«Η ευτυχία δεν σου χαρίζεται, θέλει δουλειά πολλή»

Το εμπορικό κέντρο «Ρέα» στον Βύρωνα είναι το μόνο ρεαλιστικό στην παράσταση «Ψιλικά»: πρόκειται πράγματι για ένα πρώην εμπορικό κέντρο, ανενεργό πλέον, το οποίο ανακάλυψε η Εύη Σούλη καθώς μετακόμισε στην περιοχή! Σουρεαλιστικό; Ναι. Οπως και τα περισσότερα στην παράσταση, για την οποία θα πούμε μόνο τούτο: πέραν του υψηλού επαγγελματισμού σε δραματουργία, φωνές, κίνηση και ερμηνείες, βγαίνοντας νιώθεις πραγματικά ευτυχής.

● Τι είναι/συμβολίζουν τα «Ψιλικά»;

Τα «Ψιλικά» είναι όλα τα μικρά πράγματα που κουβαλάμε: ευτελή υλικά, σκέψεις, ιδέες, αναμνήσεις, βιώματα, αναφορές. Είναι τα αντικείμενα της Γουίνι στις «Ευτυχισμένες μέρες» του Σάμουελ Μπέκετ αλλά και όλα όσα περιγράφει η Γλυκερία Μπασδέκη στα κείμενά της. Το έργο σχηματίζεται σχεδόν μόνο του, με αφετηρία ένα φαντασιακό πανηγύρι που στήνεται μέσα στο εμπορικό κέντρο «Ρέα»: έξι κορίτσια αναζητούν την ευτυχία που έχουν χρόνια απολέσει. Τα κείμενα έρχονται ως ξεθωριασμένες μνήμες στο μυαλό τους, για να τους επιβεβαιώσουν ότι κάποτε υπήρξαν. Κινούνται, παίζουν, χορεύουν, τραγουδούν. Ολα, μέσα στους γυάλινους τοίχους του εμπορικού κέντρου. Ωσπου έρχεται η καταλυτική παρουσία του Αγγελου Παπαδημητρίου, αυτού του τόσο μοναδικού καλλιτέχνη, και μας χαρίζει μια στιγμή απόλυτης λυρικότητας και κάθαρσης.

● Επί σκηνής βλέπουμε πλάσματα αχρονικά, εξωκοσμικά, τα οποία, σαν μπαίνει το κείμενο, «επανέρχονται» στο σήμερα. Την ίδια στιγμή, τόσο τα κείμενα όσο και οι χορογραφίες σου μάς μεταφέρουν σε έναν σουρεαλιστικά ρεαλιστικό κόσμο. Πώς γίνεται αυτό;

Ο σουρεαλισμός ως καλλιτεχνικό ρεύμα βλέπει τον κόσμο με λοξό μάτι και σίγουρα είναι μια σανίδα σωτηρίας, όπως και το σύνολο της τέχνης, για να επιβιώσει κανείς στην άχαρη πραγματικότητα. Προσωπικά η ενασχόλησή μου με τη γλώσσα του χορού μού άνοιξε ένα παράθυρο διαφορετικής ανάγνωσης των πραγμάτων. Ο μη αρθρωμένος λόγος με οδήγησε σε πιο ποιητικά μονοπάτια και γι’ αυτό αδυνατώ καλλιτεχνικά να ταυτιστώ με οποιονδήποτε πεζό ρεαλισμό ή με την κυριολεξία των εννοιών. Ο σουρεαλισμός σού επιτρέπει να υπάρξεις με έναν τρόπο παιδικό, πιο ανάλαφρα. Επίσης η ίδια η πραγματικότητα πολλές φορές ξεπερνάει και την ίδια την τέχνη σε φαντασία και σουρεαλισμό, συνεπώς μάλλον τα όρια δεν είναι ξεκάθαρα: Η τέχνη γίνεται ζωή και το αντίθετο.

● Η παράσταση εμπνεύστηκε από τις «Ευτυχισμένες μέρες» του Μπέκετ. Τελικά τι χρειάζεται για να ξεπεράσουμε τον μικροαστισμό μας (σ.σ.: Η Γουίνι στο έργο είναι μια μικροαστή, απομονωμένη στον κόσμο της), ειδικά σε μια κοινωνία που φαίνεται να μας έχει ξεπεράσει δίχως να το έχουμε καταλάβει;

Για να ξεπεράσουμε τον μικροαστισμό χρειάζεται να βάλουμε περισσότερη φαντασία στη ζωή μας, λίγη μαγεία. Φυσικά θα μου πει κάποιος «μα δεν βλέπεις τι γίνεται γύρω μας;». Προφανώς και βλέπω και επηρεάζομαι και συνθλίβομαι καθημερινά με τη βία, την ανέχεια και την έλλειψη δικαιοσύνης, αλλά για να υπάρξει υγεία και ισορροπία, όσοι είμαστε σε μια πλεονεκτική θέση και έχουμε λύσει τις βασικές μας ανάγκες, τότε πρέπει να δίνουμε λίγο χαρά σ’ αυτό το σύμπαν μπας και πολλαπλασιαστεί.

● Δεν ξέρω για το έργο του Μπέκετ, πάντως η δική σου παράσταση σε κάνει πραγματικά ευτυχισμένο. Ηταν στόχος;

Δουλεύω σχεδόν δέκα χρόνια ως χορογράφος και πάντοτε αντιμετώπιζα τη δουλειά μου με μεγάλο φόβο και άγχος. Μεγαλώνοντας, καταλαβαίνω ότι όλα αυτά είναι σαχλαμάρες και πρέπει να απολαμβάνουμε τη δημιουργική διαδικασία και όχι να κοιτάμε το τελικό αποτέλεσμα. Φυσικά δεν έχω φτάσει στο σημείο να μη με απασχολεί αν το έργο μου θ’ αρέσει, αλλά βασικός στόχος μου στη συγκεκριμένη δουλειά ήταν ότι θέλω να τη χαρώ. Η επιθυμία μου γεννήθηκε από την ανάγκη μου να ξαναενωθώ με την ουσιαστική σημασία των πραγμάτων και αυτή δεν είναι άλλη από την ευτυχία. Κάτι δύσκολο, βέβαια, γιατί η ευτυχία δεν σου χαρίζεται - θέλει δουλειά πολλή.

● Τελικά έχει νόημα να υπάρχει κάποιος στην Ελλάδα στον χώρο του χορού, ειδικά μετά τα προεδρικά διατάγματα κ.λπ.;

Είναι δύσκολο να είσαι καλλιτέχνης έτσι κι αλλιώς. Ακόμα πιο δύσκολο να είσαι επαγγελματίας καλλιτέχνης σε μια χώρα που το κράτος με κάθε ευκαιρία μάς θυμίζει πόσο χαμηλά μας τοποθετεί. Ο κλάδος του χορού ειδικά είναι ο τελευταίος τροχός της άμαξας, αλλά, βλέπεις, δεν μπορούμε εμείς να διαμορφώσουμε το εκλογικό αποτέλεσμα, όπως ενδεχομένως άλλοι κλάδοι. Λυπάμαι που το λέω, μα δεν περιμένω τίποτα από το κράτος και συγγνώμη που η απογοήτευσή μου δεν είναι ιδιαίτερα μαχητική. Περιμένω μόνο από τους ανθρώπους που επιμένουν να κάνουν τέχνη με ό,τι έχουν.

♦ Τα «Ψιλικά» ανεβαίνουν Παρ. 31/5, Σάββ. 1 και Κυρ. 2/6 και στις 7, 8, 9/6 στις 20.30, 22.00 στον νέο χώρο «Εμπορικό Κέντρο Ρέα» (λεωφόρος Χρυσοστόμου Σμύρνης 3 & Μεσολογγίου, Βύρωνας).
Προπώληση: ticketservices.gr.
Ερμηνεία, συνδημιουργία υλικού: Αγγελος Παπαδημητρίου, Αννη Θεοχάρη, Αδελαΐδα Κατσίδε, Ελενα Μεγγρέλη, Ελπινίκη Σαριπανίδου, Ελσα Σίσκου, Θέμις Χατζή.