Το κρατικό χρήμα σε έναν λογαριασμό

Σε έναν τραπεζικό υπερ-λογαριασμό μαζεύει η κυβέρνηση όλη τη ρευστότητα των φορέων του κράτους, αφήνοντας απέξω ασφαλιστικά ταμεία και ΔΕΚΟ. Τη δέσμευση αυτών των αποθεματικών μέχρι το τέλος Δεκεμβρίου 2015 προβλέπει το πολυνομοσχέδιο με τα προαπαιτούμενα του Οκτωβρίου, που κατατέθηκε χθες βράδυ στη Βουλή και περιλαμβάνει καταιγίδα ρυθμίσεων για τη δημοσιονομική διαχείριση του κράτους.

Η… απαλλοτρίωση των κρατικών χρημάτων αναμένεται να ανοίξει τον ασκό του Αιόλου, όπως συνέβη το προηγούμενο καλοκαίρι με την πράξη νομοθετικού περιεχομένου την οποία στηλίτευσαν όλα τα κόμματα της αντιπολίτευσης.

Σύμφωνα με το πολυνομοσχέδιο, ο υπουργός Οικονομικών γίνεται αυτός που θα αποφασίζει ποια ποσά θα κατατίθενται και για ποια θα γίνεται ανάληψη από τον συγκεκριμένο λογαριασμό, που θα ονομάζεται «Ενιαίος Λογαριασμός Θησαυροφυλακίου».

Θα είναι δηλαδή ο διαχειριστής αυτών των κεφαλαίων και θα καθορίζει ποιοι φορείς της γενικής κυβέρνηση υποχρεούνται να μεταφέρουν τα διαθέσιμά τους στον Ενιαίο Λογαριασμό και την έξοδό τους από αυτόν.

Παράλληλα διευρύνεται η δυνατότητα του υπουργού Οικονομικών να συλλέγει στοιχεία προϋπολογισμού και εκτέλεσής του και από φορείς του ευρύτερου δημόσιου τομέα, πέραν των φορέων που περιλαμβάνονται στο εκάστοτε ισχύον Μητρώο Φορέων Γενικής Κυβέρνησης της ΕΛΣΤΑΤ.

Ενεργοποιείται εξάλλου από την 31η Δεκεμβρίου 2015 το Δημοσιονομικό Συμβούλιο, η δημιουργία του οποίου είχε θεσμοθετηθεί από την άνοιξη του 2014. Σκοπός του Δημοσιονομικού Συμβουλίου είναι να ενεργεί ως ανεξάρτητο παρατηρητήριο, υποβοηθητικό της κυβερνητικής πολιτικής, ώστε να μπορεί να συμβάλει στην εξάλειψη μιας πιθανής τάσης για πρωτογενές έλλειμμα.

Για τον σκοπό αυτό το Δημοσιονομικό Συμβούλιο θα πρέπει να έχει την ικανότητα να προετοιμάζει μακροοικονομικές προβλέψεις για τον προϋπολογισμό, θα πρέπει να παρακολουθεί αμερόληπτα την εφαρμογή των δημοσιονομικών προγραμμάτων και την τήρηση των δημοσιονομικών στόχων και διαδικασιών και θα πρέπει επίσης να παρεμβαίνει και να διαμορφώνει τον δημόσιο διάλογο για τη δημοσιονομική πολιτική.

Το «μάζεμα» όλων των λογαριασμών σε έναν προβλέπεται από το Μνημόνιο. Το ίδιο συμβαίνει και με τον αυτόματο «κόφτη» στις δαπάνες του κράτους, που ενώ το μέτρο έχει θεσμοθετηθεί από το 2012 επί της ουσίας υπάρχει μόνο στα χαρτιά.

Το πολυνομοσχέδιο έρχεται να θέσει σε ουσιαστική εφαρμογή το μέτρο με τις αυξημένες κυρώσεις για τους φορείς που δεν συμμορφώνονται με τις επιταγές της δημοσιονομικής προσαρμογής, όπως αυτές περιγράφονται στο Μνημόνιο.

Ετσι οι φορείς που θα αποκλίνουν από τους στόχους που έχουν οριστεί για τις ετήσιες δαπάνες τους θα αναγκάζονται για ένα τρίμηνο να ζουν με το 40% των πιστώσεων που λαμβάνουν από τον προϋπολογισμό έναντι του 100% που θα παίρνουν όλοι οι υπόλοιποι.

Μετά το πέρας του τριμήνου κάθε άλλη δαπάνη, πλην αυτών που αφορούν καταβολή μισθών και συντάξεων, θα θεωρείται παράνομη. Αυτό σημαίνει ότι αν δεν υπάρχει ένεση ρευστότητας από το κράτος, τότε η… συμμόρφωση θα γίνεται μέσω της μείωσης μισθών και συντάξεων.

Ουσιαστικά όλοι οι «σπάταλοι» οργανισμοί θα μπαίνουν σε καθεστώς αυστηρής επιτροπείας για τις περιπτώσεις που διαπιστώνεται αρνητική απόκλιση. Αν αυτή είναι άνω του 10% από τους τριμηνιαίους δημοσιονομικούς στόχους, τότε θα μειώνεται ισόποσα και το εγκεκριμένο ποσό ακαθάριστου δανεισμού από την αρμόδια υπηρεσία του υπουργείου Οικονομικών.

Εάν στο επόμενο τρίμηνο ο φορέας «συμμορφωθεί», δηλαδή ο προϋπολογισμός εξισορροπηθεί και αντισταθμιστούν οι αρνητικές αποκλίσεις, τότε το εγκεκριμένο ποσό ακαθάριστου δανεισμού για το εν λόγω διάστημα αναπροσαρμόζεται στα αρχικά εγκεκριμένα όρια.

Από τις κυρώσεις δεν θα γλιτώνουν και τα μέλη των διοικητικών συμβουλίων των φορέων που έχουν αποκλίσεις από τους δημοσιονομικούς στόχους. Προβλέπεται αναστολή των αμοιβών για όλα τα μέλη των δ.σ. και όχι μόνο για τον πρόεδρο.

Το μέτρο αφορούσε μέχρι πρότινος νομικά πρόσωπα ιδιωτικού δικαίου και ΔΕΚΟ, ενώ τώρα θα εφαρμοστεί ενιαία για όλους τους φορείς της γενικής κυβέρνησης.

Θετική εξέλιξη για οφειλέτες υπό απειλή φυλάκισης

Σε ό,τι αφορά το φορολογικό σκέλος, οι αλλαγές που επέρχονται σε σχέση με το κείμενο που δόθηκε στη δημόσια διαβούλευση είναι οριακές και αφορούν:

► Αύξηση από τα 50.000 στα 100.000 ευρώ του ορίου οφειλής προς το Δημόσιο που έμεινε απλήρωτο για περισσότερους από τέσσερις μήνες και για το οποίο επιβάλλεται ποινή φυλάκισης τουλάχιστον ενός έτους.

► Αύξηση από τα 150.000 στα 200.000 ευρώ του ορίου οφειλής προς το Δημόσιο που έμεινε απλήρωτο για περισσότερους από τέσσερις μήνες και για το οποίο επιβάλλεται ποινή φυλάκισης τουλάχιστον τριών ετών.

Οι παραπάνω αλλαγές ισχύουν αναδρομικά ακόμη και για ποινές που ήδη εκτίονται, που σημαίνει ότι μπορούν να οδηγήσουν σε αποφυλακίσεις οφειλετών οι οποίοι χρωστούν ποσά κάτω από τα νέα όρια οφειλών (κάτω από 100.000 και 200.000 ευρώ αντίστοιχα).

Επίσης τα νέα μειωμένα πρόστιμα για φορολογικές παραβάσεις φοροδιαφυγής επιβάλλονται μόνο στις περιπτώσεις που δεν έχουν ακόμη εκδοθεί οι οριστικές πράξεις επιβολής προστίμου.