Πιέσεις για μεγαλύτερη ευελιξία στα εργασιακά

Την ίδια ώρα που όλοι έχουν στρέψει το βλέμμα σε σχέση με τα εργασιακά στα μεγάλα θέματα που αφορούν τις ομαδικές απολύσεις, τον συνδικαλιστικό νόμο και τις συλλογικές διαπραγματεύσεις, η ουσία φαίνεται να βρίσκεται στα μικρά και εν πολλοίς άγνωστα που έρχονται για να θεσμοθετηθούν μαζί με τις υπόλοιπες αλλαγές στις εργασιακές σχέσεις.

Αναφερόμαστε στην ενστάλαξη μεγαλύτερης ευελιξίας στην ελληνική αγορά εργασίας, η οποία ευελιξία θα σημαίνει πολύ μικρότερο βαθμό ασφάλειας για τους εργαζομένους.

Μία τέτοια εξέλιξη και η γιγάντωση της ευελιξίας στην Ελλάδα θα φέρουν μεν μείωση του ποσοστού ανεργίας, αλλά θα συμπιέσουν τα εισοδήματα των εργαζόμενων μισθωτών, αφού θα βρεθούν νέες μορφές εργασίας με μικρότερους μισθούς και χωρίς καμία προστασία της απασχόλησης.

Πάντως, σήμερα ο υπουργός Εργασίας και δεδομένου ότι πλέον βρισκόμαστε για τα καλά εντός των μεγάλων συζητήσεων για τις επερχόμενες αλλαγές στις εργασιακές σχέσεις, συναντάται με τους εκπροσώπους των κοινωνικών εταίρων (ΓΣΕΕ, ΣΕΒ, ΕΣΕΕ, ΓΣΕΒΕΕ, ΣΕΤΕ) με στόχο τη διαμόρφωση ενιαίου κοινωνικού μετώπου στα εργασιακά. Το σίγουρο είναι ότι το ενιαίο μέτωπο, ακόμη και αν συσταθεί, θα αφορά τα μεγάλα θέματα της διαπραγμάτευσης.

Το θέμα λοιπόν δεν βρίσκεται τόσο στο αν θα περάσει ή όχι η αύξηση του ποσοστού των ομαδικών απολύσεων που αφορά μόνο το 2% των επιχειρήσεων (όσες δηλαδή απασχολούν πάνω από 150 εργαζόμενους) ή αν θα μειωθεί περαιτέρω ο κατώτατος μισθός (που μάλλον αποτρέπεται) ή αν θα καταργηθούν οι τριετίες και τα δώρα Χριστουγέννων, Πάσχα ή το επίδομα αδείας (που δύσκολα θα πειραχτούν, αφού δεν συγκεντρώνουν τη θετική απόκριση ούτε των εργοδοτικών οργανώσεων).

Ολο το πρόβλημα έγκειται στο αν θα εισαχθούν και θα θεσμοθετηθούν οι νέες ευέλικτες μορφές απασχόλησης.

Tα καινούργια... «φρούτα»

Εργασιακοί όροι όπως mini jobs, συμβάσεις μηδενικών ωρών ή «έκτακτης ανάγκης» και on-call contracts είναι άγνωστοι στους Ελληνες εργαζόμενους. Οπως άγνωστη είναι και η περιβόητη «λευκή σύμβαση», που σαρώνει στις ευρωπαϊκές χώρες ως νέα μορφή εργασιακών σχέσεων.

Ολα αυτά καθίσταται βέβαιο ότι θα γίνει προσπάθεια από τους ισχυρούς δανειστές να περάσουν, ενώ η κυβέρνηση τηρεί σιγή ιχθύος για τη στάση που θα κρατήσει έναντι αυτών των νεοφιλελεύθερων πονημάτων που προκαλούν τεράστια ανασφάλεια στους εργαζόμενους.

Ας δούμε όμως τι είναι το κάθε ένα από αυτά τα καινούργια «φρούτα» που έρχονται να προστεθούν στη φαρέτρα ενός εργοδότη.

• ΛΕΥΚΗ ΣΥΜΒΑΣΗ: Ουσιαστικά ο εργαζόμενος υπό την πίεση των πραγμάτων υπογράφει προκειμένου να αναλάβει εργασία σε λευκό χαρτί, όπου μετά ο εργοδότης προσθέτει τους εργασιακούς όρους που εκείνος επιθυμεί.

Για να «ανθήσει» μία τέτοιας μορφής σύμβαση, θα πρέπει το θεσμικό πλαίσιο να μην έχει κατώτατους εργασιακούς όρους (κάτω από τους οποίους κανείς εργοδότης δεν θα δύναται να κατέβει). Αυτός είναι και ο λόγος που το ΔΝΤ πιέζει ώστε να μην υπάρχουν συλλογικές συμβάσεις, αλλά μόνο κατώτατος μισθός.

• ON-CALL CONTRACTS: Πίσω από αυτόν τον αγγλικό όρο κρύβεται η ετοιμότητα προς εργασία, χωρίς όμως αυτή η ετοιμότητα να αμείβεται. Πρόκειται για συμβάσεις όπου ο εργαζόμενος αναμένει πάνω από το τηλέφωνο να αναλάβει εργασία (κυρίως το Σαββατοκύριακο) για όση ώρα επιθυμεί ο εργοδότης, που θα πληρώνει μόνο για την ώρα απασχόλησης.

• ΤΗΛΕΡΓΑΣΙΑ: Σύμβαση για εργασία εξ αποστάσεως. Υπάρχει αυτή η μορφή και στην Ελλάδα, αλλά στην πράξη δεν λειτουργεί λόγω των πολλών προστατευτικών διατάξεων που την περιβάλλουν.

• ΣΥΜΒΑΣΕΙΣ «ΜΗΔΕΝΙΚΩΝ ΩΡΩΝ» (ή «έκτακτης ανάγκης»): Πρόκειται για εργασία που προσφέρουν αυτοαπασχολούμενοι όποτε κληθούν από τον πελάτη. Κάτι σαν τα δικά μας μπλοκάκια, χωρίς όμως καμία ασφαλιστική κάλυψη.

• MINI JOBS: Η μικροεργασία είναι μια προσφορά εργασίας που απευθύνεται κυρίως σε μακροχρόνια ανέργους οι οποίοι απασχολούνται στις κοινωνικές υπηρεσίες. Το θέμα βέβαια είναι η αμοιβή τους, που κυμαίνεται σύμφωνα με το γερμανικό μοντέλο στο 1 ευρώ την ώρα για μέχρι 30 ώρες/εβδομάδα και για διάστημα το πολύ 6 μηνών.

Αυτοί οι απασχολούμενοι δεν έχουν κανένα εργασιακό δικαίωμα, ενώ απασχολούνται κατά το πλείστον σε εταιρείες εργολάβων και δανείζονται στους εργοδότες. Υπάρχει πάντως και το αμερικανικό μοντέλο μικροεργασίας, όπου ο εργοδότης δεν πληρώνει τίποτε και ο εργαζόμενος αμείβεται από το φιλοδώρημα των πελατών της επιχείρησης.