Μακροχρόνια συμβόλαια καταναλωτών με παρόχους με σταθερή τιμή και επιλογή πολλαπλών συμβολαίων είναι οι δύο καινοτομίες που εισάγει η πρόταση της Κομισιόν για τη μεταρρύθμιση στην αγορά ηλεκτρικής ενέργειας.
Οι ανακοινώσεις της Κομισιόν δεν αναμένεται να προκαλέσουν τη μεγάλη διαρθρωτική ενεργειακή μεταρρύθμιση που φάνηκε να υπόσχεται κατά το ξέσπασμα της ενεργειακής κρίσης τον περασμένο χρόνο. Ωστόσο εστιάζει σε μια στοχευμένη αναθεώρηση των υφιστάμενων κανόνων για τη μείωση της αστάθειας των τιμών.
«Η ενεργειακή κρίση αποκάλυψε μια σειρά από αδυναμίες του σημερινού συστήματος που πρέπει να αντιμετωπιστούν» δήλωσε η Ευρωπαία επίτροπος για την Ενέργεια Κάντρι Σίμσον. «Οι μεταρρυθμίσεις θα έχουν στόχο να καταστήσουν τους ενεργειακούς λογαριασμούς των Ευρωπαίων καταναλωτών και επιχειρήσεων περισσότερο ανεξάρτητους από τις βραχυπρόθεσμες τιμές της αγοράς».
Οπως εξήγησε, «οι καταναλωτές θα πρέπει να έχουν το δικαίωμα να επιλέγουν λιγότερο επικίνδυνες επιλογές, δηλαδή συμβάσεις με σταθερή τιμή, και αυτό αποτελεί μέρος της πρότασης. Επιπλέον οι καταναλωτές θα πρέπει να έχουν δικαίωμα για διάφορες συμβάσεις, ώστε να μπορούν να καλύπτουν την κατανάλωσή τους με σταθερή τιμή, αλλά να φορτίζουν και το ηλεκτρικό τους όχημα τις ώρες που οι τιμές είναι χαμηλές με βάση ευέλικτη σύμβαση» δήλωσε η επίτροπος Ενέργειας.
Με αυτή την πρόταση όμως η επιτροπή αγνόησε τις εκκλήσεις ορισμένων κρατών-μελών, όπως η Γαλλία ή η Ισπανία, που ήθελαν να αποσυνδέσουν τις τιμές του φυσικού αερίου από τις τιμές της ηλεκτρικής ενέργειας για να αποφευχθεί το ντόμινο από τις υψηλές τιμές των καυσίμων από ορυκτά καύσιμα, όπως παρατηρήθηκε κατά την περσινή αναστάτωση της αγοράς.
Συντηρητικοί...
Στην πραγματικότητα οι προτάσεις διατηρούν ανέγγιχτη τη λεγόμενη αξιοκρατική τάξη (merit order), τη συνταγματική αρχή που έχει στηρίξει την απελευθερωμένη αγορά ηλεκτρικής ενέργειας της Ε.Ε. τις τελευταίες δύο δεκαετίες. Σύμφωνα με τη συγκεκριμένη τάξη, όλοι οι παραγωγοί ηλεκτρικής ενέργειας -συμπεριλαμβανομένων των ηλιακών, αιολικών, πυρηνικών και μονάδων άνθρακα- πωλούν ενέργεια ανάλογα με το κόστος παραγωγής τους. Η υποβολή προσφορών ξεκινά από τις φτηνότερες πηγές -τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας- και ολοκληρώνεται με τις ακριβότερες - συνήθως το φυσικό αέριο.
Ομως η πλειονότητα των χωρών της Ε.Ε. εξακολουθεί να βασίζεται στο φυσικό αέριο για την κάλυψη όλων των αναγκών σε ηλεκτρική ενέργεια. Συνεπώς η τελική τιμή της ηλεκτρικής ενέργειας καθορίζεται αρκετά συχνά από το φυσικό αέριο, ακόμη και αν οι πράσινες πηγές συμβάλλουν επίσης στο συνολικό μίγμα.
Το σύστημα είχε καταφέρει να σταθεροποιήσει τις τιμές, αλλά ο πόλεμος στην Ουκρανία και όσα ακολούθησαν προκάλεσαν στρεβλώσεις: η εκτίναξη των τελών φυσικού αερίου στα ύψη είχε μεγάλη επίδραση στους μηνιαίους λογαριασμούς, εξαλείφοντας τα οικονομικά οφέλη της πράσινης ενέργειας.
Σύμφωνα με την Κομισιόν, αυτό το σενάριο δεν μπορεί πλέον να επαναληφθεί καθώς το μερίδιο της ηλεκτρικής ενέργειας που παράγεται από ανανεώσιμες πηγές αναμένεται να αυξηθεί από 37% το 2020 σε πάνω από 65% μέχρι το τέλος της δεκαετίας. «Η μεταρρύθμιση δεν θα αλλάξει τους μηχανισμούς διαμόρφωσης των τιμών» ξεκαθάρισε η Σίμσον. «Αλλά αυτές οι ασταθείς, βραχυπρόθεσμες εξελίξεις των τιμών δεν θα καθορίζουν πλέον σε μεγάλο βαθμό τις τιμές καταναλωτή».
Ανανεώσιμες
Η πρόταση αναμένεται να προκαλέσει έντονη συζήτηση μεταξύ των κρατών-μελών πριν από την έγκριση του τελικού κειμένου από το Ευρωκοινοβούλιο και το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο (κράτη-μέλη), κάτι που πιθανότατα θα συμβεί στο τέλος του 2023 ή στις αρχές του επόμενου έτους.
Επίσης η Κομισιόν προωθεί περισσότερες επενδύσεις στις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, καθώς η μείωση της εξάρτησης από το ρωσικό φυσικό αέριο πρέπει να συνεχιστεί. Αλλά δίνει επίσης μεγάλο ρόλο στον τομέα της πυρηνικής ενέργειας, ως έναν τρόπο για να γίνει πιο πράσινη.
Η Κομισιόν προτείνει, τέλος, έναν νέο μηχανισμό για περιπτώσεις κρίσης σε επίπεδο Ε.Ε. αν οι τιμές της ηλεκτρικής ενέργειας αυξηθούν ξανά δραστικά για τουλάχιστον έξι μήνες και προκαλέσουν καταστροφές στην «ευρύτερη οικονομία». Εάν υπάρξει κρίση σε ολόκληρη την Ε.Ε., τα κράτη-μέλη θα μπορούν να ρυθμίζουν τεχνητά τα τιμολόγια λιανικής για τα νοικοκυριά και τις ΜμΕ - μια ουσιαστική εξουσιοδότηση για κρατική παρέμβαση.
Πάντως η Κομισιόν θα ήθελε να μετατρέψει τα προσωρινά μέτρα εξοικονόμησης ενέργειας που εγκρίθηκαν πέρσι σε μόνιμη λύση για την εξισορρόπηση της προσφοράς και της ζήτησης. Τα μέτρα εισήγαγαν έναν υποχρεωτικό στόχο μείωσης κατά 5% κατά τις ώρες αιχμής της ηλεκτρικής ενέργειας, όταν το φυσικό αέριο παίζει μεγαλύτερο ρόλο στη διαμόρφωση των τιμών.
«Αυτό δεν έχει αποφασιστεί ακόμη» δήλωσε η επίτροπος. «Αλλά η αντιμετώπιση των ωρών αιχμής του φυσικού αερίου κάνει πραγματικά τη διαφορά και μας επιτρέπει να αποφύγουμε τις υπερβολικές τιμές».
Η efsyn.gr θεωρεί αυτονόητο ότι οι αναγνώστες της έχουν το δικαίωμα του σχολιασμού, της κριτικής και της ελεύθερης έκφρασης και επιδιώκει την αμφίδρομη επικοινωνία μαζί τους.
Διευκρινίζουμε όμως ότι δεν θέλουμε ο χώρος σχολιασμού της ιστοσελίδας να μετατραπεί σε μια αρένα απαξίωσης και κανιβαλισμού προσώπων και θεσμών. Για τον λόγο αυτόν δεν δημοσιεύουμε σχόλια ρατσιστικού, υβριστικού, προσβλητικού ή σεξιστικού περιεχομένου. Επίσης, και σύμφωνα με τις αρχές της Εφημερίδας των Συντακτών, διατηρούμε ανοιχτό το μέτωπο απέναντι στον φασισμό και τις ποικίλες εκφράσεις του. Έτσι, επιφυλασσόμαστε του δικαιώματός μας να μην δημοσιεύουμε ανάλογα σχόλια.
Σε όσες περιπτώσεις κρίνουμε αναγκαίο, απαντάμε στα σχόλιά σας, επιδιώκοντας έναν ειλικρινή και καλόπιστο διάλογο.
Η efsyn.gr δεν δημοσιεύει σχόλια γραμμένα σε Greeklish.
Τέλος, τα ενυπόγραφα άρθρα εκφράζουν το συντάκτη τους και δε συμπίπτουν κατ' ανάγκην με την άποψη της εφημερίδας