Η πυξίδα προς τον Βορρά

Αν βρεθείτε σ’ αυτόν τον τόπο μέρα γιορτής, το πιο πιθανό είναι να ακούσετε τους ήχους μιας φιλαρμονικής να ξεχύνονται στους μαχαλάδες. Οταν πεινάσετε θα... αρκεστείτε σε καπνιστή πέστροφα, βουβαλίσιο καβουρμά ή ένα κομμάτι πλέσκα με καλαμποκίσιο αλεύρι.

Δεν χρειάζεται να πάτε μακριά. Είναι μόλις μία ώρα από τη Θεσσαλονίκη. Είναι τα Ανω Πορόια, ένα χωριό σκαρφαλωμένο στο όρος Μπέλες, στη γειτονιά τής, γνωστής πια, λίμνης Κερκίνης.

Ενα χωριό που το αστικό του παρελθόν σού κλείνει πονηρά το μάτι και σε προσκαλεί να το ανακαλύψεις στην πλακοστρωμένη και καταπράσινη πλατεία, στα μακεδονίτικα αρχοντικά, στα νεοκλασικά του, αλλά κυρίως στη νοοτροπία και την ευγένεια των κατοίκων του.

Η ιστορία του χωριού χάνεται στον 18ο αιώνα, όταν Ηπειρώτες έμποροι και τεχνίτες εγκαθίστανται και δημιουργούν έναν οικισμό εμπορικό κέντρο της ευρύτερης περιοχής.

Πάνω στον δρόμο που συνέδεε την Κωνσταντινούπολη με το Μοναστήρι και τη βαλκανική ενδοχώρα, το χωριό αναπτύσσεται και έχει πάντα τα μάτια του στραμμένα στην προκοπή και τα γράμματα.

Με την απελευθέρωση των Σερρών το 1912 και την οριστική χάραξη των συνόρων, μετά τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο, το χωριό βρίσκεται στις εσχατιές του χάρτη και χάνει εν μέρει τον βηματισμό του και την οικονομική ακμή του.

Ξαναζωντανεύει όμως τα τελευταία χρόνια ως ένας εξαιρετικός τουριστικός προορισμός.

Η γαστρονομική παράδοση

Δεν χρειάζονται αιώνες για να δημιουργηθεί γαστρονομική παράδοση. Συχνά λίγες δεκαετίες αρκούν.

Στο κεντρικό τμήμα του χωριού βρίσκεται ο «Βιγλάτορας», παλιό χάνι όπου στάθμευαν τα καραβάνια, που έχει μετατραπεί σε έναν κομψότατο ξενώνα με γαστρονομικές και οινικές ανησυχίες.

Ζωγραφιστά κρεβάτια, υφαντά σκεπάσματα και η υπογραφή του Στέλιου και της Φύλλης παντού στον χώρο. Εδώ θα απολαύσετε ένα από τα καλύτερα πρωινά.

Πίτες από τα χέρια της Φύλλης, μαρμελάδες από φρούτα του δάσους, ροφήματα με βότανα του Μπέλες, χωριάτικα αυγά και, για επισφράγιση της γαστρονομικής εμπειρίας, λικέρ από κράνα.

Ο Στέλιος, που σε ηλικία 27 ετών υπήρξε ο νεαρότερος πρόεδρος του χωριού, θα σας ξεναγήσει με τον μοναδικό του τρόπο στην περιοχή.

Τις τελευταίες δεκαετίες η γαστρονομική παράδοση του χωριού έχει σφραγιστεί από ένα μικρό ιχθυοτροφείο πέστροφας.

Ενα εμπνευσμένο ζευγάρι, ο Δημήτρης και η Ρούλα, πριν από 35 χρόνια τόλμησαν και δημιούργησαν ένα εκτροφείο πέστροφας και μια παραμυθένια ταβέρνα μέσα σ’ ένα φαράγγι κατάφυτο από αιωνόβια πλατάνια.

Σήμερα, η δεύτερη γενιά συνεχίζει επάξια το έργο τους. Στην ταβέρνα «Πέστροφες» θα απολαύσετε το πιο αέρινο καπνιστό ψάρι που έχετε δοκιμάσει, συνοδεία μυρωδάτης πατατοσαλάτας.

Θα γευτείτε κόκκινες ψητές πιπεριές, σήμα-κατατεθέν της βορειοελλαδίτικης κουζίνας, λάχανο τουρσί με μπούκοβο, ελαιόλαδο και ψητή πέστροφα στα κάρβουνα.

Θα ολοκληρώσετε το γεύμα σας μ’ ένα βουτυράτο καζάν ντιπί και θα ανοίξετε έτσι το επόμενο γαστρονομικό κεφάλαιο της περιοχής, το οποίο ακούει στο όνομα «βουβάλι».

Τα βουβάλια της Κερκίνης

Στις όχθες της λίμνης Κερκίνης και του ποταμού Στρυμόνα, λίγα χιλιόμετρα από τα Ανω Πορόια, εκτρέφεται σήμερα, σε συνθήκες ελευθέρας βοσκής, ο μεγαλύτερος πληθυσμός βουβαλιών της χώρας.

Στη Ροδόπολη εδρεύει το «Χασαπάκι», ένα ντιζαϊνάτο κρεοπωλείο–ντελικατέσεν, ιδιοκτήτης του οποίου είναι ένας από τους τρεις παραγωγούς της περιοχής που επεξεργάζονται βουβαλίσιο κρέας.

Βουβαλίσιο κρέας, λουκάνικα, σουτζουκάκια, καβουρμάς και καπνιστό βουβαλίσιο φιλέτο σάς συστήνουν μια γεύση με ελάχιστα λιπαρά, αλλά μεστό, έντονο χαρακτήρα.

Πριν αναχωρήσετε, προμηθευτείτε γλυκό του κουταλιού ντοματάκι και σύκο από το ζαχαροπλαστείο του Αντώνη στην πλατεία του χωριού και αναζητήστε το μέλι της Βασιλείας και του Αποστόλη, δύο νέων παραγωγών που εκμεταλλεύονται την οργιαστική ανθοφορία της περιοχής και φτιάχνουν ένα μυρωδάτο χρυσαφένιο ανθόμελο.

Στα μονοπάτια

Οι εραστές της φύσης θα απολαύσουν ονειρικές πεζοπορίες στα μονοπάτια που εδώ και χρόνια χάραξε και συντηρεί ένας νέος άνθρωπος από το χωριό, ο Στέργιος Καλέσης.

Μονοπάτια και διαδρομές για ποδήλατο βουνού σε δρόμους ευφορίας και απόλαυσης μέσα στο δάσος.

Διαδρομές μέσα σε μυρωδιές από σφενδάμια, σκλήθρα και οξιές, στο λίγο φως που αφήνουν τα πλατάνια να περάσει, δίπλα σε ποτάμια, εγκαταλειμμένα στρατιωτικά φυλάκια και οχυρωματικά έργα για τον «κίνδυνο από τον Βορρά».

Η μικρότερη διαδρομή διαρκεί μιάμιση ώρα και αυτή για τους πιο τολμηρούς έξι ώρες.

Στο τέρμα τους βλέπει κανείς τις δύο λίμνες, Κερκίνη και Δοϊράνη, νωχελικές στα πόδια του και πιο μακριά τον Αθω, τον Ολυμπο και το Καϊμακτσαλάν και ακούει τα ξωτικά του Μπέλες να λένε ιστορίες.

Η φιλαρμονική του χωριού: Αν επισκεφθείτε το χωριό τις μέρες του Πάσχα, ζήστε τη μοναδική εμπειρία της περιφοράς του επιταφίου και της Ανάστασης, υπό τους ήχους της φιλαρμονικής που παιανίζει αδιαλείπτως από το 1936.

Αναστενάρηδες: Κωνσταντίνου και Ελένης, στις 21 Μαΐου, οι αναστενάρηδες πατάνε τα κάρβουνα στη γειτονική Κερκίνη. Συνδυάστε τη μοναδική εμπειρία της πυροβασίας με την παραμονή σας στα Ανω Πορόια.

Σημείωση: Ευχαριστούμε πολύ την καταγόμενη από τα Ανω Πορόια, Δέσποινα Παπαδήμα, για την πολύτιμη βοήθεια.

 Info:

Πού θα φτάσετε:

► Οδικώς: Από την Αθήνα η περιοχή απέχει 594 χιλ. Κινείστε συνεχώς σε εθνικό δίκτυο και μετά τα διόδια των Μαλγάρων ακολουθείτε τον δρόμο για Σκόπια. Στρίβετε προς Κιλκίς – Δοϊράνη – Ανω Πορόια.

► Αεροπορικώς: Από το αεροδρόμιο «Μακεδονία» 116 χιλ.

► Σιδηροδρομικώς: Από τον Σιδηροδρομικό Σταθμό της Ροδοπόλεως, τα Ανω Πορόια απέχουν 4 χιλ. και η Κερκίνη 5 χιλ.