Κατ’ αρχήν, τα μέλη της Ομάδας Εργασίας (Ο.Ε.) συμφώνησαν πως οφείλει να προβλεφθεί ένα συγκεκριμένο ηλικιακό όριο, άνω του οποίου ο ασφαλισμένος θα μπορεί να θεμελιώνει το δικαίωμα σύνταξης.
Ως ασφαλιστικός κίνδυνος του γήρατος, η σύνταξη πρέπει να χορηγείται κατά την επέλευση αυτού, ο οποίος σύμφωνα με την κύρια σύνταξη ορίζεται στα 62 έτη. Αυτό συνεπάγεται ότι ο ασφαλισμένος διατηρεί το δικαίωμα σώρευσης και μετά τη θεμελίωση ηλικίας συνταξιοδότησης, εφόσον συνεχίσει να εργάζεται και να εισφέρει στον κεφαλαιοποιητικό λογαριασμό του.
Στην περίπτωση αυτή, όμως, και προκειμένου το σύστημα να είναι απλό και αποτελεσματικό, θα πρέπει να αναστέλλεται η καταβολή της (κεφαλαιοποιητικής επικουρικής) σύνταξης για όσο διάστημα ο εν δυνάμει συνταξιούχος εξακολουθεί να εργάζεται.
Στο ίδιο διάστημα θα καταβάλλονται κανονικά εισφορές εργοδότη και εργαζόμενου, θα προσαυξάνεται το κεφάλαιο και θα σωρεύονται οι αποδόσεις. Εντούτοις, οφείλει να προβλεφθεί και ένα ανώτατο όριο αναγκαστικής λήψης της συνταξιοδοτικής παροχής.
Για την περίπτωση της αναπηρίας υπήρξε συμφωνία στην Ο.Ε. όπως τα προβλεπόμενα ποσοστά θα πρέπει να διατηρηθούν στα υφιστάμενα επίπεδα.
Ως προς τα είδη των συνταξιοδοτικών παροχών, αυτές μπορούν να διαχωριστούν σε:
◆ Συντάξεις γήρατος.
◆ Συντάξεις αναπηρίας.
◆ Συντάξεις θανάτου.
Ειδικότερα ως προς τα είδη συντάξεων πέραν της σύνταξης γήρατος, σημειώνεται ο κίνδυνος να επέλθει η θεμελίωση του δικαιώματος πολύ νωρίτερα από την αναμενόμενη περίοδο, με συνέπεια το σωρευμένο ποσό στον ατομικό κεφαλαιοποιητικό λογαριασμό να διαμορφώνεται σε πολύ χαμηλά επίπεδα1.
Σε αυτές τις περιπτώσεις και με γνώμονα την ικανοποίηση του κοινωνικού σκοπού της ασφάλισης, θα πρέπει να εξετασθεί ειδική πρόβλεψη ελάχιστης συνταξιοδοτικής παροχής (κατά τα πρότυπα της κύριας σύνταξης).
Για τις ανάγκες χρηματοδότησης του συστήματος και στο πνεύμα της κοινωνικής αλληλεγγύης μπορεί να δημιουργηθεί ένας «κουμπαράς αλληλεγγύης», ο οποίος να τροφοδοτείται με ειδική κράτηση επί των καταβαλλόμενων εισφορών του κάθε ασφαλισμένου2.
Η χρήση ή μη του προβλεπόμενου «κουμπαρά» θα γίνεται από το ΕΤΕΑΕΠ με κριτήριο τη σύγκριση ενός ελάχιστου ποσού παροχής αναπηρίας/θανάτου και του υπολογιζόμενου ποσού της παροχής που έχει διασφαλισθεί μέχρι εκείνη τη στιγμή από το σωρευμένο ποσό στον κεφαλαιοποιητικό λογαριασμό του ασφαλισμένου.
1. Για παράδειγμα εργατικό ατύχημα ή θάνατος του ασφαλισμένου σε νεαρή ηλικία.
2. Ειδική μνεία έγινε για πρόσθετη πρόβλεψη αρχικού αποθέματος στον «κουμπαρά» για συντάξεις αναπηρίας ή θανάτου που θα επέλθουν κατά τους αρχικούς μήνες εφαρμογής του νέου συστήματος.
Με τη θεμελίωση του συνταξιοδοτικού δικαιώματος, ο ασφαλισμένος δύναται να έχει πρόσβαση στο σωρευμένο ποσό. Ως προς τη λήψη της επικουρικής σύνταξης γήρατος προκρίνεται η είσπραξη μέρους του σωρευμένου ποσού ως «προκαταβολή». Διευκρινίζεται ότι η προκαταβολή του νέου συστήματος δεν σχετίζεται με οιαδήποτε τρόπο με την εφάπαξ παροχή του υφιστάμενου συστήματος.
Σε κάθε περίπτωση πρέπει να διασφαλιστεί πως το υπόλοιπο μέρος του σωρευμένου ποσού, μετά τη λήψη της προκαταβολής, καταλήγει σε ικανή σύνταξη.
Η απόφαση για τη χρήση του δικαιώματος προκαταβολής επί του σωρευμένου ποσού, καθώς και το ύψος αυτής (ενδεικτικά 25%), μπορεί να γίνεται από τον ασφαλισμένο στο τέλος του εργασιακού του βίου (ενδεικτικά 6 μήνες έως 1 χρόνο πριν τη συνταξιοδότηση).
Στη φάση της αποθησαύρισης και αφού έχει ενημερωθεί ο ασφαλισμένος για το σύνολο του σωρευμένου ποσού στον κεφαλαιοποιητικό λογαριασμό του, η υποχρέωση της καταβολής του μηνιαίου τμήματος ανήκει στο ΕΤΕΑΕΠ.
Μια πρόταση που συζητήθηκε στην Ο.Ε. είναι η περίπτωση που το ποσό της μηνιαίας καταβολής της επικουρικής παροχής διαμορφωθεί σε πολύ χαμηλά επίπεδα, τότε ο δικαιούχος όπως δύναται να εισπράττει το σύνολο του σωρευμένου ποσού ή να λαμβάνει τμηματικές δόσεις μεγαλύτερες του μήνα.
Ο ασφαλισμένος θα μπορεί να επιλέγει τον Ασφαλιστικό Κίνδυνο
Η Ο.Ε. εξέτασε πρόταση ο ασφαλισμένος να διαθέτει την ευκαιρία να επιλέγει εκείνο το επενδυτικό προϊόν που ταιριάζει στο επενδυτικό του προφίλ, βάσει προσωποποιημένων προτάσεων. Ως εκ τούτου, προτάθηκε τα επενδυτικά προϊόντα να είναι διαφοροποιημένα ως προς τον επενδυτικό κίνδυνο. Σε γενικές γραμμές, διατυπώθηκαν τρεις (3) κλίμακες κινδύνου*.
Ο ασφαλισμένος θα δύναται να επιλέγει ανάμεσα σε τρία (3) επίπεδα επενδυτικού κινδύνου:
▷ Χαμηλού επενδυτικού κινδύνου
▷ Μεσαίου επενδυτικού κινδύνου
▷ Υψηλού επενδυτικού κινδύνου
Ανάλογα το επίπεδο του επενδυτικού κινδύνου, το πακέτο επενδύσεων μπορεί να περιέχει μείγμα και κατανομή μεταξύ χρηματοπιστωτικών μέσων, ομολόγων ή μετοχών.
Η επιλογή του επενδυτικού πακέτου θα μπορεί να γίνεται από τον ασφαλισμένο κατά την αρχική του είσοδο στο σύστημα επικουρικής ασφάλισης.
Η απουσία επιλογής επενδυτικού προϊόντος από μεριάς του ασφαλισμένου θα τον κατατάσσει αυτομάτως στο πακέτο χαμηλού επενδυτικού κινδύνου.
Η παρουσία των κινδύνων αγοράς, σε συνδυασμό με τον θεμελιακό σκοπό της κοινωνικής ασφάλισης για την προστασία του ασφαλισμένου έναντι του κινδύνου γήρατος, επιτάσσουν την εξέταση περιορισμών ως προς το δικαίωμα επιλογής προϊόντος υψηλού κινδύνου κοντά στο τέλος του εργασιακού του βίου.
Στην Ο.Ε. εκφράστηκαν απόψεις πως η παραμονή σε προϊόντα χαμηλού κινδύνου (σήμερα αρνητικά επιτόκια) καθ’ όλη την περίοδο σώρευσης κεφαλαίου (ιδιαίτερα τα αρχικά έτη ασφάλισης) ενέχει συνολικά κίνδυνο χαμηλών αποδόσεων κατά την περίοδο της αποθησαύρισης. Συνεπώς, πρέπει ο ασφαλισμένος να είναι ενήμερος πως η άρτια και αποτελεσματική διαχείριση των επενδυτικών του προϊόντων θα πρέπει να ικανοποιεί, σε κάποιο ικανό βαθμό, επενδυτικές τεχνικές κύκλου ζωής.
*Σημειώνεται ότι ο κίνδυνος πρέπει να ποσοτικοποιηθεί με κατάλληλες μεθόδους.
Στο νέο σύστημα προτιμητέα επιλογή θα ήταν η διατήρηση των εκάστοτε προβλεπόμενων εισφορών για τους μισθωτούς, καθώς και αυτοτελώς απασχολούμενους και ελεύθερους επαγγελματίες, όπως και στο υφιστάμενο σύστημα διανεμητικής επικουρικής, για λόγους εναρμόνισης
Στο υφιστάμενο σύστημα, οι εισφορές υπολογίζονται ως ποσοστό (6,5%) επί των ασφαλιστέων αποδοχών (με πλαφόν) για τους μισθωτούς και αντίστοιχο ποσοστό επί του κατώτατου μισθού (6,5%) για τους αυτοτελώς απασχολούμενους και ελεύθερους επαγγελματίες.
Κατά τις εργασίες της Ο.Ε. και τις τοποθετήσεις των μελών τέθηκε το ενδεχόμενο εξέτασης εισφορών στη βάση των ασφαλιστέων αποδοχών (και όχι επί του κατώτατου μισθού) και για τους ελεύθερους επαγγελματίες.
Στην εν λόγω πρόταση διατυπώθηκαν επιφυλάξεις από μερικά μέλη για ενδεχόμενες δυσκολίες στην καταβολή εισφορών από μεριάς, ειδικά, των νέων ελευθέρων επαγγελματιών. Εφόσον ισχύσει κάτι τέτοιο, μπορεί κάλλιστα να εξεταστεί η πρόβλεψη ικανής περιόδου χάριτος, ώστε να διασφαλιστεί μια πιο ευνοϊκή μετάβαση στα πρώτα βήματα του ελεύθερου επαγγελματία. Παράλληλα, η στήριξη των ελευθέρων επαγγελματιών δύναται να γίνει και μέσω άλλων εργαλείων, ήτοι φορολογικά κίνητρα ή λοιπά κίνητρα στο επίπεδο της κύριας σύνταξης.
Το ΕΤΕΑΕΠ θα είναι ο μόνος υπεύθυνος για την είσπραξη των εισφορών των ασφαλισμένων, λαμβανομένων υπόψη τυχόν εξαιρέσεων από την υπαγωγή.
Στο νέο σύστημα, το ΕΤΕΑΕΠ θα πρέπει να είναι ο μόνος υπεύθυνος για την είσπραξη των προβλεπόμενων εισφορών από τους ασφαλισμένους. Αυτό θα διασφαλίζει ως ένα βαθμό τη συμμόρφωση εργοδοτών και ασφαλισμένων ως προς την καταβολή των εισφορών, ενώ θα καθιστά δυνατή και την παρακολούθηση του συστήματος και την επιβολή ποινών σε περίπτωση ληξιπρόθεσμων.
Η efsyn.gr θεωρεί αυτονόητο ότι οι αναγνώστες της έχουν το δικαίωμα του σχολιασμού, της κριτικής και της ελεύθερης έκφρασης και επιδιώκει την αμφίδρομη επικοινωνία μαζί τους.
Διευκρινίζουμε όμως ότι δεν θέλουμε ο χώρος σχολιασμού της ιστοσελίδας να μετατραπεί σε μια αρένα απαξίωσης και κανιβαλισμού προσώπων και θεσμών. Για τον λόγο αυτόν δεν δημοσιεύουμε σχόλια ρατσιστικού, υβριστικού, προσβλητικού ή σεξιστικού περιεχομένου. Επίσης, και σύμφωνα με τις αρχές της Εφημερίδας των Συντακτών, διατηρούμε ανοιχτό το μέτωπο απέναντι στον φασισμό και τις ποικίλες εκφράσεις του. Έτσι, επιφυλασσόμαστε του δικαιώματός μας να μην δημοσιεύουμε ανάλογα σχόλια.
Σε όσες περιπτώσεις κρίνουμε αναγκαίο, απαντάμε στα σχόλιά σας, επιδιώκοντας έναν ειλικρινή και καλόπιστο διάλογο.
Η efsyn.gr δεν δημοσιεύει σχόλια γραμμένα σε Greeklish.
Τέλος, τα ενυπόγραφα άρθρα εκφράζουν το συντάκτη τους και δε συμπίπτουν κατ' ανάγκην με την άποψη της εφημερίδας