Μπήκαν οι φασίστες στην κυπριακή Βουλή

Τα κύρια χαρακτηριστικά των βουλευτικών εκλογών της 22ας του Μαΐου στην Κύπρο προκάλεσαν ένα μικρό αλλά αισθητό σοκ στην κοινωνία των πολιτών. Οχι γιατί διέρρηξαν την ηγεμονία των δυο μεγάλων κομμάτων της Αριστεράς (ΑΚΕΛ) και της Δεξιάς (ΔΗΣΥ), αλλά γιατί έστειλαν ένα πολύ ισχυρό μήνυμα στο υφιστάμενο πολιτικό σύστημα.

Ποιο μήνυμα; Οτι, αν δεν αλλάξουν νοοτροπίες, πρακτικές και πραγματικές πολιτικές, ο λαός θα στρέφει την πλάτη στη συμμετοχική δημοκρατία και θα γιγαντώνει την αποχή του από τα κοινά.

Ξεκινώντας από αυτό το στοιχείο, η αποχή στις βουλευτικές εκλογές του 2016 αναδείχτηκε «πρώτο κόμμα» και έφτασε στο 33,2%, σημειώνοντας άλμα της τάξης του 50% σε σύγκριση με τις προηγούμενες εκλογές το 2011 που ήταν 22%. Αυτό σημαίνει ότι ένας στους τρεις ψηφοφόρους -κατά κύριο λόγο νέοι και γυναίκες- επέλεξε συνειδητά να μην ψηφίσει κανένα σχηματισμό, εκφράζοντας έτσι τη δυσαρέσκειά του για την όλη κατάσταση.

Ποια κατάσταση; Της ανεργίας, της φτωχοποίησης, της ρουσφετοκρατίας, της σήψης και διαφθοράς, της έλλειψης πολιτικών που θα δίνουν διέξοδο στα προβλήματα στην υγεία, στην παιδεία, στον πολιτισμό, ακόμα και στον αθλητισμό. Ολα αυτά μαζί με τη γελοία συμπεριφορά κάποιων «εκλεκτών» αντιπροσώπων στην απελθούσα Βουλή έθεσαν φαρδιά-πλατιά τη σφραγίδα τους στην απαξίωση της πολιτικής και των πολιτικών μέσω της αποχής.

Το δεύτερο χαρακτηριστικό στοιχείο των χθεσινών εκλογών είναι η πρωτοφανής αναδιάταξη του πολιτικού σκηνικού με ταυτόχρονη ήττα του παραδοσιακού πολιτικού συστήματος.

Παρά την εσπευσμένη αύξηση του εκλογικού μέτρου από την πλειοψηφία των δυο μεγάλων κομμάτων ΑΚΕΛ και ΔΗΣΥ από το 1,8% στο 3,6% και παρά τη δημιουργία σχηματισμών της τελευταίας στιγμής, τα «μικρά» κόμματα κατάφεραν να μπουν όλα στη νέα Βουλή.

Είναι σαφές ότι η αύξηση του εκλογικού μέτρου προκάλεσε την αντίδραση πολλών ψηφοφόρων και, όπως λένε οι Αγγλοι, η κίνηση αυτή απεδείχθη... backfired, δηλαδή έπληξε τα μεγάλα κόμματα αντί τα μικρά. Το πιο θλιβερό στην όλη ιστορία είναι η είσοδος του «αδελφού» κόμματος της Χρυσής Αυγής στη Βουλή.

Το Εθνικό Λαϊκό Κόμμα (ΕΛΑΜ) από το 1,1% που είχε λάβει το 2011 εκτοξεύτηκε στο 3,7% με αποτέλεσμα να έχει εκπροσώπηση στη νέα Βουλή με 2 βουλευτές.

Τα τελικά αποτελέσματα

Με την ευκαιρία ας δούμε πώς διαμορφώθηκαν τα τελικά αποτελέσματα:

Ο ΔΗΣΥ πήρε 30,7% (μείωση 3,7%) και εξασφάλισε 18 έδρες με απώλεια δύο εδρών. Το ΑΚΕΛ πήρε το χαμηλότερο ποσοστό στην ιστορία των κοινοβουλευτικών αναμετρήσεων (25,7%) με απώλειες της τάξης του 7,1% και εκλέγει 18 βουλευτές, έναν λιγότερο από πριν. Το ΔΗΚΟ είχε τις λιγότερες απώλειες (-1,3%) και έπεσε στο 14,5% με 8 έδρες αντί 9.

Η ΕΔΕΚ κατέγραψε απώλειες 2,8% αφού το ποσοστό της έπεσε στο 6,2% και εκλέγει μόλις 3 βουλευτές από 5 που είχε, ενώ κινδυνεύει να μείνει εκτός ο πρόεδρος της Μαρίνος Σιζόπουλος. Η Συμμαχία Πολιτών εξασφάλισε το 6% και εκλέγει τρεις βουλευτές, όπως και η Αλληλεγγύη (5,2%) και οι Οικολόγοι με 4,8% και +2,6%. Τέλος οριακά μπαίνει στη Βουλή για πρώτη φορά και το ΕΛΑΜ με 3,7% και δύο βουλευτές.

Οχτακομματική Βουλή

Για πρώτη φορά θα έχουμε μια οχτακομματική Βουλή και είναι φυσικό να μιλάμε για αναδιάταξη των κοινοβουλευτικών δυνάμεων. Δεδομένων μάλιστα των απωλειών εδρών τόσο για τον ΔΗΣΥ όσο και για το ΑΚΕΛ, η νέα Βουλή θα έχει ένα πολύ πιο σύνθετο ρόλο να διαδραματίσει όταν πρόκειται να σχηματιστούν συμμαχίες για να περάσουν νομοσχέδια ή προτάσεις νόμων.

Από καθαρά ιδεολογικής σκοπιάς, έχουμε την παραδοσιακή Δεξιά του ΔΗΣΥ και την παραδοσιακή Αριστερά του ΑΚΕΛ. Εχουμε ως τρίτη δύναμη το κατεξοχήν κόμμα του Κέντρου, το ΔΗΚΟ, οι συμμαχίες του οποίου συνήθως ρύθμιζαν, όχι απλώς τους νόμους που ψηφίζονταν, αλλά και τις προεδρικές εκλογές. Εχουμε την ΕΔΕΚ που αντιπροσωπεύει τη σοσιαλδημοκρατία και που επίσης συνήθως παίζει τον δικό της ρυθμιστικό ρόλο στην εξουσία.

Μπαίνει στη Βουλή και η Συμμαχία Πολιτών του γυρολόγου της πολιτικής Γιώργου Λιλλήκα, ο οποίος ξεκίνησε με τον πρόεδρο Βασιλείου, εξελέγη βουλευτής με το ΑΚΕΛ, ταυτίστηκε και έγινε υπουργός του Τάσσου Παπαδόπουλου και προωθήθηκε ως υποψήφιος του κεντρώου χώρου στις προεδρικές εκλογές του 2013.

Αφού απέτυχε να μπει στον δεύτερο γύρο, επέλεξε να δημιουργήσει δικό του κίνημα, τη Συμμαχία Πολιτών, προκαλώντας σοβαρές τριβές με την ΕΔΕΚ και το ΔΗΚΟ.

Στη νέα Βουλή θα είναι και το Κίνημα Αλληλεγγύη της ευρωβουλευτή Ελένης Θεοχάρους, που επέλεξε να φύγει από τον ΔΗΣΥ και πριν από μόλις δύο μήνες να ιδρύσει δικό της κόμμα στο οποίο προσχώρησε αμέσως το Ευρωπαϊκό Κόμμα, που διαλύθηκε. Πρόκειται σαφώς για έναν σχηματισμό που κινείται «δεξιότερα» της παραδοσιακής Δεξιάς, όσο κι αν αυτοί οι όροι έχουν πάντα μια σχετικότητα.

Στη νέα Βουλή ξαναμπαίνουν και οι Οικολόγοι-Συνεργασία Πολιτών, με τον πρόεδρό τους Γιώργο Περδίκη να κάνει παιχνίδι και να χτυπά συνήθως σαν ελεύθερος σκοπευτής προς πάσα κατεύθυνση στο πολιτικό πεδίο. Είναι τέλος, όπως προαναφέραμε, το ΕΛΑΜ, που δηλώνει ότι θα σεβαστεί τον κοινοβουλευτισμό αλλά που δεν πρόκειται, κατά την προσωπική μου εκτίμηση, να αναιρέσει ούτε ένα ιώτα από τις ξενοφοβικές και ρατσιστικές θέσεις του.

Υπάρχει ένα δεδομένο που πρέπει να ηχήσει σαν προειδοποιητική καμπάνα στο θέμα του Κυπριακού. Το δεδομένο αυτό είναι πως όλα τα κόμματα, εκτός από τον ΔΗΣΥ και το ΑΚΕΛ, κατατάσσονται στην κατηγορία των «απορριπτικών», δηλαδή αυτών που αντιπολιτεύονται τις πολιτικές στο Κυπριακό τόσο επί προεδρίας Χριστόφια όσο και επί προεδρίας Αναστασιάδη.

Αν λοιπόν φτάσουμε σε λύση του Κυπριακού μέσα στο 2016, όπως εύχονται και διακηρύττουν οι πάντες, ποια εγγύηση υπάρχει ότι θα υπερψηφιστεί σε δημοψήφισμα, όταν ΔΗΣΥ και ΑΚΕΛ, με βάση τους τωρινούς συσχετισμούς δυνάμεων, αθροίζουν ένα ποσοστό μόλις πάνω από το 50%;

Ασφαλώς δεν ξέρει κανείς ποια θα είναι η προτεινόμενη λύση για να προβλέψει τι θα γίνει, όμως στη σύγχρονη ιστορία της Κύπρου δεν είναι λίγες οι περιπτώσεις που είτε η ανοησία, είτε η «εξυπνάδα», είτε το όνειρο του ιδεατού και ευκταίου αντί του εφικτού, μας οδήγησαν σε πισωγυρίσματα και τελικά στην καταστροφή. Και πολύ λίγες ελπίδες υπάρχουν ότι βάλαμε μυαλό...