Κάποτε με κλέψανε οι τσιγγάνοι. Οι γονείς μου με πήρανε αμέσως πίσω. Υστερα οι τσιγγάνοι με κλέψανε ξανά. Αυτό συνεχίστηκε για ένα διάστημα. Τη μια στιγμή βρισκόμουνα στο καραβάνι βυζαίνοντας τη μελαψή θηλή της νέας μου μητέρας, την άλλη καθιστός στη μακριά τραπεζαρία τρώγοντας πρωινό μ’ ασημένιο κουτάλι.
Ηταν η πρώτη μέρα της άνοιξης. Ο ένας μου πατέρας τραγουδούσε στην μπανιέρα, ο άλλος ζωγράφιζε σ’ ένα ζωντανό σπουργίτι τα χρώματα ενός τροπικού πουλιού.
Charles Simic, από τη συλλογή «The World Doesn’t End», μετάφραση Χάρης Γαρουνιάτης
Τα ρεπορτάζ και τα λήμματα λένε πως ο Τσαρλς Σίμικ υπήρξε ένας από τους σημαντικότερους μεταπολεμικούς ποιητές. Σε αυτό συνηγορούν και οι βραβεύσεις του, το Πούλιτζερ Ποίησης το 1990, το γεγονός πως έγινε δαφνοστεφής ποιητής των ΗΠΑ το 2007, οι πολλαπλές υποψηφιότητες για Νόμπελ και αρκετά ακόμα τυπικά προσόντα μεγαλείου. Τίποτα από όλα αυτά δεν περιγράφει την ουσιαστική αξία του ποιητή, το αποτύπωμα της φωνής του σε έναν κόσμο που μοιάζει όλο και περισσότερο βουβός, το στίγμα του σε μια επιφάνεια που διαρκώς ομογενοποιείται.
Η ανάγνωση των ποιημάτων του Σίμικ είναι μια σπουδή στο αναπάντεχο. Οχι μια εξεζητημένη ακροβασία ή ένα φανταχτερό πυροτέχνημα που ξαφνιάζει με την ευρηματικότητά του πριν σβήσει. Αλλά μια απρόσμενη ροή προς την ποιητική κατάληξη του κοινότοπου.
Γιατί ο Σίμικ πάντοτε γράφει για το αναπάντεχο που κατοικεί στο καθημερινό, για το απρόσμενο που τελικά αποδεικνύεται οικείο. Και τα ποιήματά του είναι η περιγραφή αυτής της διαδρομής. Πιο πολύ ένας τρόπος παρά ένα αποτέλεσμα. Ενας τρόπος της ποίησης μέσα στις σύγχρονες στεγνές κοινωνίες μας. Αλλοτε να επιβιώνει και άλλοτε να θριαμβεύει.
Γεννημένος στο Βελιγράδι κατά τη διάρκεια του Β΄ Παγκοσμίου, ο Σίμικ θα μεταναστεύσει με την οικογένειά του στην Αμερική στα 16 του. Τα ποιήματά του θα γραφτούν στη γλώσσα της νέας μητριάς πατρίδας, αλλά ο Σίμικ δεν μπορεί να χαρακτηριστεί απλώς Αμερικανός ποιητής. Η ποίησή του είναι μια γέφυρα ανάμεσα σε δύο παραδόσεις και ταυτόχρονα μια γέφυρα ανάμεσα σε δύο προοπτικές. Την προοπτική του βάθους στο παρελθόν της κεντρικής Ευρώπης και των Βαλκανίων και την προοπτική της έκτασης σε μια νέα χώρα που διαρκώς γιορτάζει το αιώνιο παρόν της.
Γι’ αυτό τα ποιήματά του έχουν αυτή την αίσθηση του ακαριαίου αλλά ταυτόχρονα το βάθος μιας κατασταλαγμένης ποιητικής γνώσης. Πέρα από τις δεκάδες μεταφράσεις του Σέρβων, Μακεδόνων, Σλοβένων κ.λπ. ο Σίμικ θα καταφέρει να μεταφέρει και να καθιερώσει μια σειρά από ποιητικούς τρόπους και τεχνοτροπίες τελείως ξένες στην αμερικανική εκδοχή της αγγλοσαξονικής παράδοσης.
Το πεζοποίημα, τη χιουμοριστική αφηγηματικότητα, τον κρυπτικό μινιμαλισμό, την ελλειπτικότητα του βάθους σε ποιήματα ελάχιστων στίχων. Ο Σίμικ ήταν ο εφευρέτης της ποιητικής ακρίβειας της εποχής μας. Μιας ακρίβειας που παρακάμπτει την κυριολεξία ώστε να φτάσει μέσα από απρόσμενους δρόμους κατευθείαν στην ουσία των πραγμάτων.
Πάντοτε πρωτότυπος και ευρηματικός, ο Σίμικ τοποθέτησε το χιούμορ και την ειρωνεία στον αντίποδα της βιωμένης φρίκης του πολέμου, του ξεριζωμού, του τραύματος της μετανάστευσης. Με μια έντονη και διαρκώς εύστοχη εικονοποιία κατάφερε να περιγράψει με την ίδια άνεση τα προσωπικά βιώματα, τα αστικά τοπία, την ιστορία και το βάρος της που διαρκεί.
Ο Τσαρλς Σίμικ δεν ήταν λοιπόν απλώς ένας από τους μεγαλύτερους μεταπολεμικούς ποιητές. Υπήρξε η αυτονόητη απάντηση στο τι μπορεί να καταφέρει η ποίηση στους περίεργους καιρούς μας.
Αυτονόητη ακριβώς γιατί υπήρξε ο μεγάλος Τσαρλς Σίμικ.
Η efsyn.gr θεωρεί αυτονόητο ότι οι αναγνώστες της έχουν το δικαίωμα του σχολιασμού, της κριτικής και της ελεύθερης έκφρασης και επιδιώκει την αμφίδρομη επικοινωνία μαζί τους.
Διευκρινίζουμε όμως ότι δεν θέλουμε ο χώρος σχολιασμού της ιστοσελίδας να μετατραπεί σε μια αρένα απαξίωσης και κανιβαλισμού προσώπων και θεσμών. Για τον λόγο αυτόν δεν δημοσιεύουμε σχόλια ρατσιστικού, υβριστικού, προσβλητικού ή σεξιστικού περιεχομένου. Επίσης, και σύμφωνα με τις αρχές της Εφημερίδας των Συντακτών, διατηρούμε ανοιχτό το μέτωπο απέναντι στον φασισμό και τις ποικίλες εκφράσεις του. Έτσι, επιφυλασσόμαστε του δικαιώματός μας να μην δημοσιεύουμε ανάλογα σχόλια.
Σε όσες περιπτώσεις κρίνουμε αναγκαίο, απαντάμε στα σχόλιά σας, επιδιώκοντας έναν ειλικρινή και καλόπιστο διάλογο.
Η efsyn.gr δεν δημοσιεύει σχόλια γραμμένα σε Greeklish.
Τέλος, τα ενυπόγραφα άρθρα εκφράζουν το συντάκτη τους και δε συμπίπτουν κατ' ανάγκην με την άποψη της εφημερίδας