Εμίρηδες και κακομοίρηδες...

Εν μέσω τυμπανοκρουσιών και παρελάσεων για τα σημερινά 43α «γενέθλια» των Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων, που αυτοπροβάλλονται περίπου ως ο παράδεισος επί της γης, μια νέα έκθεση-καταγγελία της Διεθνούς Συνδικαλιστικής Ομοσπονδίας (ITUC) έρχεται να ρίξει φως στις άθλιες συνθήκες διαβίωσης και εργασίας, την κακομεταχείριση και την υπερεκμετάλλευση των ξένων εργατών στα ΗΑΕ, για την οποία και ο ΟΗΕ διέταξε τη διεξαγωγή δικής του έρευνας.

Οι κατηγορίες για «σοβαρές παραβιάσεις» των ανθρωπίνων και εργασιακών δικαιωμάτων, και μάλιστα με «ανησυχητική συχνότητα», συνοδεύονται από διαπιστώσεις για «αποτυχία να υποστηριχθεί το νομικό πλαίσιο για επαρκή προστασία των δικαιωμάτων των ξένων εργατών», όπως προβλέπει μια νέα τροποποίηση, η οποία υποχρεώνει τις χώρες που έχουν συνυπογράψει τη διακήρυξη να δουλέψουν στην κατεύθυνση της εξάλειψης της καταναγκαστικής εργασίας. Είχαν προηγηθεί δεκάδες καταγγελίες ότι οικιακοί βοηθοί στα Εμιράτα υφίστανται τρομερή φυσική, φραστική και σεξουαλική κακοποίηση.

Καταναγκαστική εργασία

Σύμφωνα με το Παρατηρητήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, 146.000 οικιακοί βοηθοί -κυρίως από τη Νοτιοανατολική Ασία- είναι μεταξύ αυτών που βρίσκονται στις ομάδες υψηλού κινδύνου στα ΗΑΕ. Ο ΟΗΕ ερευνά τις καταγγελίες της ITUC ότι οικιακό προσωπικό και εργαζόμενοι στις οικοδομές -πολλοί εξ αυτών στο πολυτελές συγκρότημα «Saadiyat», που περιλαμβάνει θέρετρα και μουσεία- συχνά «παγιδεύονται με πρακτικές εκμετάλλευσης που μπορεί να ισοδυναμούν με καταναγκαστική εργασία», όπως είναι για παράδειγμα η κατακράτηση των διαβατηρίων τους από τους εργοδότες.

Τον Οκτώβριο, το Παρατηρητήριο έδωσε στη δημοσιότητα καταδικαστική έκθεση, που προέκυψε από συνεντεύξεις με 99 ανθρώπους που εξακολουθούν να εργάζονται στο Εμιράτο. «Οταν ξυπνούσα, άρχιζα να μαγειρεύω, μετά να καθαρίζω, να πλένω ρούχα και μετά να μαγειρεύω πάλι. Καμία ξεκούραση, δεν μπορούσα να ξεκουραστώ ούτε στιγμή. Επειδή [η αφεντικίνα της] φώναζε πολύ, έκλαιγα και ζητούσα να με στείλουν πίσω στο πρακτορείο ευρέσεως εργασίας, αλλά η κυρία μού έλεγε: “Σ’ έχω ήδη αγοράσει”...», ήταν μια από τις συγκλονιστικές μαρτυρίες μιας 23χρονης υπηρέτριας από την Ινδονησία που αναφέρεται μέσα στην έκθεση.

Τα προβλήματα αυτά προκύπτουν από το σύστημα «χορηγιών» με τις βίζες που ισχύει στο Εμιράτο, γνωστό ως «kafala», που δημιουργεί μια σχέση εξάρτησης μεταξύ του μετανάστη-εργαζόμενου και του «χορηγού»-εργοδότη, πράγμα που επίσης όμως σημαίνει ότι οι μετανάστες-εργάτες δεν μπορούν να αλλάξουν εργοδότη. Η Αυστραλέζα γενική γραμματέας της Διεθνούς Συνδικαλιστικής Ομοσπονδίας, Σάραν Μπούροου, περιέγραψε με μελανά χρώματα μια κατάσταση σύγχρονης σκλαβιάς: «Ανήκεις σε έναν εργοδότη, δεν έχεις δικαίωμα μετακίνησης από δουλειά σε δουλειά, δεν υπάρχει στοιχειώδης συμμόρφωση με τα βασικά δικαιώματα των εργαζομένων και δεν μπορείς να φύγεις εάν οι συνθήκες εργασίας σου γίνουν αβάσταχτες ή οι συνθήκες διαβίωσής σου είναι τέτοιες που δεν μπορείς να ζήσεις με αξιοπρέπεια. Αυτό πρέπει να τελειώσει».

Σε άλλα παραδείγματα, εργάτες σε οικοδομές -που ήδη ζουν κάτω από άθλιες συνθήκες, ενώ δουλεύουν για την ανέγερση πολυτελών συγκροτημάτων- μένουν άφραγκοι επειδή καλούνται να πληρώσουν παράνομες και αδικαιολόγητα υψηλές αμοιβές στα γραφεία ευρέσεως εργασίας και απελαύνονται όταν παραπονούνται ή απεργούν. Οι οικοδομές όπου εργάζονται είναι συχνά κοινοπραξίες με Δυτικούς δωρητές-συμμετέχοντες, όπως π.χ. τα Μουσεία Γκούγκενχαϊμ και Λούβρο ή το Πανεπιστήμιο της Νέας Υόρκης...