«Η λογοτεχνία είναι ο κατ’ εξοχήν τόπος όπου μπορούμε να δούμε τον άλλο σε όλες τις αποχρώσεις του και με όλες τις αντιφάσεις του», υποστηρίζει και θαυμαστά κατορθώνει στο πολύτροπο έργο του ο Μαροκινός συγγραφέας και σκηνοθέτης Αμπντελά Ταϊά. Στο τελευταίο μυθιστόρημά του με τίτλο Η ζωή με το δικό σου φως πρωταγωνιστεί η Μαλίκα, μια φτωχή γυναίκα από κάποια αγροτική περιοχή του Μαρόκου, στη φωνή της οποίας αναμειγνύονται η οργή και η δίψα για εκδίκηση ενάντια στους Γάλλους αποικιοκράτες, το αστείρευτο όνειρο για οικονομική ανεξαρτησία, ο νεανικός έρωτας, το μελαγχολικό πένθος της απώλειας, η άρνηση του Αλλου –του ομοφυλόφιλου– αλλά και η εσώτερη ανάγκη αποδοχής αυτού.
Στο μυθιστόρημα παρακολουθούμε το οδοιπορικό της ενηλικίωσης της Μαλίκας από την αθωότητα της νιότης στη σκληρότητα και αποφασιστικότητα της ωριμότητας, μέσα από τρία σημαδιακά επεισόδια της ζωής της συνυφασμένα με τρεις τόπους: Μπένι Μέλαλ, Ραμπάτ και Σαλέ. Η αφήγηση αρχίζει στο Μπένι Μέλαλ με τη φράση «όλη η αγάπη αυτής της γης», για να συνεχίσει με τη διαπίστωση πως δεν είναι αρκετή για να παρηγορήσει την ηρωίδα για την απώλεια του νεανικού της έρωτα, του Αλάλ.
Η ευτυχία του ζευγαριού γρήγορα θα μετατραπεί σε δυστυχία λόγω της φτώχειας. Ο Αλάλ θα πολεμήσει έναντι αμοιβής με τον γαλλικό στρατό στην Ινδοκίνα και θα πεθάνει. Ο θάνατός του σημαίνει και τον κοινωνικό θάνατο της νεαρής Μαροκινής, της οποίας η ζωή παύει να είναι πια ζωή. Στο δεύτερο επεισόδιο, στο Ραμπάτ, η Μαλίκα αρκετά χρόνια μετά, παντρεμένη για δεύτερη φορά και έχοντας αποκτήσει παιδιά, πρέπει να αντιμετωπίσει έναν νέο εχθρό.
Η όμορφη αστή, κοκέτα, «κάτασπρη» Μονίκ απειλεί την οικογενειακή γαλήνη και εξουσία της Μαλίκας, καθώς ζητά την κόρη της, Χαντίτζα, ως υπηρέτρια στο πλούσιο σπίτι της. Η Μαλίκα και η Μονίκ, δύο γυναίκες τόσο διαφορετικές και συνάμα τόσο ίδιες, αναμετρώνται «κάτω από τον ίδιο ήλιο. Μέσα στο ίδιο φως» και αναδεικνύονται, τελικά, ισόπαλες. Στο τρίτο επεισόδιο, στο Σαλέ, η Μαλίκα θα έρθει αντιμέτωπη με τον Τζάφαρ, έναν νεαρό ομοφυλόφιλο κλέφτη, που θα της θυμίσει τον γιο της, τον Αχμέντ, και θα ξυπνήσει μέσα της τη νοσταλγία και την ανάγκη της συγχώρεσης.
Ο Αμπντελά Ταϊά στο μυθιστόρημα αυτό επιμένει στα θέματα που τον απασχολούν: τα δεινά της αποικιοκρατίας και οι σχέσεις εξουσίας όχι μόνο ανάμεσα σε κράτη, αλλά και σε ανθρώπους, η περιθωριοποίηση και η ανάγκη της αποδοχής του Αλλου, η ομοφυλοφιλία, ειδικά στον μουσουλμανικό κόσμο, η υποχρέωση αντίστασης στην κυρίαρχη τάξη πραγμάτων. Η πολιτική –με την ευρύτερη έννοια– διάσταση της γραφής του Ταϊά είναι άρρηκτα συνδεδεμένη με την ευαίσθητη ματιά του, καθώς ο συγγραφέας συνενώνει ποικίλες εκφάνσεις, συχνά αντιθετικές, της πραγματικότητας του Μαρόκου, σαν ένα πολύχρωμο ψηφιδωτό της κοινωνίας μέσα στην οποία μεγάλωσε.
Το Η ζωή με το δικό σου φως είναι αφιερωμένο στη μητέρα του, τη Μ’Μπαρκά Αλαλί, η φωνή της οποίας ακούγεται σταθερά μέσα από αυτήν της Μαλίκας. Σε συνέντευξή του ο συγγραφέας περιγράφει τον εαυτό του ως «walad M’Barka», δηλαδή ως «ο γιος της μητέρας μου», τονίζοντας τον καίριο ρόλο της στη ζωή του. Οταν ο συγγραφέας, το 2007, διακήρυξε ανοιχτά την ομοφυλοφιλία του, η μητέρα του αντέδρασε, λέγοντας πως η κοινωνία μέσα στην οποία ζουν δεν αντέχει το βάρος της αλήθειας. Οχι μόνο αυτής της ομοφυλοφιλίας και της διαφορετικότητας, αλλά της κάθε αλήθειας που μπορεί να ανατρέψει τις κατεστημένες αντιλήψεις και πρακτικές. Στο μυθιστόρημα, ο ενημερωμένος αναγνώστης εύκολα εντοπίζει τις αυτοβιογραφικές αναφορές σε συνδυασμό με την κριτική της μαροκινής κοινωνίας πάνω σε ζητήματα πολιτικής αυτογνωσίας και χειραφέτησης.
Μαλίκα στα αραβικά σημαίνει «βασίλισσα». Η ηρωίδα του Ταϊά παλεύει, ως γυναίκα και ως μητέρα, με αξιοπρέπεια και σθένος, για την αυτονομία, την τιμή και την επιβίωσή της μέσα στις αντιξοότητες της μαροκινής κοινωνίας και είναι πραγματικά μια αξιοθαύμαστη και ισχυρή «βασίλισσα», που φωτίζει τη ζωή μας με τον αγώνα της να ξεφύγει από τη μιζέρια και την απομόνωση που επιβάλλουν οι ισχυροί στους αδύνατους, τους ξεχασμένους, τους πεινασμένους, τους υπόδουλους.
Η efsyn.gr θεωρεί αυτονόητο ότι οι αναγνώστες της έχουν το δικαίωμα του σχολιασμού, της κριτικής και της ελεύθερης έκφρασης και επιδιώκει την αμφίδρομη επικοινωνία μαζί τους.
Διευκρινίζουμε όμως ότι δεν θέλουμε ο χώρος σχολιασμού της ιστοσελίδας να μετατραπεί σε μια αρένα απαξίωσης και κανιβαλισμού προσώπων και θεσμών. Για τον λόγο αυτόν δεν δημοσιεύουμε σχόλια ρατσιστικού, υβριστικού, προσβλητικού ή σεξιστικού περιεχομένου. Επίσης, και σύμφωνα με τις αρχές της Εφημερίδας των Συντακτών, διατηρούμε ανοιχτό το μέτωπο απέναντι στον φασισμό και τις ποικίλες εκφράσεις του. Έτσι, επιφυλασσόμαστε του δικαιώματός μας να μην δημοσιεύουμε ανάλογα σχόλια.
Σε όσες περιπτώσεις κρίνουμε αναγκαίο, απαντάμε στα σχόλιά σας, επιδιώκοντας έναν ειλικρινή και καλόπιστο διάλογο.
Η efsyn.gr δεν δημοσιεύει σχόλια γραμμένα σε Greeklish.
Τέλος, τα ενυπόγραφα άρθρα εκφράζουν το συντάκτη τους και δε συμπίπτουν κατ' ανάγκην με την άποψη της εφημερίδας