Aνοδος στις τιμές, πτώση στον τζίρο

Πρόγευση από τα χειρότερα που έρχονται δίνουν τα προκαταρκτικά στοιχεία της Eurostat για τον πληθωρισμό του Ιανουαρίου, με το κύμα ανατιμήσεων, που εντάθηκε το τελευταίο δίμηνο του 2021, να μετατρέπεται σε τσουνάμι το 2022. Ο Εναρμονισμένος Δείκτης Τιμών Καταναλωτή στην Ελλάδα τρέχει σε ετήσιο ρυθμό στο 5,5%, από 4,4% τον Δεκέμβριο, πάνω από τον μέσο όρο της ευρωζώνης που κυμαίνεται στο 5,1%. Την πρωτοκαθεδρία στην άνοδο του πληθωρισμού έχει η ενέργεια, με αυξήσεις 28,6% κατά μέσο όρο στην ευρωζώνη, από 25,9% τον Δεκέμβριο, και ακολουθεί η κατηγορία Τρόφιμα - Αλκοόλ - Καπνός με 3,6% από 3,2%.

Ειδικά για την Ελλάδα προμηνύονται ακόμα μεγαλύτερες αυξήσεις στον Εθνικό Δείκτη Τιμών Καταναλωτή, ο οποίος ανακοινώνεται από την ΕΛΣΤΑΤ στα μέσα Φεβρουαρίου και δίνει μια πιο ρεαλιστική αποτύπωση των επιπτώσεων του πληθωρισμού στα ελληνικά νοικοκυριά.

Τον Δεκέμβριο ο τιμάριθμος είχε σκαρφαλώσει στο 5,1%, σπάζοντας ρεκόρ ενδεκαετίας, εκτιμήσεις για τον Ιανουάριο τον ανεβάζουν στο 5,5%, ενώ σε υψηλές ταχύτητες θα κινηθεί και ο Φεβρουάριος. Παράλληλα το «ενεργειακό βέρτιγκο», σε ρεύμα, καύσιμα, πετρέλαιο και φυσικό αέριο, σε συνδυασμό με τις διψήφιες ποσοστιαίες αυξήσεις σε βασικά είδη διατροφής και πρώτης ανάγκης, συμπιέζουν το διαθέσιμο εισόδημα, καταδικάζοντας σε χαμηλές πτήσεις τον τζίρο του λιανεμπορίου και των υπηρεσιών.

Μειωμένο κύκλο εργασιών, τουλάχιστον κατά 50% σε σύγκριση με πέρυσι, είχαν οι επιχειρήσεις λιανικής την εκπτωτική περίοδο, με βάση εκτιμήσεις των επαγγελματικών επιμελητηρίων από όλη την Ελλάδα. Ο Ιανουάριος αναμένεται να κλείσει με πολύ άσχημες επιδόσεις ειδικά για τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις, καθώς μόνο η εστίαση τις εβδομάδες των περιοριστικών μέτρων είχε πτώση ώς και 80%, σημειώνει ο πρόεδρος της Κεντρικής Ενωσης Επιμελητηρίων Ελλάδας Γιάννης Χατζηθεοδοσίου.

Αν σε αυτά προσθέσουμε τις απώλειες του χιονιά, που για το λιανεμπόριο αντιστοιχούν πρακτικά σε μία χαμένη εργάσιμη εβδομάδα, καθώς και τις ημέρες που λειτούργησαν τα καταστήματα και είχαν μηδενική επισκεψιμότητα, η ανάπτυξη για την οποία πανηγυρίζει η κυβέρνηση δεν αφορά τον εμποράκο της γειτονιάς, πόσο μάλλον τον μέσο καταναλωτή, που βλέπει την αγοραστική δύναμη του μισθού του να μειώνεται όσο αυξάνονται οι δαπάνες διαβίωσης.

Αυξήσεις-φωτιά όχι μόνο στο κόστος της μετακίνησης, αλλά σε όλο το φάσμα των αγαθών καθημερινής κατανάλωσης αναμένεται να επιφέρουν και οι ανατιμήσεις στα καύσιμα, με την τιμή της αμόλυβδης να απειλεί να σπάσει το ψυχολογικό φράγμα των 2 ευρώ το λίτρο, κάτι που έχει ήδη συμβεί σε ορισμένες περιοχές της Ελλάδας, όπως οι Κυκλάδες.

Ηδη πάνω από 2 ευρώ πωλείται ήδη η σούπερ-αμόλυβδη σε τουλάχιστον δέκα νομούς. Ως ελάχιστο αντίμετρο οι φορείς πιέζουν για μείωση του Ειδικού Φόρου Κατανάλωσης στα καύσιμα, κάτι που ο αναπληρωτής υπουργός Οικονομικών Θ. Σκυλακάκης απέρριψε με το αλαζονικό όσο και ανεδαφικό «οι φτωχοί δεν έχουν αυτοκίνητο». Οι ανατιμήσεις θα ξεπεράσουν το 30% αν δεν αναχαιτιστεί έγκαιρα το ξέφρενο ράλι της ενέργειας, προειδοποιεί ο πρόεδρος της ΚΕΕ, περιμένοντας να γίνουν πράξη οι υποσχέσεις του υπουργού Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Κ. Σκρέκα, για αύξηση της επιδότησης στο επιπλέον κόστος της ενέργειας στο 75% από το 50%.

Στη συνέντευξη Τύπου του Επαγγελματικού Επιμελητηρίου Αθήνας ο υπουργός ανέφερε ότι έχει θέσει στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή Ανταγωνισμού το αίτημα της αύξησης επιδότησης ρεύματος, σε ενεργοβόρες επιχειρήσεις στους πλέον ευάλωτους κλάδους, πρόταση που βρίσκεται υπό την αίρεση των θεσμών και δεν φαίνεται να καλύπτει τα βάρη που πλήττουν δυσανάλογα τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις. Ανάλογα, τα προγράμματα ανανέωσης ηλεκτρικών συσκευών και «Εξοικονομώ», που επίσης προανήγγειλε ο υπουργός, δεν αναμένεται να τρέξουν πριν από το επόμενο τετράμηνο ώς εξάμηνο, αφήνοντας παντελώς ακάλυπτες τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις το κρίσιμο διάστημα του επόμενου διμήνου, που καλπάζει ο πληθωρισμός και η ενεργειακή κρίση.

Τα επιμελητήρια επαναφέρουν ως πλέον επιτακτικό το αίτημα μείωσης του ΦΠΑ από το 13% στο 6% στα βασικά είδη διατροφής, τη μετάθεση των φορολογικών - ασφαλιστικών υποχρεώσεων του Ιανουαρίου για εστίαση και λιανεμπόριο, την αύξηση των δόσεων για τα χρέη του κορονοϊού από 72 σε 120 δόσεις. Οσο για τη μετατροπή της επιστρεπτέας σε μη επιστρεπτέα, οι φορείς της αγοράς θεωρούν ότι το αίτημά τους θα ικανοποιηθεί σε μεγάλο βαθμό για ευρύ φάσμα επιχειρήσεων.

Το ευρωπαϊκό πανόραμα των online αγορών

Η αγορά της Ε.Ε., βοηθούσης της πανδημίας, γίνεται όλο και ταχύτερα μια εικονική αγορά και αυτό πιστοποιούν τα στοιχεία της Eurostat για τις αγορές μέσω διαδικτύου. Σε σχέση με το 2016, πέρσι συντελέστηκε άλμα, καθώς το 74% των ατόμων 16-74 ετών αγόρασε ή παρήγγειλε αγαθά και υπηρεσίες μέσω ίντερνετ, έναντι 73% το 2020 και 63% το 2016. Τα υψηλότερα ποσοστά χρηστών του διαδικτύου που αγόρασαν ή παρήγγειλαν αγαθά ή υπηρεσίες μέσω διαδικτύου κατά τους 12 μήνες πριν από την έρευνα καταγράφηκαν στην Ολλανδία (94%), τη Δανία (92%) και τη Σουηδία (89%). Στον αντίποδα, κάτω από το 50% είχε πραγματοποιήσει διαδικτυακές αγορές στη Ρουμανία (44%) και στη Βουλγαρία (42%). Η Ελλάδα, με 69%, είναι λίγο κάτω από τον μέσο όρο της Ε.Ε. (74%), αλλά πέτυχε άλμα 10 ποσοστιαίων μονάδων σε σχέση με το 2020, όμως σε σχέση με το 2016 η αύξηση των online αγορών ξεπερνά τις 25 μονάδες. Αντίστοιχη αύξηση στην πενταετία έχουν καταγράψει η Τσεχία, η Σλοβενία, η Ουγγαρία και η Ρουμανία.

Και τι αγοράζουν οι Ευρωπαίοι μέσω διαδικτύου; Τα ρούχα, τα παπούτσια και τα αξεσουάρ κυριαρχούν στις αγορές του 68% των διαδικτυακών αγοραστών. Ακολουθούν οι παραδόσεις από εστιατόρια, αλυσίδες φαστ φουντ και υπηρεσίες τροφοδοσίας (31%), έπιπλα, είδη σπιτιού ή προϊόντα κηπουρικής (29%), καλλυντικά, προϊόντα ομορφιάς ή ευεξίας (27%), βιβλία, περιοδικά ή εφημερίδες (25%), αθλητικά είδη (24%), υπολογιστές, τάμπλετ, κινητά τηλέφωνα και συναφή εξαρτήματα (23%) και παιδικά παιχνίδια ή είδη παιδικής φροντίδας (20%).