Μάχη για την ανακεφαλαιοποίηση

Το πρώτο «προαπαιτούμενο» για την αποκατάσταση της εμπιστοσύνης στην ελληνική οικονομία, η άρση της πολιτικής αβεβαιότητας, εκπληρώθηκε το βράδυ της 20ής Σεπτεμβρίου.

Τώρα, βασική προτεραιότητα αποτελεί η άρση των capital controls το συντομότερο δυνατό, ωστόσο κάτι τέτοιο είναι άμεσα συνδεδεμένο με τη διαδικασία ανακεφαλαιοποίησης του ελληνικού τραπεζικού συστήματος, η οποία θα προηγηθεί.

Αυτή τη στιγμή υπάρχουν δύο βασικά ζητούμενα: πρώτον, βάσει ποιου σεναρίου των stress tests θα προκύψουν οι κεφαλαιακές ανάγκες και δεύτερον, πώς θα γίνει η ανακεφαλαιοποίηση, η οποία σε κάθε περίπτωση θα πρέπει να ολοκληρωθεί το αργότερο μέχρι τα μέσα Δεκεμβρίου καθώς από την 1η Ιανουαρίου 2016 ισχύει η οδηγία για την εκ των έσω διάσωση των τραπεζών (bail in).

Στα τέλη Οκτωβρίου λοιπόν αναμένονται τα αποτελέσματα των stress tests, ωστόσο αυτή τη στιγμή, σύμφωνα με πληροφορίες, οι ιδιώτες μέτοχοι των τραπεζών βρίσκονται σε μάχη «χαρακωμάτων» με την επικεφαλής του Ενιαίου Εποπτικού Μηχανισμού (SSM) Ντάνιελ Νούι η οποία επιμένει για την υιοθέτηση του ακραίου σεναρίου που ανεβάζει τον λογαριασμό για τις τέσσερις συστημικές τράπεζες (Εθνική, Πειραιώς, Alpha, Eurobank).

Οι ιδιώτες μέτοχοι των τραπεζών, που το 2014 στη δεύτερη ανακεφαλαιοποίηση συμμετείχαν με περίπου 8,5 δισ. ευρώ στις ελληνικές τράπεζες, εκπροσωπούν μερικά από τα μεγαλύτερα funds παγκοσμίως και αντιμετωπίζουν σκωπτικά την προσέγγιση της ΕΚΤ και του SSM.

Μάλιστα, όπως αναφέρουν τραπεζικές πηγές, ξένα funds έχουν επιστρατεύσει διεθνή νομικά γραφεία ώστε να αντικρούσουν την επιχειρηματολογία της Nτάνιελ Νούι.

Οι ίδιες πηγές τονίζουν ότι πέραν του ύψους των κεφαλαιακών αναγκών, αυτό που πρέπει να αναζητηθεί είναι η χρυσή τομή για τον τρόπο της ανακεφαλαιοποίησης ώστε να μην απομειωθεί δραματικά η αξία των μετοχών που κατέχουν οι υφιστάμενοι μέτοχοι, μεταξύ των οποίων και το ελληνικό Δημόσιο μέσω του Ταμείου Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας.

«Λάθος μήνυμα»

Κάτι τέτοιο θα έστελνε λάθος μήνυμα σε όλους όσοι σκέφτονται να επενδύσουν στις ευρωπαϊκές τράπεζες συνολικά και όχι μόνο στις ελληνικές.

Ετσι, η λύση που προτείνεται, κόντρα στα «θέλω» του SSM, είναι οι κεφαλαιακές ανάγκες που θα προκύψουν από το «βασικό» σενάριο των stress tests να καλυφθούν με την… κλασική αύξηση μετοχικού κεφαλαίου (κοινό μετοχικό κεφάλαιο).

Από εκεί και πέρα τα κεφάλαια που θα προκύψουν μεταξύ βασικού και ακραίου κεφαλαίου να καλυφθούν με άλλα «εργαλεία» (warrants, μετατρέψιμα ομόλογα) ώστε να μην απομειωθεί η αξία των μετοχών.

Μιλώντας στο Bloomberg ο διευθύνων σύμβουλος της Τράπεζας Πειραιώς, Ανθιμος Θωμόπουλος, προανήγγειλε ότι την επόμενη εβδομάδα θα έρθει σε επαφή με τους υφιστάμενους μετόχους αλλά και νέους. Τα στελέχη των ελληνικών τραπεζών είχαν επαφές όλο το προηγούμενο διάστημα, ωστόσο είναι προφανές ότι τώρα είναι πιο ευνοϊκό το κλίμα.

«Εχουμε σταθερή κυβέρνηση, σταθερό πολιτικό τοπίο και μεγάλη στήριξη στην εφαρμογή των μεταρρυθμίσεων. Εάν καταφέρουμε να το υλοποιήσουμε, νομίζω ότι θα είναι το τελευταίο πρόγραμμα και η χώρα θα οδεύσει προς την ανάκαμψη, οπότε δεν θα πρέπει να χάσουν αυτή την ευκαιρία», ανέφερε στο Bloomberg ο διευθύνων σύμβουλος της Τράπεζας Πειραιώς, Ανθιμος Θωμόπουλος.

Σε έναν μήνα λοιπόν θα ανακοινωθεί ο «λογαριασμός» βάσει των παραδοχών των stress tests και των ελέγχων των στοιχείων ενεργητικού (AQR) και θα κριθεί πόσα από τα 25 δισ. ευρώ που είναι διαθέσιμα για την ελληνικές τράπεζες στο πλαίσιο της συμφωνίας με τους δανειστές θα χρησιμοποιηθούν και με ποιον τρόπο.

ΕΚΤ και ΕSM/EFSF αναζητούν τα 40 δισ. του ΤΧΣ

Οι διοικήσεις των ελληνικών τραπεζών θα κληθούν πολύ σύντομα να απαντήσουν στο κρίσιμο ερώτημα «πού πήγαν τα λεφτά όλων των προηγούμενων ανακεφαλαιοποιήσεων;».

Το ερώτημα αυτό έχει ήδη διατυπωθεί από την ΕΚΤ και τον ΕSM/EFSF που αναζητά πειστικές απαντήσεις για την αξιοποίηση κυρίως των 40 δισ. ευρώ που δόθηκαν από το Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας και φούσκωσαν το δημόσιο χρέος.

Στ’ αυτιά των παροικούντων τις Βρυξέλλες έχουν φτάσει φήμες για χαριστικά δάνεια μέσων μαζικής ενημέρωσης, διαγραφές δανείων μεγάλων επιχειρήσεων και «περίεργες» αναδιαρθρώσεις, που συνδέονται άμεσα και με την πολιτική διαπλοκή.

Αν οι… φήμες επιβεβαιωθούν από την αξιολόγηση των στοιχείων ενεργητικού (Asset Quality Review), τότε οι διοικήσεις των ελληνικών τραπεζών θα πρέπει να δώσουν πειστικές απαντήσεις για τον τρόπο που διαχειρίστηκαν το δανειακό τους χαρτοφυλάκιο και συνολικά τα ποσά που άντλησαν ώστε να μείνουν όρθιες.

Για τον λόγο αυτό άλλωστε μέχρι το τέλος Φεβρουαρίου το Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας θα πρέπει να έχει ετοιμάσει το πλαίσιο αξιολόγησης, με αντικειμενικά κριτήρια, των διοικήσεων των τραπεζών. Βάσει αυτού του πλαισίου, τον Ιούνιο του 2016 γίνει η αξιολόγηση των υψηλόβαθμων στελεχών του ελληνικού τραπεζικού συστήματος.

Στον ΕSM θέλουν να υπάρχει μια σαφής εικόνα πριν από τα τέλη Νοεμβρίου, οπότε προβλέπεται η εκταμίευση των 10 δισ. ευρώ που έχουν προβλεφθεί για την ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών.

Ενδεικτικό της επιφυλακτικότητας των θεσμών είναι ότι στη νέα συμφωνία υπάρχει πρόβλεψη διορισμού τριών μελών στα διοικητικά συμβούλια των τραπεζών με διεθνή εμπειρία που να γνωρίζουν το ελληνικό τραπεζικό σύστημα, αλλά να μην έχουν εργαστεί σε αυτό τα τελευταία 10 χρόνια.

Μάλιστα τα τρία μέλη –που θα επιλεγούν μετά δημόσια πρόσκληση ενδιαφέροντος– θα προεδρεύουν στις επιτροπές των τραπεζών (επιτροπή αποσβέσεων, χορηγήσεων, αναδιαρθρώσεων κ.λπ.).