Εξώστης στον Παγασητικό

Διατηρώντας τις παραδοσιακές του αρχιτεκτονικές γραμμές, το κεφαλοχώρι του Πηλίου, χτισμένο καθώς είναι σε προνομιακή θέση, στις κατάφυτες πλαγιές του θεσσαλικού βουνού, αγναντεύει τον Παγασητικό κόλπο, την πόλη του Βόλου, τα γύρω καταπράσινα υψώματα και έχει βρει τον τρόπο να γοητεύει τον επισκέπτη χειμώνα-καλοκαίρι.

Οι δροσερές πλατείες, τα παραδοσιακά καλοβαλμένα πηλιορείτικα αρχοντικά τους, τα μαγαζάκια με τα είδη δώρων, οι γραφικές ταβέρνες, αλλά και οι άφθονοι ξενώνες για κάθε γούστο και βαλάντιο, σκιαγραφούν εδώ την προσωπικότητα ενός τουριστικού και δημοφιλούς ορεινού προορισμού που έχει καταφέρει να διατηρήσει την προσωπικότητά του.

Αν έχετε την πολυτέλεια της επιλογής, καλύτερα να αποφασίσετε να έρθετε εδώ ένα απλό Σαββατοκύριακο, ώστε να νιώσετε με ηρεμία όλη τη μαγεία του φθινοπωρινού πηλιορείτικου τοπίου, να ζήσετε τη θαλπωρή του χωριού και φυσικά να έχετε την άνεση να επιλέξετε χωρίς συμβιβασμούς το κατάλυμα που σας αρέσει.

Δρόμο παίρνω, δρόμο αφήνω

Από Αθήνα για Βόλο θα χρειαστεί να καλύψετε 320 χιλιόμετρα, ενώ από Θεσσαλονίκη 210. Ξεκινώντας από το μόνιμα μποτιλιαρισμένο κέντρο του Βόλου οι ευδιάκριτες πινακίδες εύκολα θα σας δείξουν την πορεία που θα πρέπει ν’ ακολουθήσετε για τα χωριά του Κεντρικού Πηλίου. Ο ασφάλτινος δρόμος, καθώς φιδοσέρνεται στις δασωμένες και απότομες πλαγιές με γρήγορα και απανωτά στριφογυρίσματα, ξεφεύγει από τη βουή της πόλης.

Κάθε στροφή και μια ανάσα ανακούφισης καθώς γρήγορα κερδίζετε υψόμετρο, ενώ το τοπίο βαθμηδόν ομορφαίνει όσο ξεμακραίνετε από τον συνωστισμό της πόλης. Ανακασιά, Ανω Βόλος, Κατηχώρι και τελικά Πορταριά, Μακρινίτσα. Ούτε το καταλαβαίνεις για πότε έφτασες! Συνολικά να υπολογίζετε Βόλος-Μακρινίτσα 9 χλμ.

Βέβαια τα αυτοκίνητα δεν μπαίνουν μέσα στον οικισμό. Ετσι αφήνεις το όχημά σου στο διαμορφωμένο πάρκινγκ στην είσοδο του χωριού και συνεχίζεις με τα πόδια.

Ενα χωριό-κόσμημα

Οι γειτονιές του χωριού είναι χτισμένες ανάμεσα στη χαράδρα «Μέγα Ρέμα» και στον ορεινό όγκο του Σαρακήνικου. Μάλιστα αν τις δεις ερχόμενος από την Πορταριά, θα νομίζεις ότι γλιστρούν ομαλά στην πλαγιά του βουνού.

Πιθανόν το όνομα της Μακρινίτσας να οφείλεται στην ύπαρξη του μοναστηριού της Μακρινιτίσσης Θεοτόκου Οξείας Επισκέψεως (13ος αι.) που ιδρύθηκε από τον άρχοντα της Μαγνησίας Κωνσταντίνο Μαλιασηνό. Γύρω από τη μονή άρχισαν σιγά σιγά να σχηματίζονται οι πρώτοι οικιστικοί πυρήνες κυρίως από τους ακτήμονες εργάτες που δούλευαν στα πλούσια κτήματα του μοναστηριού. Ιδιαίτερη ανάπτυξη γνώρισε κατά τον 18ο και 19ο αιώνα όταν ιδρύθηκαν τα περίφημα σχολεία της (τέσσερα Δημοτικά, ένα Διδακτήριο και ένα Παρθεναγωγείο).

Οι κάτοικοι ξεσηκώθηκαν ενάντια στους Οθωμανούς μαζί με τα περισσότερα χωριά του Πηλίου και την υπόλοιπη Ελλάδα το 1821. Παρ' όλα αυτά όταν ο Τούρκος πασάς Δράμαλης κατέβηκε νότια για να καταπνίξει την επανάσταση στην Πελοπόννησο, ισοπέδωσε στο πέρασμά του το πλούσιο κεφαλοχώρι.

Εξερευνήσεις

Με τα πόδια: Ακολουθώντας το παλιό λιθόστρωτο καλντερίμι που συνέδεε τη Μακρινίτσα με τον Βόλο, θα κατηφορίσετε μέσα από εντυπωσιακά αρχοντικά ώς την Αγία Μαγδαληνή και τη χαμηλότερη γειτονιά Κουκουράβα. Ενδιαφέρον είναι το μονοπάτι που ξεκινά από το ύψος της μονής του Αγίου Γεράσιμου (στο ψηλότερο σημείο της Μακρινίτσας) και συνεχίζει με συνεχείς στροφές μέσα στο δρυοδάσος, μέχρι το ξωκλήσι του Προφ. Ηλία (950 υψόμ.). Στο ίδιο σημείο μπορείτε ένα έρθετε με αυτοκίνητο ακολουθώντας και σύντομο χωματόδρομο.

Μακρινίτσα-γεφύρι Καρυάς: Αν έχετε αυτοκίνητο ψηλό και με κίνηση στους τέσσερις τροχούς ή αν έχετε όρεξη για άφθονο περπάτημα θα προτείνουμε να ακολουθήσετε τον ανηφορικό χωμάτινο δρόμο που ξεκινά από το ύψος της μονής του Αγίου Γεράσιμου και συνεχίζει με απανωτές στροφές μέσα στο δρυοδάσος μέχρι το ξωκλήσι του Προφ. Ηλία (950 υψόμ.). Από εδώ και πάνω οι δασικοί δρόμοι γίνονται δύσβατοι καθώς διασχίζουν σκιερά και υγρά δάση οξιάς. Πάντως εξαιρετικά ενδιαφέρουσα είναι η διαδρομή ώς το πέτρινο γεφύρι της Καρυάς (8 χλμ., περίπου δύο ώρες με τα πόδια σε διαδρομή χωρίς μεγάλες κλίσεις).

Πορταριά-Μακρινίτσα από τη δασική διαδρομή: Από το κέντρο της Πορταριάς θα ακολουθήσετε τον δρόμο που οδηγεί στις ψηλότερες γειτονιές. Σύντομα το ασφάλτινο οδόστρωμα γίνεται χωμάτινο, καθώς ο δρόμος με συνεχείς στροφές κερδίζει ύψος. Διασχίζετε δάσος με καστανιές και συνεχίζετε ώσπου να πέσετε στον δασικό δρόμο που έρχεται από τα Χάνια. Σε αυτό το σημείο θα στρίψετε αριστερά και με προσοχή στην άφθονη λάσπη που υπάρχει παντού αυτή την εποχή, αλλά και στα νεροφαγώματα, θα συνεχίσετε για περίπου 10 χιλιόμετρα ώς τις γειτονιές της Μακρινίτσας.

Σεργιάνι στα καλντερίμια

Η Μακρινίτσα έχει χαρακτηριστεί «παραδοσιακός οικισμός απόλυτης προστασίας» από το 1980 με προεδρικό διάταγμα και λόγω των υπέροχων καλντεριμιών της είναι πραγματικά η χαρά του περιπατητή.

Η εκκλησία του Αϊ-Γεράσιμου βρίσκεται στο ψηλότερο σημείο της Μακρινίτσας, στη συνοικία Κακουνά (800 υψόμ.), ενώ οι γειτονιές της Κουκουράβας, οι χαμηλότερες προς την πλευρά του Βόλου, έχουν υψόμ. 500.

Τους επισκέπτες καλωσορίζει μια από τις πιο όμορφες πλατείες της ορεινής Ελλάδας με τα θεόρατα πλατάνια και τις βρύσες, απ’ όπου τρέχει το κρυστάλλινο «Αθάνατο νερό» όπως λένε οι ντόπιοι, προσφέροντας ταυτόχρονα πανοραμική θέα στον Παγασητικό και στην πόλη του Βόλου.

Εδώ βρίσκεται ο ναός του Αϊ-Γιάννη (19ου αι.), αλλά και το διάσημο παραδοσιακό καφενείο με την τοιχογραφία του Λέσβιου λαϊκού ζωγράφου Θεόφιλου Χατζημιχαήλ.

Αξια προσοχής είναι η βασιλική της Μεταμόρφωσης που βρίσκεται λίγο κάτω από την πλατεία και είναι έργο του λαϊκού αρχιτέκτονα Δήμου Ζουπανιώτη (από τα μαστοροχώρια του Βοΐου) που έχτισε στο Πήλιο πολλές εκκλησίες.

Λίγο ψηλότερα από την πλατεία βρίσκεται η εκκλησία της Κοίμησης της Θεοτόκου με λιθανάγλυφα, που πιθανόν να προέρχονται από την παλιά μονή της Θεοτόκου Οξείας Επισκέψεως. Για να έχετε μια αντιπροσωπευτική εικόνα της πηλιορείτικης αρχιτεκτονικής, ψάξτε να βρείτε το κλασικό παραδοσιακό αρχοντικό Χατζηκώστα, το αρχοντικό Καραβέργου με το πολυγωνικό σαχνισί και το ανακαινισμένο του Μουσλή που λειτούργησε ως ξενώνας.

Στη συνοικία Κουκουράβα ξεχωρίζει το αρχοντικό Γουργιώτη με το ασυνήθιστο ανοιχτό κεντρικό χαγιάτι και ιδιαίτερα ο πύργος Σκοτεινιώτη, ένα λιτό πυργόσπιτο, πρόγονος του περίτεχνου πηλιορείτικου αρχοντικού που βλέπουμε σήμερα.

Μη χάσετε

Βυζαντινό Μουσείο: Οπωσδήποτε πρέπει να επισκεφθείτε το νεότευκτο και εξαιρετικά ενδιαφέρον Βυζαντινό Μουσείο Μακρινίτσας που βρίσκεται στην πλατεία. Στους άριστα οργανωμένους χώρους του θα δείτε εξαιρετικά κειμήλια, μαρμαρόγλυπτα, ξυλόγλυπτα, θρησκευτικά λάβαρα, έργα του Θεόφιλου, τηλ. 24280 90016 

Διά χειρός Θεόφιλου: Στις αρχές του 20ού αιώνα ο λαϊκός Μυτιληνιός ζωγράφος Θεόφιλος Χατζημιχαήλ (1871-1934) έζησε στο Πήλιο για αρκετά χρόνια και ζωγράφισε αρχοντικά και μαγαζιά με ανταμοιβή κυριολεκτικά ένα πιάτο φαγητό. Εργα του Θεόφιλου υπάρχουν ακόμη σε τοίχους αρχοντικών, αλλά και στο μικρό παραδοσιακό καφενείο της Μακρινίτσας κοντά στην πλατεία. Το Λαογραφικό Μουσείο Θεόφιλου στεγάζεται στην Ανακασιά Πηλίου, στο αρχοντικό του Κόντου, τηλ. 24210 47340.

Μουσείο Λαϊκής Τέχνης και Ιστορίας Πηλίου: Φιλοξενείται στο επιβλητικό παραδοσιακό αρχοντικό Τοπαλή (1844) με στοιχεία πολεμόπυργου, όπου θα δείτε πώς ήταν οργανωμένη μια εύπορη πηλιορείτικη κατοικία του 19ου αι. Επειδή βρίσκεται σε κατάσταση ανακαίνισης, πριν το επισκεφθείτε επικοινωνήστε με το τηλέφωνο 24280 99505

Διαμονή

Προτείνουμε να μείνετε σε αναπαλαιωμένα αρχοντικά του 18ου & 19ου αι. που λειτουργούν ως ξενώνες, αν σας κουράζει να μεταφέρετε τις αποσκευές στα καλντερίμια επιλέξτε κάποιο κατάλυμα που είναι κοντά στην πλατεία.

Ενδεικτικά αναφέρουμε:

● «Αρχοντικό Καραμαρλή» τηλ.24280 99570 

● «Αρχοντικό Αργυρώ» τηλ. 24280 99353 

● «Αρχοντικό Μελάνθη» τηλ. 24280 99977 

● «Αρχοντικό Θεοδώρα» τηλ. 24280 99179 

● «Πανδώρα», τηλ. 24280 99404 

● «Αρχοντικό Σταφυλοπάτη» τηλ. 6948289164 

● «Ευήλιον» τηλ. 24280 99777 

Σημείωση: Στις 14/10 επικοινωνήσαμε με όλους τους ξενώνες και μας ενημέρωσαν ότι τηρούν όλα τα προβλεπόμενα από την πολιτεία μέτρα για την προστασία των ενοίκων από τον Covid-19.

? Κείμενο - φωτογραφίες: Θοδωρής Αθανασιάδης / viewsofgreece.gr