Η δειλία ως πολιτική αρετή

«Οι δειλοί πεθαίνουν πολλές φορές πριν από τον θάνατό τους». Αν η ρήση από τον «Ιούλιο Καίσαρα» του Σέξπιρ ισχύει, τότε η Βουλή κατά τη διάρκεια της εξέτασης της πρότασης δυσπιστίας δεν ήταν τίποτε άλλο παρά ένα τεράστιο νεκροταφείο. Ενα νεκροταφείο με χειροκροτήματα, απειλές, ειρωνείες και πολλά άλλα από την πλευρά των νεκρών.

Το μόνο πρόβλημα με τη στάση αυτή είναι πως παρά τις διαβεβαιώσεις των νεκρών, οι συμπεριφορές αυτές δεν στρέφονταν κατά των πολιτικών τους αντιπάλων αλλά κατά του συνόλου του ελληνικού λαού. Ηταν τέτοια η φύση της επιχειρηματολογίας, η πολιτική στάση, η φτηνή αποφυγή των απαντήσεων που οποιοσδήποτε πολίτης μπορεί να αισθάνεται προσωπικά προσβεβλημένος από μια συλλογική χειρονομία που έμοιαζε με προσομοίωση άρσης ενός γιγαντιαίου μεσαίου δακτύλου απέναντι στο σύνολο της κοινωνίας.

Γιατί ένας βουλευτής που ανεβαίνει να μιλήσει στη Βουλή (πολύ περισσότερο οι υπουργοί και ο πρωθυπουργός) δεν απευθύνεται στην αντιπολίτευση ή στην αξιωματική αντιπολίτευση. Απευθύνεται πρωτίστως στο σύνολο των πολιτών. Η Βουλή δεν είναι ένας εσωστρεφής ρητορικός στίβος αλλά ένα βήμα έκθεσης και ελέγχου από τη μεριά των πολιτών.

Ανεξάρτητα από επιμέρους στάσεις, επιλογές και τακτικισμούς το γεγονός αυτό δεν μπορεί να αγνοηθεί. Το γεγονός πως δεν διατυπώθηκε η οποιαδήποτε δικαιολογία, το γεγονός πως δεν ειπώθηκε κανένα επιχείρημα σε σχέση με τις υποκλοπές από τη μεριά της κυβέρνησης δεν μπορεί να ιδωθεί ως ένα φτηνό πολιτικό τρικ με στόχο την αποφυγή της συζήτησης.

Η δειλία που επέδειξαν οι βουλευτές της Νέας Δημοκρατίας, διατυπωμένη ως κομματική πειθαρχία και άνευ λογικής και αξιοπρέπειας πίστη προς τον Αρχηγό-ηγεμόνα δεν μπορεί να ιδωθεί ως μανούβρα προς αποφυγή της απολογίας για τα πολιτικά πεπραγμένα. Ακριβώς γιατί η στάση αυτή δεν είναι απλώς πολιτικός χειρισμός. Είναι νοοτροπία. Είναι ξεκάθαρα πολιτική στάση και πολιτική πρόταση.

Η δειλία των βουλευτών την Νέας Δημοκρατίας δεν είναι απλώς μια προσωπική στάση επιβίωσης σε μια κοινοβουλευτική ομάδα ή ένα κόμμα. Εχει παιδευτική αξία. Διατυπώνεται ως μια πρόταση προς τους πολίτες. Ή πιο σωστά λειτουργεί ως προτεινόμενο πρότυπο. Είναι η παραδοχή της έκθεσής τους σε ένα σύστημα που μπορεί να τους ελέγχει και στη συνέχεια να τους διαχειρίζεται. Είναι η παραδοχή πως είναι έκθετοι και γι’ αυτό κατευθυνόμενοι.

Και ταυτόχρονα είναι η κατάφασή τους στο σύστημα αυτό το οποίο αποδέχονται και νομιμοποιούν με τη στάση τους. Η περιφορά των νεκρών κατά τη διάρκεια της συζήτησης αποτέλεσε μια επίδειξη απέναντι στους πολίτες. Μια παρέλαση των ηττημένων σε ένα κοινοβουλευτικό Κολοσαίο. Με βασική διαφορά πως ενώ στο Κολοσαίο παρέλαυναν οι ηττημένοι εχθροί του αυτοκράτορα, εδώ έχουμε την παρέλαση των ηττημένων φίλων και συμμάχων.

Είναι μια πρόταση και μια στάση που περιγράφει τη δειλία ως πολιτική αρετή. Ή πιο σωστά ως τη μόνη πολιτική αρετή. Ενα κάλεσμα παραδοχής προς τους πολίτες. Παραδοχής του γεγονότος πως ανά πάσα στιγμή μπορούν να βρεθούν εκτεθειμένοι.

Οι ίδιοι, οι προσωπικές τους στιγμές, τα προσωπικά τους στοιχεία. Είναι μια προληπτική καταστολή με στόχο να καταστήσει τον κάθε πολίτη άβουλο και υποταγμένο. Είναι η ενοχή. Χωρίς αντίκρισμα σε συγκεκριμένες πράξεις που έχουν τελεστεί ή αποφάσεις που έχουν παρθεί. Η δυνητική ενοχή ως απόδειξη πραγματικής ενοχής που μπορεί να χρησιμοποιηθεί με βάση τη βούληση της εξουσίας. Και τελικά η ενοχή ως κυρίαρχο υλικό συγκρότησης μιας δυστοπικής πολιτικής σφαίρας.

Δεν είναι υπερβολή να πούμε πως στη δεδομένη συνθήκη η δειλία είναι το τέλος της δημοκρατίας.