Οπισθεν ολοταχώς στα ΕΛΠΕ, μετά την παρέμβαση του ΤΑΙΠΕΔ

Εκπληξη –προφανώς ευχάριστη για τους εργαζόμενους που χθες πραγματοποίησαν τη δεύτερη 24ωρη απεργία εναντίον της εκχώρησης του μάνατζμεντ των ΕΛΠΕ στον ιδιώτη μέτοχο, τον όμιλο Λάτση– αποτέλεσε η χθεσινή αναβολή της γενικής συνέλευσης των μετόχων, που επρόκειτο να επικυρώσει τις αμφιλεγόμενες αλλαγές στο καταστατικό της επιχείρησης.

Η αναβολή αποφασίστηκε με πρόταση του δημόσιου ΤΑΙΠΕΔ, η οποία ήρθε σε αντιπαράθεση με την πρόταση της διοίκησης των ΕΛΠΕ, η οποία επίσης διορίζεται από το Δημόσιο. Το ενδιαφέρον μετατοπίζεται τώρα στο «παζάρι» που θα υπάρξει μέχρι την ερχόμενη Παρασκευή (28/5), οπότε μετατέθηκε η συνέλευση, με την Paneuropean του Ομίλου Λάτση, που έχει το 47% των μετοχών των ΕΛΠΕ και στην πραγματικότητα ελέγχει πάνω από το 50%, πάνω στην αντι-πρόταση που έχει καταθέσει το ΤΑΙΠΕΔ για τις αλλαγές στο καταστατικό και στη σύνθεση του Διοικητικού Συμβουλίου των ΕΛΠΕ.

Τι λέει η πρόταση αυτή; Οτι από τα 11 μέλη του Δ.Σ. των ΕΛΠΕ, τα 4 διορίζονται από το Δημόσιο για λογαριασμό του ΤΑΙΠΕΔ, που είναι κάτοχος του 35,5% των μετοχών της εταιρείας και για όσο το ποσοστό του παραμένει τουλάχιστον 35%. Τα υπόλοιπα 7 μέλη του Δ.Σ. εκλέγονται από τη συνέλευση των μετόχων «χωρίς τη συμμετοχή του ΤΑΙΠΕΔ (ή οποιουδήποτε συνδεδεμένου φυσικού ή νομικού προσώπου), εφόσον ασκήθηκε το δικαίωμα απευθείας διορισμού σύμφωνα με την παράγραφο 2(α) του παρόντος άρθρου», δηλαδή των 4 μελών.

Η πρόταση του ΤΑΙΠΕΔ, βεβαίως, δεν απαντά στο δεύτερο θέμα που έχει προκύψει με τον αποκλεισμό των δυο εκπροσώπων των εργαζομένων από το Δ.Σ. με βάση τις προτεινόμενες αλλαγές στο καταστατικό, ωστόσο σε κάθε περίπτωση έχει καταρρίψει τους ισχυρισμούς των συναρμόδιων υπουργών Οικονομικών και Ενέργειας ότι οι αλλαγές ήταν «μια τυπική και αυτονόητη προσαρμογή στον νόμο για την εταιρική διακυβέρνηση 4706/2020 και στον νόμο για τις ΑΕ 4548/2018». Για την εκπροσώπηση των εργαζομένων, πάντως, κάποιο παράθυρο είχε αφήσει την περασμένη Δευτέρα στη Βουλή ο Χ. Σταϊκούρας.

Τι μεσολάβησε και προέκυψε αυτή η εξέλιξη; Εως προχθές, η κυβέρνηση έδειχνε πανέτοιμη και η διοίκηση των ΕΛΠΕ αποφασισμένη να προχωρήσει με την πρόταση, βάσει της οποίας όλα τα μέλη του Δ.Σ. θα εκλέγονταν από τη γενική συνέλευση τον Ιούνιο.

Η χθεσινή έκτακτη γενική συνέλευση είχε προγραμματιστεί να γίνει μέσω τηλεδιάσκεψης στις 12 το μεσημέρι, αλλά ο χώρος που είχε ετοιμαστεί σχετικά, το Αμφιθέατρο της Διοίκησης στον Ασπρόπυργο, έμενε κενός. Για τους περισσότερους που είχαν λάβει διαπίστευση σύνδεσης, η τηλεδιάσκεψη δεν ξεκίνησε ποτέ. Κάποιοι, πάντως, κατάφεραν να παρακολουθήσουν σε εικόνα τον πρόεδρο των ΕΛΠΕ Γ. Παπαθανασίου να ανακοινώνει την αναβολή κατόπιν της κατάθεσης πρότασης του ΤΑΙΠΕΔ.

Εχει σημασία το γεγονός ότι τα μέλη διοίκησης του ΤΑΙΠΕΔ, το οποίο, ως μέτοχος του 35,45%, καλούνταν να επικυρώσει προειλημμένες από το Δ.Σ. των ΕΛΠΕ αποφάσεις, και μάλιστα με τη συναίνεση των διορισμένων από την κυβέρνηση (και όχι το ΤΑΙΠΕΔ) 7 μελών του Δ.Σ., είναι με το ένα πόδι εκτός Ταμείου, αφού η θητεία τους έχει λήξει και αναμένουν από μέρα σε μέρα, και πάντως το αργότερο μέχρι τον Ιούνιο, την αξιολόγηση και επιλογή όσων έχουν θέσει εκ νέου ή για πρώτη φορά υποψηφιότητα.

Επομένως, τα απερχόμενα στελέχη του ΤΑΙΠΕΔ είχαν επιπλέον λόγους αυξημένης ευαισθησίας στα νομικά ζητήματα που προκύπτουν από την απεμπόληση των συμφερόντων του Δημοσίου στον στρατηγικής σημασίας όμιλο. Πολύ περισσότερο που τα μεν κόμματα της αντιπολίτευσης –ΣΥΡΙΖΑ και ΚΙΝ.ΑΛΛ.– έχουν δημοσίως εγείρει θέματα απιστίας εις βάρος του δημοσίου, ενώ οι εργαζόμενοι ήδη την Τρίτη απέστειλαν εξώδικο στο ΤΑΙΠΕΔ και το θέτουν προ των ευθυνών του.

Δεν είχαν, λοιπόν, λόγο να εκτεθούν χωρίς νομική θωράκιση, ιδιαίτερα για μια εξέλιξη που ενώ είχε την προφανέστατη κάλυψη της κυβέρνησης, «τα ίδια τα στελέχη του ΤΑΙΠΕΔ την πληροφορήθηκαν από τις εφημερίδες», όπως αναφέρουν πηγές.

Η νομική αξιολόγηση των αλλαγών που πρότεινε το Δ.Σ. των ΕΛΠΕ στο καταστατικό κατέληγε στο ενδεχόμενο το Δημόσιο να μην καταφέρει να έχει ούτε έναν εκπρόσωπο στο Δ.Σ. της εταιρείας, αφού η Paneuropean του Σ. Λάτση, με το 50,01% των μετοχών μπορούσε να εκλέξει και τα 11 μέλη του Δ.Σ., με μόνη υποχρέωση την τυπική συμμόρφωση στον νόμο για την εταιρική διακυβέρνηση, την ποσόστωση 25% για γυναίκες μέλη, τα κριτήρια καταλληλότητας κ.α.

Οι εσωτερικές νομικές γνωμοδοτήσεις του ΤΑΙΠΕΔ κατέληξαν ότι οι μεν νόμοι για τις Α.Ε. και την εταιρική διακυβέρνηση είναι υποχρεωτικά εφαρμοστέοι, επί ποινή υψηλών προστίμων, αλλά και η συμφωνία των μετόχων του 2003 (Δημοσίου και ΠΕΤΡΟΛΑ), παρότι συνομολογήθηκε πολύ πριν από τη δημιουργία του ΤΑΙΠΕΔ, δημιουργεί δεσμεύσεις που ήταν αδύνατο να αγνοηθούν.

Τώρα, γιατί τόσο η προηγούμενη κυβέρνηση, που προώθησε τον νόμο για τις Α.Ε., όσο και η τωρινή, που έφερε τον νόμο για την εταιρική διακυβέρνηση, δεν είχαν την πρόνοια να διασφαλίσουν στην εφαρμογή τους τις αναγκαίες εξαιρέσεις για τις εταιρείες δημοσίου συμφέροντος είναι απορίας άξιον. Ανάλογη απορία προκύπτει γιατί, από όλες τις εταιρείες στις οποίες το Δημόσιο εκπροσωπείται από το ΤΑΙΠΕΔ, μόνο για το Ελ. Βενιζέλος και τα ΕΛΠΕ το προνόμιο του διορισμού μελών Δ.Σ. έχει κρατηθεί για τις κυβερνήσεις -μια εξήγηση είναι οι υψηλότατες αμοιβές τους, ιδανικές για «παρκάρισμα» εκλεκτών και ημετέρων.

«Θετική εξέλιξη» χαρακτήρισαν την παρέμβαση του ΤΑΙΠΕΔ οι εργαζόμενοι. «Το ΤΑΙΠΕΔ εύλογα επιφυλάχθηκε για το ζήτημα, δεν αποδέχθηκε να υπερψηφίσει τέτοια –δραματική για τα συμφέροντα του Δημοσίου– πρόταση», αναφέρει σε ανακοίνωσή του το Πανελλήνιο Σωματείο Εργαζομένων στα ΕΛΠΕ (ΠΣΕΕΠ), υπενθυμίζοντας ότι στο εξώδικό του προς το ΤΑΙΠΕΔ ανέφερε ότι η κατάργηση του δικαιώματος του Δημοσίου αλλά και των εργαζόμενων να διορίζουν μέρος της διοίκησης «θα ήταν όχι μόνο επιζήμια αλλά και παράνομη… Παρακολουθούμε το ζήτημα, έτοιμοι για κάθε ενέργεια, θεσμική, συνδικαλιστική ή νομική, που θα απαιτηθεί», αναφέρει το ΠΣΕΕΠ.

«Προχειρότητα»

Επιβεβαίωση της κριτικής που έχουν ασκήσει πολιτικά κόμματα και εργαζόμενοι στα ΕΛΠΕ, «απέναντι στην πολιτικά και νομικά απαράδεκτη απόφαση της κυβέρνησης να παραχωρήσει δικαιώματα αλλά και περιουσία του Δημοσίου στον ιδιώτη μέτοχο» είδαν στην εξέλιξη οι τομεάρχες Οικονομίας και Περιβάλλοντος-Ενέργειας του ΣΥΡΙΖΑ, Εφη Αχτσιόγλου και Σωκράτης Φάμελλος.

Στην κοινή τους δήλωση αναφέρουν ότι η αναβολή της συνέλευσης αποδεικνύει την προχειρότητα των επιλογών της διοίκησης του Ομίλου και των αρμόδιων υπουργών και καταλήγουν ότι «μοναδική και επείγουσα υποχρέωση της κυβέρνησης παραμένει η εξασφάλιση της πλειοψηφίας του Δημοσίου στο Δ.Σ. των ΕΛΠΕ καθώς και της εκπροσώπησης των εργαζομένων, όπως είχε διατυπωθεί και κατοχυρωθεί στη συμφωνία των μετόχων του 2003». Μέχρι στιγμής, βεβαίως, η κυβέρνηση σιγεί εκκωφαντικά.