Εμείς και οι σκιές

Σε αντίθεση με όσα πιστεύουν οι πολλοί, είναι οι άνθρωποι αυτοί που βγαίνουν από τις σκιές και όχι το αντίθετο. Η σκιά προηγείται. Και όλη μας η ζωή δεν είναι τίποτα άλλο παρά μια προσπάθεια αντιστοιχίας με τη σκιά που μας επέλεξε. Περνούμε τη ζωή μας προσπαθώντας να φτάσουμε το ύψος της. Διαρκώς αγωνιζόμαστε να συναντήσουμε το σχήμα της. Παχαίνουμε και λεπταίνουμε, κυρτώνουμε και τεντωνόμαστε με βάση τις δικές της επιταγές. Ακόμα και αν δεν το συνειδητοποιούμε. Σε μια μάταιη προσπάθεια να την φτάσουμε και να πάρουμε τα χαρακτηριστικά της. Από ευγνωμοσύνη που μας έφερε σε αυτή τη ζωή, από φόβο μη μας εγκαταλείψει. Μια διαδικασία που αποφασιστικά προσποιούμαστε πως αγνοούμε.

Ναι. Ο άνθρωπος βγαίνει από τη σκιά. Είμαστε το βιαστικό αποτύπωμά της πάνω σε έναν κόσμο που φθείρεται. Ενα υλικό ενδεχόμενο μιας άυλης ουσίας. Και αυτή, παρά την εμφανή της ανωτερότητα απέναντί μας, μας ακολουθεί. Παρόλο που δεν είναι υποχρεωμένη, μας συντροφεύει. Θυμίζοντάς μας διαρκώς την υλικότητά μας μέσα από την αντίθεση με την άυλη ουσία της.

Οταν ξεκινούμε, εμφανίζεται βραχύσωμη. Για να μη μας τρομάξει με τις απαιτήσεις της, για να μη μας αποκαλύψει πόσο δρόμο έχουμε να διαβούμε. Στη συνέχεια σταδιακά μεγαλώνει, τραβώντας μας στο ύψος της. Κανείς στο μαιευτήριο δεν συγχαίρει μια σκιά. Κανείς δεν της δίνει καν σημασία. Ούτε τη σκιά της μητέρας, ούτε τη νεογέννητη σκιά που έφερε στον κόσμο έναν νέο άνθρωπο. Ηδη από τη γέννησή τους οι σκιές μαθαίνουν τι θα πει ανθρώπινη αχαριστία. Η γέννησή μας είναι το πρώτο τους μάθημα στη στωική εγκαρτέρηση, στη μεγαλομανία των ανθρώπων που θα την περιφρονούν για όλη τη διάρκεια της ζωής τους.

Σπάνια της μιλάμε. Από πολύ μικροί εκπαιδευόμαστε να μην της δίνουμε σημασία. Αντίθετα, εκείνη μας φροντίζει. Κυρίως προσποιούμενη πως απουσιάζει. Προσπαθεί να μην μπλέκεται στα πόδια μας, να μη συμμετέχει στις αποφάσεις μας, να τρέχει δίπλα μας όταν εμείς αποφασίσουμε να τρέξουμε. Δεν λέει τη γνώμη της. Αλλά είναι κυρίως επειδή ποτέ δεν την ρωτήσαμε. Ισως οι αποφάσεις μας να ήταν πιο σωστές αν κάποιες φορές ζητούσαμε τη δική της άποψη.

Τις νύχτες οι άνθρωποι πιστεύουν πως οι σκιές χάνονται. Αλλά δεν είναι έτσι. Στην πραγματικότητα συναντιούνται. Ετσι δημιουργείται το σκοτάδι. Οι σκιές όλων μας γίνονται ένα, καλύπτοντας τη γη, διώχνοντας το φως που μας εξαντλεί όλη τη μέρα. Και μεις τότε μπαίνουμε μέσα. Καπνίζουμε αμήχανοι ή πιο συχνά κοιμόμαστε περιμένοντας τη σκιά μας να επιστρέψει από το ξενύχτι της. Μαθαίνουμε από αυτό. Και χωρίς να το καταλαβαίνουμε οικοδομούμε όλο τον επιμερισμό του χρόνου μας με βάση τις δικές της συνήθειες. Γιατί ακόμα και αν δεν το γνωρίζουμε, η σκιά είναι το μεγάλο ρολόι. Δεν κατανέμει απλά τον χρόνο μας. Τον περιέχει. Είναι μια κλεψύδρα που δεν γίνεται ορατή, ανταλλάσσοντας διαρκώς το μαύρο μας με το μαύρο.

Η μόνη στιγμή που ο άνθρωπος δείχνει να μεριμνά για τις σκιές είναι η στιγμή του θανάτου. Γι’ αυτό και τα κυπαρίσσια στα νεκροταφεία. Είναι οι μεγάλες τους σκιές αυτές που φύονται γύρω από τα μνήματα. Σαν αφιερώματα της προσφοράς τους στη δική μας ζωή. Είναι για τον ίδιο ακριβώς λόγο που, ανεξάρτητα από τους πολιτισμούς ή τις θρησκείες, πάντοτε υπάρχει ένα κάθετο τμήμα στην απόλυτη οριζοντίωση του μνήματος. Μια πλάκα, ένας σταυρός, κάποιο άλλο θρησκευτικό σύμβολο. Η σκιά που ρίχνει το κάθετο αυτό σημείο του τάφου δεν είναι η σκιά ενός αντικειμένου. Αλλά η δική μας σκιά. Η σκιά ενός ανθρώπου που δεν είναι πια εκεί. Και αυτή, σαν σκυλί δεμένο σε μια κολόνα στην ερημιά, περιμένει μάταια τον σύντροφό της να γυρίσει, αδύναμη αλλά μαζί και αδιάφορη να μετακινηθεί.