Τρόμος πριν από την… απελευθέρωση των δασμών

Με νέα μεγάλη πτώση έκλεισαν χθες τα χρηματιστήρια σε όλον τον κόσμο καθώς ο Ντόναλντ Τραμπ ετοιμάζεται να ανακοινώσει τους νέους δασμούς που θα πλήξουν -όπως υπόσχεται- όλες τις χώρες.

Οι αποκαλούμενοι «ανταποδοτικοί» δασμοί ΗΠΑ θα ανακοινωθούν αύριο Τετάρτη - η οποία έχει χαρακτηριστεί από τον Τραμπ... «Ημέρα Απελευθέρωσης». Θα αφορούν σύμφωνα με προχθεσινές δηλώσεις του Αμερικανού προέδρου τα εισαγόμενα προϊόντα όλων των εμπορικών εταίρων των ΗΠΑ - και όχι μόνο όσων έχουν εμπορικό πλεόνασμα, όπως αρκετοί έλπιζαν. Το ύψος των νέων δασμών θα προσεγγίζει -κατά μέσο όρο- σύμφωνα με τις εκτιμήσεις της Goldman Sachs το 15%. Η ρητή δήλωση του Τραμπ ότι οι νέοι δασμοί θα χτυπήσουν τους πάντες έσπειρε τον τρόμο χθες στους επενδυτές, οι οποίοι έσπευσαν σε νέο ξεπούλημα μετοχών βυθίζοντας χρηματιστηριακούς δείκτες.

Στο Τόκιο ο δείκτης Nikkei έκλεισε με πτώση 4%, στη Σεούλ ο Kospi στο -3%, στο Χονγκ Κονγκ o Hang Seng στο -1,3%, ενώ ο πανασιατικός δείκτης Asia Dow στο -2,5%. Στη Φρανκφούρτη ο Dax έκλεισε στο -1,3%, στο Παρίσι ο CAC 40 στο -1,6%, στο Λονδίνο ο FTSE 100 στο -0,9%, ενώ ο πανευρωπαϊκός δείκτης Stoxx 600 στο -1,5%. Στη Wall Street λίγο πριν από το κλείσιμο, ο S&P 500, έχοντας αγγίξει νωρίτερα ενδοσυνεδριακά χαμηλά εξαμήνου, σημείωνε άνοδο 0,4%, ενώ ο Nasdaq υποχωρούσε 0,4%.

Φοβισμένοι επενδυτές

Η πτώση αντικατοπτρίζει τους φόβους των επενδυτών για τις αυριανές ανακοινώσεις του Τραμπ και δευτερογενώς για τις πιθανές επιπτώσεις ενός παρατεταμένου εμπορικού πολέμου. Και πιο συγκεκριμένα, τις ανησυχίες για το ενδεχόμενο βραδύτερης ανάπτυξης της παγκόσμιας οικονομίας, αναζωπύρωσης του πληθωρισμού, χαμηλότερων κεφαλαιουχικών δαπανών, συρρίκνωσης της εμπιστοσύνης των καταναλωτών.

Ηδη τα στοιχεία της περασμένης Παρασκευής έδειξαν πτώση του καταναλωτικού κλίματος στις ΗΠΑ στο χαμηλότερο επίπεδο από το 2022.

Χθες η Goldman Sachs αύξησε την εκτίμησή της για τις πιθανότητες ύφεσης στην υπερδύναμη το επόμενο 12μηνο σε 35% από 20% ενώ παράλληλα προέβλεψε και τεχνική ύφεση στην Ε.Ε. Ο φόβος κλιμάκωσης του εμπορικού πολέμου έπνιξε τις αγορές τον Μάρτιο. Ο παγκόσμιος δείκτης μετοχών της MSCI υποχώρησε 4,5%, καταγράφοντας τη χειρότερη μηνιαία επίδοσή του από τον Σεπτέμβριο του 2022. Το δολάριο είχε επίσης τον χειρότερο μήνα των τελευταίων δύο και πλέον ετών, υποχωρώντας 3,5% έναντι ενός καλαθιού άλλων νομισμάτων.

Εν τω μεταξύ η επιθετικότητα Τραμπ εναντίον των εμπορικών του εταίρων φαίνεται ότι ενισχύει τις φυγόκεντρες δυνάμεις από την υπερδύναμη και τον σχηματισμό περιφερειακών εμπορικών συμμαχιών. Η πρόεδρος της ΕΚΤ, Κριστίν Λαγκάρντ, υποστήριξε χθες ότι οι δασμοί Τραμπ είναι ένα βήμα προς την πορεία ανεξαρτησίας της Ευρώπης. «Την αποκαλεί (ο Τραμπ) Ημέρα Απελευθέρωσης στις ΗΠΑ. Εγώ τη βλέπω ως μια στιγμή κατά την οποία πρέπει να αποφασίσουμε όλοι μαζί να πάρουμε καλύτερα στα χέρια μας τη μοίρα μας και νομίζω ότι είναι ένα βήμα προς την ανεξαρτησία», είπε η Ευρωπαία κεντρική τραπεζίτης σε συνέντευξή της στο ραδιόφωνο France Inter.

Εν τω μεταξύ Κίνα, Ιαπωνία και Νότια Κορέα φαίνεται να συμφωνούν σε κοινή αντιμετώπιση των σκοπέλων που επιφέρουν οι δασμοί του Τραμπ. Οι τρεις χώρες είχαν, σύμφωνα με πληροφορίες που διέρρευσαν από την κινεζική πλευρά, την περασμένη Κυριακή τον πρώτο τους οικονομικό διάλογο εδώ και πέντε χρόνια, με θέμα τη διευκόλυνση του περιφερειακού τους εμπορίου. Η Ιαπωνία και η Νότια Κορέα επιζητούν την εισαγωγή πρώτων υλών για παραγωγή ημιαγωγών από την Κίνα ενώ η Κίνα ενδιαφέρεται για την αγορά προϊόντων τσιπ από την Ιαπωνία και τη Νότια Κορέα. Και οι τρεις πλευρές συμφώνησαν να ενισχύσουν τη συνεργασία τους στην αλυσίδα εφοδιασμού και να συμμετάσχουν σε περισσότερο διάλογο για τους ελέγχους των εξαγωγών.

Την ίδια στιγμή κλιμακώνονται οι αντιδράσεις των καταναλωτών σε δεκάδες χώρες για τις πολιτικές του Τραμπ και του ναζιστή «υπολοχαγού» του, ιδρυτή της αυτοκινητοβιομηχανίας Tesla, Ιλον Μασκ.

Tesla

Το Σάββατο, δεκάδες χιλιάδες άνθρωποι πραγματοποίησαν διαμαρτυρίες έξω από εκθεσιακούς χώρους της Tesla σε περισσότερες από 200 περιοχές του κόσμου. Οι διαδηλώσεις ξεκίνησαν από την Αυστραλία και τη Νέα Ζηλανδία και επεκτάθηκαν σταδιακά σε όλη την Ευρώπη, συμπεριλαμβανομένης της Φινλανδίας, της Νορβηγίας, της Δανίας, της Γερμανίας, της Γαλλίας, της Ολλανδίας και του Ηνωμένου Βασιλείου.

Μέσω του διαδικτύου αναπτύσσονται σταδιακά ευρύτερα μποϊκοτάζ κατά των αμερικανικών προϊόντων. Στη Γαλλία πρόσφατη δημοσκόπηση έδειξε ότι πάνω από έξι στους δέκα πολίτες υποστηρίζουν την αποφυγή των αμερικανικών προϊόντων, ενώ σχεδόν ένας στους τρεις τα αποφεύγει ήδη. Οι καταναλωτές γυρνούν μεταξύ άλλων την πλάτη τους σε Coca-Cola, McDonald’s, Starbucks, KFC και X, ενώ η δημοτικότητα των ΗΠΑ ως προορισμός φοιτητικών σπουδών, διακοπών και επιχειρήσεων βρίσκεται σε χαμηλό 40 ετών. Στον Καναδά -που πέρυσι εισήγαγε προϊόντα σχεδόν 350 δισ. δολαρίων από τις ΗΠΑ και είναι ο μεγαλύτερός τους εμπορικός εταίρος- το κίνημα «Buy Canadian» μεγαλώνει, βυθίζοντας στην απελπισία αρκετές αμερικανικές επιχειρήσεις. Οι κινήσεις του προέδρου των ΗΠΑ, Ντόναλντ Τραμπ, για την προσάρτηση του Καναδά, η επιβολή δασμών 25% στον χάλυβα και στο αλουμίνιο και οι συνεχείς απειλές προκάλεσαν την οργή των Καναδών καταναλωτών και πατριωτικό μποϊκοτάζ. Ανάλογα μποϊκοτάζ αναπτύσσονται στη Σουηδία, τη Δανία, τη Βρετανία και άλλες χώρες.