«Βρίσκω έμπνευση στην αισθητική του αναπάντεχου»

Ο Ευριπίδης Λασκαρίδης είναι ένας παγκόσμιος καλλιτέχνης ελληνικής καταγωγής. Οι παραστάσεις του, ένα υβρίδιο περφόρμανς, χορού και εικαστικών τεχνών, φέρνουν στη σκηνή ένα αυτοσχέδιο σύμπαν από αλλοπρόσαλλα υλικά καθημερινής χρήσης και αλλόκοτα αλλά ευαίσθητα πλάσματα που κινούνται ανάμεσα στο γκροτέσκο και το παράλογο, βγάζουν ήχους, πλέουν στο σκοτάδι, φέρνοντας στο φως τους φόβους για να τους μετασχηματίσουν μέσα από ένα παιχνίδι μεταμόρφωσης σε ανάσες αστειότητας και ελαφράδας.

Κι ενώ τα τρία προηγούμενά του έργα RELIC (2015), ΤΙΤΑΝΕΣ (2017) και ΕΛΕΝΙΤ (2019) βρίσκονται σε πλανητική θεατρική τροχιά περιοδεύοντας ανά τον κόσμο, η ολοκαίνουργια δημιουργία του, Lapis Lazuli, έκανε παγκόσμια πρεμιέρα την Πέμπτη (4/4) στην κεντρική σκηνή της Στέγης, προτού πάρει με τη σειρά του τον δρόμο της διεθνούς καταξίωσης.

«Το έργο απευθύνεται σε όσους αναγνωρίζουν πόσο συγκινητική είναι η αστεία πλευρά της ζωής, σε όσους δεν ψάχνουν μηνύματα και διδάγματα, σε όσους δεν παίρνουν στα σοβαρά τον εαυτό τους» μας προειδοποιεί για τη νέα του παραγωγή που διανύει την απόσταση μεταξύ τρομακτικού και κωμικού για να αναρωτηθεί: πόσο απέχει τελικά μια κραυγή από ένα γέλιο;

Αυτή τη φορά το όνομα στο έργο δίνει ο ημιπολύτιμος λίθος Lapis Lazuli, με το χαρακτηριστικό μπλε χρώμα, ένα πέτρωμα που μετασχηματίζεται με απρόβλεπτο τρόπο κάτω από μεγάλη πίεση και συναντά κανείς σε πλήθος έργων τέχνης από την αρχαία Αίγυπτο και τη μάσκα του Τουταγχαμόν έως τους αναγεννησιακούς πίνακες του Τιτσιάνο και την τυποποίησή του στο International Klein Blue, στα μονοχρωματικά έργα του εκπροσώπου των νέων ρεαλιστών Yves Klein.

Οπως και το όνομα του λίθου λάπις λάζουλι που αποδίδεται ως «Πέτρα από τον Ουρανό» αποτελεί ετυμολογικά σύζευξη της λατινικής λέξης πέτρα (lapis) και του αραβικού γαλάζιο -lāzurd (γαλάζιο), από τον περσικό ουρανό- lājevard, έτσι και στο νέο του έργο ο Λασκαρίδης εξερευνά μια σειρά από δίπολα: υλικό - πνευματικό, ονειρικό - εφιαλτικό, συνειδητό - ασυνείδητο, αντιθέσεις που συναντιούνται απρόσμενα επί σκηνής με το φως, τα αντικείμενα, τις μουσικές, την κίνηση των σωμάτων και τους ήχους στο ταξίδι τους προς το κοινό, αποφεύγοντας «τη χρήση του λόγου, κυρίως για να μην εγκλωβίζεται το νόημα».

● Από πού πηγάζουν οι ιδέες γι’ αυτά τα πλάσματα και την ιδιαίτερη ατμόσφαιρα που δημιουργείτε στις παραστάσεις σας;

Η πηγή έμπνευσης είναι κάθε φορά διαφορετική και πολύ συχνά τυχαία. Μπορεί να πρόκειται για μια εσωτερική ανάγκη, αλλά και για ένα όνειρο ή μια αναπάντεχη συνάντηση. Κάθε φορά, οι πηγές αυτές αποτελούν την αφετηρία για μια διαφορετική δημιουργική περιπέτεια. Η ατμόσφαιρα γύρω από τα πλάσματα μού αποκαλύπτεται σταδιακά και είναι αποτέλεσμα της έρευνας και της δουλειάς που κάνουμε μαζί με την υπόλοιπη ομάδα στις συναντήσεις και τις πρόβες μας. Είναι μία διαδικασία μέσα από την οποία σαν να αποτυπώνεται μια εξερεύνηση ή μια ανακάλυψη, όπου κάθε στοιχείο αναδεικνύεται με τον χρόνο.

● RELIC, ΤΙΤΑΝΕΣ, ΕΛΕΝΙΤ, Lapis Lazuli: αν τα έργα σας ήταν σταθμοί σε μια πορεία πώς θα τα χαρακτηρίζατε με λίγα λόγια; Τι τους έδωσε το όνομά τους;

Τα τρία πρώτα έργα θα μπορούσαν να αντιπροσωπεύουν διαφορετικούς πλανήτες ενός γαλαξία, κάθε ένας με τον δικό του ξεχωριστό χαρακτήρα, αλλά συνδεδεμένοι με μια μαγική διαγαλαξιακή κλωστή. Το Lapis Lazuli από την άλλη φαίνεται να ανοίγει μια διαφορετική πόρτα προς ένα πιο τραχύ, ακατέργαστο και ίσως πιο σκοτεινό σύμπαν. Το όνομα κάθε έργου προέρχεται από διαφορετική διαδικασία και συχνά πρέπει να προηγηθεί των προβών ακόμα και ένα ή δύο χρόνια για λόγους παραγωγής. Αυτό φέρνει μια συναρπαστική άσκηση διερεύνησης των υποσυνείδητων συνδέσεών μου με το τελικό έργο.

● Πού σας έχουν ταξιδέψει τα έργα σας, τόσο μέσα σας όσο και στον κόσμο;

Κάποιες φορές, οι λέξεις δεν φτάνουν να περιγράψουν το βάθος μιας εμπειρίας. Το ταξίδι μέσα από τα έργα, από το RELIC μέχρι και σήμερα, ξεπερνά την απλή αφήγηση και μετατρέπεται σε μια περιπέτεια προσωπικής ανακάλυψης και εξερεύνησης.

Η πηγή έμπνευσης είναι κάθε φορά διαφορετική και πολύ συχνά τυχαία

Οι ανθρώπινες επαφές και οι συνδέσεις που έχουν αναπτυχθεί κατά τη διάρκεια των ταξιδιών της ομάδας μας ανά τον κόσμο, από τη Δύση ώς την Ανατολή, έχουν εμπλουτίσει την ψυχή μου με τρόπους που είναι δύσκολο να εκφραστούν με λόγια. Η αδυναμία της γλώσσας να αποτυπώσει πλήρως την ουσία των εμπειριών αυτών καθιστά τη δύναμη τους ακόμα πιο πολύτιμη.

● Υπάρχει κάτι σε αυτή τη διαδρομή που δεν θα ξεχάσετε και θέλετε να το μοιραστείτε μαζί μας;

Στο Σιμπίου της Ρουμανίας, κατά τη διάρκεια παρουσίασης του «RELIC», συνέβη κάτι αξέχαστο. Στο τέλος της παράστασης, ο χαρακτήρας μου γίνεται φωνακλάς και δήθεν προκαλεί το κοινό να ανεβεί στη σκηνή. Μέσα στα οκτώ χρόνια περιοδείας και στα τριάντα τόσα διεθνή φεστιβάλ που έχουμε πάει, ποτέ κανείς δεν ανταποκρίθηκε στην πρόκληση, εκτός από εκείνη τη μοναδική φορά στο Σιμπίου. Ενας θεατής λοιπόν σηκώθηκε και ανέβηκε στη σκηνή και έπεσε με όλη του τη δύναμη πάνω σε μια μπάλα φουσκωτή που είχα σαν μέρος της σκηνικής δράσης. Εμεινα άφωνος αλλά μέσα στον ιστό της ερμηνείας, άρπαξα με γρήγορες κινήσεις ένα χαλί που είχα στο κέντρο της σκηνής, τον τύλιξα και τον «πέταξα» (μαλακά) έξω από τη σκηνή, σαν να ήταν μέρος του έργου. Τελικά το ευχαριστηθήκαμε όλοι, εγώ, εκείνος και το κοινό.

● Απόκοσμος, τρομακτικός αλλά και κωμικός είναι ο κόσμος που σκαρώνετε επί σκηνής. Τι είναι για σας η ζωή και τι σας εμπνέει;

Σίγουρα βρίσκω έμπνευση στην αστεία πλευρά της ζωής, στην αισθητική του απόκοσμου και του αναπάντεχου, αλλά και στην ανθρώπινη εμπειρία με όλες τις αντιφάσεις και τις πολυπλοκότητές της. Η δυνατότητα να εξερευνώ και να αποτυπώνω μέσα από την τέχνη μου αυτή τη δυναμική ποικιλομορφία είναι μάλλον αυτό που με εμπνέει περισσότερο.

♦ Lapis Lazuli
Στέγη Ιδρύματος Ωνάση, Κεντρική Σκηνή, Τετάρτη - Κυριακή 4-21/4 στις 20.30. Εισιτήρια 5-28€ Προπώληση: tickets.onassis.org