Σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης η Βραζιλία για τον δάγκειο πυρετό

Η Βραζιλία βιώνει ένα τεράστιο ξέσπασμα δάγκειου πυρετού, της μερικές φορές θανατηφόρου ασθένειας που μεταδίδεται από τα κουνούπια, και οι ειδικοί στη δημόσια υγεία λένε ότι είναι προάγγελος μιας επερχόμενης αύξησης κρουσμάτων στην Αμερική, συμπεριλαμβανομένου του Πουέρτο Ρίκο.

Το υπουργείο Υγείας της Βραζιλίας προειδοποιεί ότι αναμένει περισσότερα από 4,2 εκατομμύρια κρούσματα φέτος, ξεπερνώντας τα 4,1 εκατομμύρια κρούσματα που κατέγραψε ο Παναμερικανικός Οργανισμός Υγείας και στις 42 χώρες της περιοχής πέρυσι.

Το 2024, η Βραζιλία έχει μια πολύ κακή χρονιά δάγκειου πυρετού - οι αριθμοί των κρουσμάτων του ιού συνήθως αυξάνονται και μειώνονται σε έναν κύκλο περίπου τεσσάρων ετών - αλλά οι ειδικοί λένε ότι αρκετοί παράγοντες, όπως το Ελ Νίνιο και η κλιματική αλλαγή, έχουν ενισχύσει σημαντικά το πρόβλημα φέτος.

«Τα ρεκόρ υψηλών θερμοκρασιών στη χώρα και οι βροχοπτώσεις πάνω από το μέσο όρο σε σχέση με πέρυσι, ακόμη και πριν από το καλοκαίρι, αύξησαν τον αριθμό των τοποθεσιών αναπαραγωγής κουνουπιών στη Βραζιλία, ακόμη και σε περιοχές που είχαν λίγα κρούσματα της νόσου», δήλωσε ο υπουργός Υγείας της Βραζιλίας, δήλωσε η υπουργός Υγείας Νίσια Τριντάντε.

Τα κρούσματα δάγκειου πυρετού έχουν ήδη εκτοξευθεί σε Αργεντινή, Ουρουγουάη και Παραγουάη, τους τελευταίους μήνες, κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού στο Νότιο Ημισφαίριο και ο ιός θα αυξάνεται στις ηπείρους ανάλογα με τις εποχές.

«Όταν βλέπουμε ξεσπάσματα σε μια χώρα, θα βλέπουμε γενικά ξεσπάσματα σε άλλες χώρες, υπάρχει διασύνδεση», εκτίμησε ο Δρ Άλμπερτ Κο, ειδικός στη νόσο στη Βραζιλία και καθηγητής Δημόσιας Υγείας στο Πανεπιστήμιο Γέιλ.

Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας έχει προειδοποιήσει ότι ο δάγκειος πυρετός γίνεται ταχύτατα επείγον παγκόσμιο πρόβλημα υγείας, με αριθμό ρεκόρ κρουσμάτων πέρυσι και περιστατικά σε μέρη, όπως η Γαλλία, που ιστορικά δεν έχουν αναφέρει ποτέ τη νόσο.

Στις ΗΠΑ, η Δρ Γκαμπριέλα Παζ - Μπέιλι, επικεφαλής του κλάδου δάγκειου πυρετού στο τμήμα των μεταδιδόμενων με φορείς νόσων στα Κέντρα Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων, είπε ότι αναμένει υψηλά ποσοστά μόλυνσης από τον δάγκειο πυρετό στο Πουέρτο Ρίκο φέτος και ότι θα υπάρχουν περισσότερα κρούσματα και στις ηπειρωτικές ΗΠΑ, ειδικά στη Φλόριντα, καθώς και στο Τέξας, την Αριζόνα και τη Νότια Καλιφόρνια.

Ο δάγκειος πυρετός εξαπλώνεται από το Aedes aegypti, ένα είδος κουνουπιού που ευδοκιμεί σε νέες περιοχές, συμπεριλαμβανομένων των θερμότερων, υγρότερων περιοχών των Ηνωμένων Πολιτειών, όπου δεν είχε εμφανιστεί ποτέ μέχρι τα τελευταία χρόνια.

Τα κρούσματα στις Ηνωμένες Πολιτείες αναμένεται να είναι σχετικά λίγα φέτος - σε επίπεδο εκατοντάδων κι όχι σε εκατομμύρια - λόγω της επικράτησης του κλιματισμού και των κλειστών παραθύρων. Αλλά η Δρ Παζ-Μπέιλι προειδοποίησε: «Όταν εξετάζεις τις τάσεις στον αριθμό των κρουσμάτων στην Αμερική, είναι τρομακτικό. Αυξάνεται συνεχώς».

Η Φλόριντα ανέφερε τον υψηλότερο αριθμό τοπικών κρουσμάτων πέρυσι, 168, και η Καλιφόρνια ανέφερε τις πρώτες της περιπτώσεις.

Τα τρία τέταρτα των ανθρώπων που έχουν μολυνθεί από τον δάγκειο πυρετό δεν έχουν καθόλου συμπτώματα, και μεταξύ αυτών που έχουν, τα περισσότερα κρούσματα μοιάζουν μόνο με ήπια γρίπη. Ωστόσο, ορισμένες λοιμώξεις από τον δάγκειο πυρετό είναι σοβαρές, προκαλώντας πονοκεφάλους, εμετούς, υψηλό πυρετό και πόνο στις αρθρώσεις που δίνει στην ασθένεια το παρατσούκλι «πυρετός που σπάει το κεφάλι». Ένα κακό κρούσμα δάγκειου πυρετού μπορεί να αφήσει ένα άτομο εξασθενημένο για εβδομάδες.

Και περίπου το 5% των ανθρώπων που αρρωσταίνουν, θα νοσήσουν σοβαρά, με διαρροή πλάσματος - του πλούσιου σε πρωτεΐνες υγρού συστατικού του αίματος - από τα αιμοφόρα αγγεία. Μερικοί ασθενείς μπορεί να υποστούν σοκ, με επακόλουθη ανεπάρκεια οργάνων.

Ο σοβαρός δάγκειος πυρετός έχει ποσοστό θνησιμότητας μεταξύ 2% και 5% σε άτομα των οποίων τα συμπτώματα αντιμετωπίζονται με μεταγγίσεις αίματος και ενδοφλέβια υγρά. Ωστόσο, όταν μείνει χωρίς θεραπεία, το ποσοστό θνησιμότητας φθάνει το 15%.

Στη Βραζιλία, οι κυβερνήσεις των πολιτειών δημιουργούν κέντρα έκτακτης ανάγκης για τον έλεγχο του δάγκειου πυρετού και τη θεραπεία τους. Η πόλη του Ρίο ντε Τζανέιρο κήρυξε σήμερα Δευτέρα κατάσταση έκτακτης ανάγκης για τη δημόσια υγεία, ημέρες πριν από την έναρξη του ετήσιου εορτασμού του Καρναβαλιού, που φέρνει δεκάδες χιλιάδες ανθρώπους σε υπαίθρια πάρτι ολόκληρα μερόνυχτα.

Σύμφωνα με την υπουργό Υγείας, υψηλός αριθμός κρουσμάτων αναφέρονται στις νοτιότερες πολιτείες της Βραζιλίας, οι οποίες είναι συνήθως πολύ πιο ψυχρές από το Ρίο και τις πολιτείες στο κέντρο και στον βορρά. Οι άνθρωποι σε αυτές τις περιοχές θα έχουν μικρή ανοσία στην ασθένεια λόγω προηγούμενης έκθεσης.

Ο δάγκειος πυρετός έρχεται σε τέσσερις διαφορετικούς ορότυπους, οι οποίοι είναι σαν ξαδέρφια του ιού. Η προηγούμενη λοίμωξη από έναν εξ αυτών προσφέρει μόνο βραχυπρόθεσμη προστασία έναντι της μόλυνσης από έναν άλλο κι ένα άτομο που είχε έναν ορότυπο δάγκειου πυρετού στο παρελθόν διατρέχει υψηλότερο κίνδυνο να αναπτύξει σοβαρό δάγκειο πυρετό μετά από μόλυνση από άλλο ορότυπο.

«Αυτή τη στιγμή υπάρχουν ορότυποι που κυκλοφορούν στη Βραζιλία που δεν έχουν κυκλοφορήσει εδώ και 20 χρόνια», δήλωσε ο Δρ. Ερνέστο Μάρκες, αναπληρωτής καθηγητής μολυσματικών ασθενειών και μικροβιολογίας στο Πανεπιστήμιο του Πίτσμπουργκ.

Η Βραζιλία έχει ξεκινήσει μια εκστρατεία έκτακτης ανάγκης για την ανοσοποίηση παιδιών σε περιοχές με τα υψηλότερα ποσοστά ή κίνδυνο μετάδοσης του δάγκειου πυρετού, χρησιμοποιώντας ένα εμβόλιο δύο δόσεων που ονομάζεται Qdenga που παράγεται από την Takeda Pharmaceutical Company της Ιαπωνίας. Η Βραζιλία αγόρασε 5,2 εκατομμύρια δόσεις για παράδοση φέτος, συν εννέα εκατομμύρια επιπλέον για παράδοση το 2025, και η εταιρεία δώρισε επιπλέον 1,3 εκατομμύρια, που ουσιαστικά κλειδώνει το μεγαλύτερο μέρος της προμήθειας Qdenga παγκοσμίως. Στέλεχος της εταιρείας είπε ότι η Takeda εργάζεται σε ένα σχέδιο για την αύξηση της προσφοράς, εστιάζοντας στην παράδοση σε χώρες με υψηλή επικράτηση.

Αλλά ακόμα κι έτσι, αυτό είναι αρκετό για να καλύψει λιγότερο από το 10% του πληθυσμού της Βραζιλίας σε διάστημα δύο ετών. Τα μόνα καλά νέα για τον δάγκειο πυρετό στη Βραζιλία αυτή τη στιγμή είναι η δημοσίευση των αποτελεσμάτων κλινικών δοκιμών για ένα νέο εμβόλιο που δοκιμάστηκε από το ερευνητικό κέντρο δημόσιας υγείας Instituto Butantan στο Σάο Πάολο. Αυτό το εμβόλιο απαιτεί μόνο ένα εμβόλιο και τα τεστ έδειξαν ότι προστάτεψε το 80% όσων εμβολιάστηκαν από την ανάπτυξη του ιού του δάγκειου πυρετού. Το ερευνητικό κέντρο θα ζητήσει από την κυβέρνηση της Βραζιλίας να εγκρίνει το εμβόλιο και διαθέτει εγκαταστάσεις για την παραγωγή του, με στόχο να ξεκινήσει η χορήγηση εμβόλων το 2025.

Για αυτό το ξέσπασμα, είναι πολύ αργά για να βοηθήσει πολύ ο εμβολιασμός και υπάρχουν λίγοι άλλοι τρόποι για να το επιβραδύνουν οι αρχές δημόσιας υγείας.

«Η αντοχή στα εντομοκτόνα περιορίζει πραγματικά αυτό που μπορείτε να κάνετε όσον αφορά τον έλεγχο του πληθυσμού των κουνουπιών και η αντίσταση στα εντομοκτόνα είναι ευρέως διαδεδομένη», δήλωσε η Δρ Paz-Bailey στο C.D.C. «Αυτό που μπορείτε να κάνετε είναι να διασφαλίσετε ότι οι άνθρωποι έχουν πρόσβαση στην κλινική διαχείριση και ότι οι κλινικοί γιατροί γνωρίζουν τι να κάνουν».

Ιατρικά κέντρα στη Βραζιλία στήνουν επιπλέον κρεβάτια για άτομα με σοβαρό δάγκειο πυρετό, ελπίζοντας να αποτρέψουν συντριβή των συστημάτων υγείας, όπως συνέβη κατά τη διάρκεια της πανδημίας Covid-19 και να αποτρέψουν τους θανάτους από τον δάγκειο πυρετό.

«Το παλιό παράδειγμα του δάγκειου πυρετού που επηρεάζει περισσότερο τα παιδιά δεν ισχύει στη Βραζιλία – πρέπει να σκεφτείς τους ηλικιωμένους, οι οποίοι είναι πολύ ευάλωτοι», είπε ο Δρ Κο. Θα είναι σημαντικό τόσο για τους κλινικούς ιατρούς όσο και για το κοινό να λάβουν το μήνυμα να κάνουν τεστ για τον δάγκειο πυρετό με την πρώτη ένδειξη συμπτωμάτων τόσο στα παιδιά όσο και στους ηλικιωμένους, είπε.

Πηγή: The New York Times