Δειλά και «κοντά» βήματα ειρήνευσης

Καθώς ο καταστροφικός πόλεμος στη Συρία μπήκε και επίσημα πια στον δέκατο χρόνο -με πάνω από 380.000 νεκρούς, 11 εκατομμύρια εκτοπισμένους/πρόσφυγες και τον πρόεδρο Μπασάρ αλ Ασαντ σαφώς ενισχυμένο- Τούρκοι και Ρώσοι στρατιώτες έκαναν χθες μετ’ εμποδίων την πρώτη κοινή περιπολία τους στην επαρχία Ιντλίμπ στα βορειοδυτικά, στο πλαίσιο ακόμα μιας εύθραυστης εκεχειρίας.

Την ίδια ώρα, ανατολικά, στα γειτονικά εδάφη του Ιράκ, η διαρκής ένταση μεταξύ ΗΠΑ και Ιράν (έτερων ξένων πατρώνων στα συριακά εδάφη) μπαίνει σε νέα φάση κλιμάκωσης, με άγνωστες ακόμα προεκτάσεις. Από τις πλέον πιθανές είναι ο κίνδυνος αναβίωσης του «Ισλαμικού κράτους», το οποίο πάντως ανακοίνωσε ότι, ένεκα κορονοϊού, ανακρούει πρύμναν στα πάγια σχέδια για τρομοκρατικές επιθέσεις στην Ευρώπη. Τη «γη της επιδημίας» όπως την αποκαλεί σε ενημερωτικό δελτίο προς τα μέλη του, αποσιωπώντας το γεγονός ότι ο κορονοϊός σαρώνει επίσης το Ιράκ και τις γειτονικές του χώρες.

Περιφερειακά λοιπόν η ένταση συσσωρεύεται εκ νέου και πολυεπίπεδα. Εξ ου και πολλοί αναλυτές αναρωτιούνται τώρα ποια από τις νέες εστίες της είναι αυτή που θα σκάσει πρώτη.

Συντόμευση διαδρομής

Στην Ιντλίμπ η χθεσινή πρώτη κοινή περιπολία Ρώσων και Τούρκων κάθε άλλο παρά κύλησε ομαλά κατά μήκος του στρατηγικής σημασίας αυτοκινητοδρόμου M4, ο οποίος: (α) τέμνει οριζόντια στον χάρτη τη βορειοδυτική επαρχία της Συρίας, και (β) ουσιαστικά οριοθετεί τα εδάφη ελέγχου του συριακού καθεστώς στον Νότο, αφήνοντας -στην παρούσα φάση- στον Βορρά ένα συνονθύλευμα Τούρκων στρατιωτικών και μισθοφόρων τους, Σύρων αντικαθεστωτικών, τζιχαντιστών και εκατοντάδων χιλιάδων εκτοπισμένων.

«Υπήρξε συντόμευση της διαδρομής της περιπολίας» ανακοίνωσε χθες το ρωσικό υπουργείο Αμυνας. Ο λόγος, ανέφερε, ήταν ότι γυναικόπαιδα έστησαν οδοφράγματα, εμποδίζοντας από ένα σημείο και μετά τη διέλευση του κονβόι από περιοχές, που παραμένουν υπό τον έλεγχο αντικαθεστωτικών και τζιχαντιστών, οι οποίοι αρνούνται να εγκαταλείψουν τις θέσεις τους. Κάτι που καταμαρτυρεί πόσο δύσκολη θα είναι η δημιουργία «διαδρόμου ασφαλείας» συνολικού πλάτους 12 χλμ., εκατέρωθεν του Μ4, που προβλέπεται στη ρωσο-τουρκική συμφωνία.

Σύμφωνα με τη βρετανική ΜΚΟ Συριακό Παρατηρητήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, εξτρεμιστικές ομάδες απειλούν ανοιχτά τις ρωσικές δυνάμεις με επιθέσεις. «Ολα πλέον εξαρτώνται από το πόσο αποφασισμένοι είναι ο τουρκικός στρατός και οι σύμμαχοί του στην Ιντλίμπ να τηρήσουν την εκεχειρία και πόσο πειστική θα είναι μια ρωσική απάντηση σε μια παραβίαση της συμφωνίας» γράφει σε άρθρο του ο βετεράνος πολεμικός ανταποκριτής Ελάιτζα Τζ. Μανιέ.

Για την ακρίβεια, αναφέρει, «η Ρωσία και η συριακή κυβέρνηση βασίζονται στην απόρριψη της ρωσο-τουρκικής συμφωνίας από τους τζιχαντιστές. Εάν αυτοί αρνηθούν να αποσυρθούν και συνεχίσουν να παραβιάζουν την εκεχειρία -32 παραβιάσεις καταγράφτηκαν μέσα σε τέσσερις μέρες-, θα προκύψουν επαρκείς λόγοι για στρατιωτική επέμβαση, όταν εξαντληθούν όλες οι επιλογές». Κοντολογίς, επισημαίνει, «η μάχη της Ιντλίμπ δεν έχει τελειώσει. Απλώς έχει αναβληθεί...»

Ρουκέτες στο Ιράκ

Αναπάντητο ερώτημα παραμένει εάν το ίδιο ισχύει και στο γειτονικό Ιράκ, που παγιώνεται σε θέατρο αντιπαράθεσης μεταξύ Ουάσινγκτον και Τεχεράνης. Για δεύτερη φορά μέσα σε μία εβδομάδα η στρατιωτική βάση Τάτζι, βόρεια της Βαγδάτης -όπου σταθμεύουν δυνάμεις του διεθνούς συνασπισμού κατά του «Ι.Κ.»- έγινε το Σάββατο στόχος νέου μπαράζ επιθέσεων με ρουκέτες.

Πάνω από 25 έπληξαν προχθές τις εγκαταστάσεις της τραυματίζοντας τουλάχιστον τρεις Αμερικανούς και δύο Ιρακινούς στρατιώτες. Αλλες 24 ρουκέτες, που δεν χρησιμοποιήθηκαν, εντοπίστηκαν αργότερα, σε παρακείμενη περιοχή. Αν και καμία οργάνωση δεν έχει αναλάβει επισήμως την ευθύνη, η Ουάσινγκτον θεωρεί υπεύθυνη τη φιλοϊρανική πολιτοφυλακή Ταξιαρχίες του Στρατού του Θεού (Κατάεμπ Χεζμπολάχ), η οποία έχει ενταχτεί -όπως και άλλες αντίστοιχες- στις τάξεις των ιρανικών δυνάμεων ασφαλείας. Σε απάντηση της πρώτης επίθεσης της Τετάρτης, οι ΗΠΑ εξαπέλυσαν την Παρασκευή αεροπορικούς βομβαρδισμούς που προκάλεσαν τον θάνατο έξι ατόμων, τον τραυματισμό 12 και την οργισμένη αντίδραση του Ιράκ για παραβίαση της εθνικής κυριαρχίας. Μέχρι χθες το βράδυ πάντως δεν είχαν αναφερθεί νέα αμερικανικά στρατιωτικά αντίποινα για το πλήγμα του Σαββάτου. Με τη Βαγδάτη να διέρχεται πολλαπλή κρίση -πολιτική, οικονομική, τώρα και υγειονομική λόγω κορονοϊού- και τις ΗΠΑ να εντείνουν τις πιέσεις για την ανάπτυξη συστοιχιών Patriot στα ιρακινά εδάφη, αναλυτές βλέπουν πίσω από τις επιθέσεις κλιμάκωση των έμμεσων πιέσεων της Τεχεράνης στο Ιράκ, την ώρα που η δική της ηγεσία αμφισβητείται εκ νέου λόγω των εφιαλτικών διαστάσεων που έχει πάρει η πανδημία στο Ιράν.

«Το Ιράν επιλέγει την κλιμάκωση μέσω των πολιτοφυλακών, με στόχο να εντείνει τις πιέσεις για την εκδίωξη των αμερικανικών δυνάμεων από το Ιράκ και να απειλήσει την ηγεσία του Ιράκ εν όψει της επιλογής του [νέου] αντικαταστάτη του παραιτηθέντος πρωθυπουργού Αντέλ Μάχντι» εκτιμά σε άρθρο του στο Politico o Μάικλ Νάιτς, αναλυτής του Ινστιτούτου της Ουάσινγκτον για την Εγγύς Ανατολή.

Οχι τυχαία, ο Κούρδρος πρόεδρος του Ιράκ, Μπαρχάμ Σάλεχ, προειδοποίησε για τον ορατό πλεόν κίνδυνο το Ιράκ να μετατραπεί σε διαλυμένο κράτος και το «Ι.Κ.» να αναγεννηθεί από τις στάχτες του. Οι τελευταίες πάντως «οδηγίες» της τρομοκρατικής οργάνωσης προς τους υποψήφιους καμικάζι αυτοκτονίας να αποφύγουν τα ταξίδια στην Ευρώπη για να μη μολυνθούν από το κορονοϊό, εκλαμβάνονται περισσότερο ως ένδειξη ότι η επιχειρησιακή της ετοιμότητα παραμένει στο ρελαντί...