Οι κολοσσοί που ρυπαίνουν τη Γη

Μόλις 36 εταιρείες είναι υπεύθυνες για τις μισές παγκόσμιες εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα που οφείλονται στα ορυκτά, αποκαλύπτει ανάλυση της λονδρέζικης μη κερδοσκοπικής δεξαμενής σκέψης Influence Map.

Η ανάλυση διαπίστωσε ότι οι 36 εταιρείες παρήγαγαν το 2023 άνθρακα, πετρέλαιο, φυσικό αέριο και τσιμέντο τα οποία ήταν υπεύθυνα για εκπομπές περισσότερων των 20 δισεκατομμυρίων τόνων διοξειδίου του άνθρακα.

Στις 36 περιλαμβάνονται κολοσσοί του παγκόσμιου τομέα ενέργειας, όπως η σαουδαραβική εταιρεία πετρελαίου Saudi Aramco, η ινδική Coal India, η μεγαλύτερη πετρελαϊκή εταιρεία των ΗΠΑ ExxonMobil, οι ευρωπαϊκές Shell, BP, Total, η ρωσική Gazprom, η China Energy και η κρατική εταιρεία πετρελαίου του Ιράν.Οι κρατικές εταιρείες ήταν κυρίαρχες στη λίστα των ρυπογόνων εταιρειών, συνολικά οι 25 από τις 36.

Επικεφαλής των κορυφαίων κρατικών εταιρειών ήταν η Saudi Aramco, η οποία ήταν υπεύθυνη για το 4,38% των παγκόσμιων εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα. Αν η σαουδαραβική πετρελαϊκή ήταν χώρα, τότε θα ήταν ο τέταρτος μεγαλύτερος ρυπαντής στον κόσμο μετά την Κίνα, τις ΗΠΑ και την Ινδία. Η ExxonMobil, η μεγαλύτερη ρυπογόνος εταιρεία του ιδιωτικού τομέα, ήταν υπεύθυνη για το 1,28% των εκπομπών CO2 παγκοσμίως, όσο και η Γερμανία. Η αμερικανική πετρελαϊκή πέρυσι ήταν ο 9ος μεγαλύτερος ρυπαντής στον κόσμο.

Κορυφαία πηγή ρύπανσης ήταν, σύμφωνα με την έκθεση, ο άνθρακας, υπεύθυνος για το 41% των εκπομπών που καταμετρήθηκαν το 2023. Ακολούθησαν το πετρέλαιο (32%), το φυσικό αέριο (23%) και το τσιμέντο (4%).

Οι παγκόσμιες εκπομπές διοξειδίου θα πρέπει να μειωθούν κατά 45% έως το 2030 για να ελπίζει η ανθρωπότητα σε συγκράτηση της ανόδου της θερμοκρασίας στον 1,5 βαθμό Κελσίου. Παρότι ο στόχος αυτός έχει συμφωνηθεί από το σύνολο της παγκόσμιας κοινότητας, οι εκπομπές του διοξειδίου του άνθρακα εξακολουθούν να αυξάνονται - προκαλώντας ακραία καιρικά φαινόμενα και αλλεπάλληλες καταστροφές σε όλο τον πλανήτη.

Σε αυτή την εξέλιξη καθοριστικό ρόλο έχουν και οι εν λόγω εταιρείες, οι οποίες συνεχίζουν να επενδύουν σε νέα έργα εξόρυξης και εκμετάλλευσης ορυκτών καυσίμων. «Αυτές οι εταιρείες κρατούν τον κόσμο δέσμιο των ορυκτών καυσίμων, χωρίς να σχεδιάζουν να επιβραδύνουν την παραγωγή», δήλωσε η Christiana Figueres, επικεφαλής του ΟΗΕ για το κλίμα, όταν παραδόθηκε η συμφωνία-ορόσημο του 2015 στο Παρίσι. «Η επιστήμη είναι σαφής: Δεν μπορούμε να κινηθούμε προς τα πίσω, προς περισσότερα ορυκτά καύσιμα και περισσότερη εξόρυξη. Αντίθετα, πρέπει να προχωρήσουμε προς τα εμπρός, προς τις πολλές δυνατότητες ενός οικονομικού συστήματος απαλλαγμένου από τις εκπομπές άνθρακα, που λειτουργεί για τους ανθρώπους και τον πλανήτη».

Η ανάλυση είναι προϊόν της βάσης δεδομένων Carbon Majors, η οποία δημιουργήθηκε το 2013 και ενημερώνεται κάθε χρόνο καταγράφοντας τα στοιχεία της παραγωγής 169 από τους μεγαλύτερους παραγωγούς πετρελαίου, φυσικού αερίου, άνθρακα και τσιμέντου στον κόσμο.

Τα δεδομένα αυτά, εμπεριέχοντας και ιστορικά στοιχεία τα οποία κρατούν από το 1850, αξιοποιούνται για τον ποσοτικό προσδιορισμό των άμεσων εκπομπών που συνδέονται με την παραγωγή καθώς και των εκπομπών από την καύση προϊόντων που διατίθενται στο εμπόριο. Τα δεδομένα της Carbon Majors έχουν χρησιμοποιηθεί ως αποδεικτικά στοιχεία για την υποστήριξη νόμων στις Πολιτείες της Νέας Υόρκης και του Βερμόντ στις ΗΠΑ που διεκδικούν αποζημίωση από τις εταιρείες ορυκτών καυσίμων για τις ζημιές της κλιματικής κρίσης. Εχουν ακόμη αναφερθεί από ομάδες νομικής υπεράσπισης για τη στήριξη κατηγορητηρίου σε βάρος στελεχών εταιρειών ορυκτών καυσίμων.