤΑΙΡΕΙΑΣ...

Ενοχλημένη μεν η Πυροσβεστική, αδιάβλητες όμως οι έρευνες

Ενόχληση στους κύκλους της Πυροσβεστικής έχει προκαλέσει η άρνηση των υπευθύνων των Ελληνικών Πετρελαίων (ΕΛ.ΠΕ.) να επιτρέψουν την είσοδο των οχημάτων της στις εγκαταστάσεις της εταιρείας, εντούτοις όμως ανώτεροι αξιωματικοί διαβεβαίωναν ότι οι έρευνες θα είναι απολύτως αδιάβλητες, αφού θα γίνουν υπό την εποπτεία τριών αρχών και θα είναι σχεδόν αδύνατη η απόκρυψη επιβαρυντικών στοιχείων.

Η ενόχληση των αξιωματικών της Πυροσβεστικής έγινε γνωστή μέσα στο Σαββατοκύριακο, οπότε είδαν το φως δημοσιεύματα, τα οποία αναφέρονταν σε αυτήν και στις εκδοχές που δίνονταν σχετικά με τους λόγους που δεν επετράπη η είσοδος. Αξιοσημείωτη είναι η επιστολή απόστρατου πρώην υπαρχηγού του Σώματος, σύμφωνα με την οποία δεν αποκλείεται το ενδεχόμενο πίσω από την αποτροπή εισόδου να υπάρχει νομικός δόλος από την πλευρά των υπευθύνων της εταιρείας.

Συγκεκριμένα, υποστηρίζει ότι η είσοδος πιθανώς να εμποδίστηκε, είτε για να καθαριστούν από τον τόπο του ατυχήματος επιβαρυντικά για την εταιρεία στοιχεία -όπως «φιάλες που ίσως δεν έπρεπε να βρίσκονται εκτεθειμένες εκεί, μέχρι και εργαζόμενοι που, είτε δεν είχαν εξουσιοδότηση, είτε την ειδίκευση, είτε ήταν ακόμα και παράνομα απασχολούμενοι»- ή γιατί θα χανόταν ο επικοινωνιακός έλεγχος και υπήρχε κίνδυνος «η μετοχή της εταιρείας ν’ απειληθεί με κατάρρευση!!!».

Επειτα -δε- από αυτά τα δημοσιεύματα, ο απόστρατος αντιστράτηγος και υπαρχηγός Ανδριανός Γκουρμπάτσης απέστειλε επιστολή στο ειδικευμένο σε θέματα Σωμάτων Ασφαλείας ιστολόγιο «bloko.gr», στην οποία ανέφερε ότι η παρεμπόδιση εισόδου των οχημάτων της Πυροσβεστικής πιθανώς να έγινε, προκειμένου η εταιρεία «να τύχει εφαρμογής του άρθρου 267 ΠΚ και να τύχει απαλλαγής, σε ενδεχόμενες ευθύνες της, για εμπρησμό από αμέλεια».

Το συγκεκριμένο άρθρο του Ποινικού Κώδικα προβλέπει ότι «ο υπαίτιος της πράξης του άρθρου 266 (εμπρησμός από αμέλεια) απαλλάσσεται από κάθε ποινή, αν με την ελεύθερη θέλησή του καταστείλει ο ίδιος την πυρκαγιά».

Η ενόχληση στελεχών της Πυροσβεστικής εξάλλου εκδηλώθηκε και σε χθεσινή επικοινωνία της «Εφ.Συν.» με ανώτερους αξιωματικούς, οι οποίοι ανέφεραν ότι τα οχήματα βρίσκονταν περίπου τρία τέταρτα της ώρας έξω από την πόρτα των εγκαταστάσεων της εταιρείας, καθώς οι υπεύθυνοι τους έλεγαν ότι δεν υπήρχε κανένας λόγος επέμβασης. Παρ’ όλα αυτά, οι ίδιοι διαβεβαίωναν ότι δεν υπάρχει πιθανότητα να κρυφτούν τυχόν επιβαρυντικά στοιχεία, αφού οι έρευνες θα γίνουν από έμπειρους σε ανάλογες πυρκαγιές αξιωματικούς του Ανακριτικού της Πυροσβεστικής, από εμπειρογνώμονες που θα ορίσει η Εισαγγελία και από επιθεωρητές του υπουργείου Παραγωγικής Ανασυγκρότησης, Περιβάλλοντος και Ενέργειας.