«Πρώτη φορά Αριστερά» για την Ιρλανδία;

«Είναι ολοφάνερο ότι μπορεί να προκύψει κυβέρνηση πέρα από το Fine Gael και το Fianna Fail, ότι για πρώτη φορά μπορούμε να έχουμε μια κυβέρνηση με επικεφαλής το Σιν Φέιν». Η Μαίρη Λου ΜακΝτόναλντ, η αρχηγός του αριστερού, εθνικιστικού Σιν Φέιν, του πάλαι ποτέ πολιτικού σκέλους του IRA που δεν έπαψε ποτέ να οραματίζεται την ένωση με τη Βόρεια Ιρλανδία, έχει σοβαρούς λόγους να αισιοδοξεί ενόψει των σημερινών γενικών εκλογών στη χώρα της. Οι τελευταίες δημοσκοπήσεις προβλέπουν μια εξαιρετικά αμφίρροπη μάχη, με τα δύο κεντροδεξιά κυβερνώντα κόμματα και το Σιν Φέιν να βρίσκονται ουσιαστικά σε ισοπαλία σε ό,τι αφορά την πρόθεση ψήφου με ποσοστά που κυμαίνονται μεταξύ 20% και 21%, αφήνοντας έτσι όλα τα ενδεχόμενα ανοιχτά για τη διαμόρφωση του τελικού αποτελέσματος. Κάτι που θα εξαρτηθεί από το ποιον θα θεωρήσουν οι Ιρλανδοί καλύτερο για να διαχειριστεί τα προβλήματα του κόστους ζωής και της στέγης, τα δύο πρώτα στη λίστα των ψηφοφόρων, καθώς και του μεταναστευτικού.

H Ιρλανδία, η χώρα που μπήκε στα μνημόνια λίγο μετά την Ελλάδα και εξήλθε «επιτυχώς», θεωρείται σήμερα μια εύρωστη οικονομία με ισοσκελισμένα οικονομικά. Μόνο που πολλοί Ιρλανδοί δεν νιώθουν στη ζωή τους αυτή την ευμάρεια. Μιλούν για ακρίβεια, για δυσκολία εξεύρεσης προσιτής στέγης, για μεγάλες λίστες αναμονής στα δημόσια νοσοκομεία, για τη δυσκολία να δουν γιατρό όσοι ζουν σε πιο απομακρυσμένες επαρχίες και πολλοί στις δημοσκοπήσεις δηλώνουν απογοητευμένοι από τη γενικότερη κατάσταση.

Η στέγη είναι το υπ’ αριθμόν ένα πρόβλημα. «Τα σπίτια, είτε διαμερίσματα είτε μονοκατοικίες, είναι ακριβά -οι τιμές αυξήθηκαν κατά 10% γύρω στον Αύγουστο- και δεν είναι αρκετά για να καλύψουν τη ζήτηση. Μια επιτροπή στέγασης που σύστησε η κυβέρνηση λέει ότι η Ιρλανδία έχει “έλλειμμα” τουλάχιστον 256.000 κατοικιών. Τα ενοίκια είναι στα ύψη και πολλοί νέοι εκπαιδευτικοί, νοσηλευτές και άλλοι βασικοί εργαζόμενοι δυσκολεύονται να μείνουν σε δικό τους σπίτι», αναφέρει στο ρεπορτάζ του το Associated Press. «Το κόστος της κατοικίας οδηγεί πολλούς 20άρηδες να σκέφτονται τη μετανάστευση, παρόλο που υπάρχουν πολλές δουλειές στην Ιρλανδία», λέει στο ειδησεογραφικό πρακτορείο ο Οουεν Ο’ Μάλεϊ, αναπληρωτής καθηγητής πολιτικών επιστημών στο Πανεπιστήμιο City του Δουβλίνου.

Το πρόβλημα της στέγης σχετίζεται εν μέρει και με το μεταναστευτικό ζήτημα. Η Ιρλανδία των σχεδόν 5,4 εκατομμυρίων κατοίκων έχει δει τα τελευταία χρόνια αυξημένες αφίξεις προσφύγων, κυρίως από την Ουκρανία και τη Μέση Ανατολή. Μέσα στο πρώτο τετράμηνο του 2024 είχαν φτάσει στη χώρα 120.000 μετανάστες και πρόσφυγες, ο μεγαλύτερος αριθμός αφίξεων από το 2007. Λόγω της έλλειψης στέγης, η πολιτεία δυσκολεύεται να βρει κατάλυμα για όλους τους αιτούντες, οι οποίοι στεγάζονται αναγκαστικά σε καταυλισμούς και πρόχειρα κέντρα υποδοχής, χωρίς να λείπουν πλέον και οι εντάσεις με τους ντόπιους.

Πέρυσι ξέσπασαν οι χειρότερες ταραχές που είχε δει η Ιρλανδία εδώ και δεκαετίες όταν ένας άντρας από την Αλγερία επιτέθηκε με μαχαίρι σε μαθητές έξω από σχολείο του Δουβλίνου. Στην Ιρλανδία δεν υπάρχει ακόμα ακροδεξιό κόμμα όπως στην υπόλοιπη Ευρώπη, ενώ τα υπάρχοντα κόμματα δεν εκφέρουν ξενοφοβικό λόγο. Υπάρχουν ωστόσο κάποιοι ανεξάρτητοι υποψήφιοι που τσαλαβουτούν στον βάλτο της ξενοφοβίας προκειμένου να κερδίσουν ψήφους από τους ανήσυχους και δυσαρεστημένους πολίτες.

Aδύναμο σημείο

Σύμφωνα με ορισμένες εκτιμήσεις, η απουσία συγκεκριμένης πρότασης για το μεταναστευτικό ήταν ένα από τα ζητήματα που στοίχισαν στο Σιν Φέιν μέρος της δημοτικότητάς του, σε συνδυασμό με τον χειρισμό ενός σκανδάλου σεξουαλικής κακοποίησης που αφορούσε τον πρώην εκπρόσωπο Τύπου του κόμματος, Μάικλ ΜακΜόναγκλ. Το Σιν Φέιν, που το 2020 είχε έρθει πρώτο σε ψήφους αλλά δεύτερο σε έδρες, το καλοκαίρι στις δημοτικές εκλογές είχε πάρει μόλις 12%. Εκτοτε όμως έχει αρχίσει να ανακάμπτει δημοσκοπικά, κοντράροντας πλέον στα ίσια το Fine Gael του πρωθυπουργού Σάιμον Χάρις και το Fianna Fail του αναπληρωτή πρωθυπουργού Μάικλ Μάρτιν.

Ο Χάρις φαίνεται να βρίσκεται σε μόνιμη πτώση, πληρώνοντας προφανώς την οικονομική διαχείριση της δεξιάς συγκυβέρνησης, αλλά και μια σειρά από γκάφες στην προεκλογική του εκστρατεία. Αναγνωρίζει τη Μαίρη Λου ΜακΝτόναλντ ως τη βασική του αντίπαλο και προειδοποιεί τους Ιρλανδούς να μην ψηφίσουν Σιν Φέιν γιατί θα «μείνουν άφραγκοι». Η ΜακΝτόναλντ τον κατηγορεί για τρομολαγνεία και καλεί τους πολίτες να ξεπεράσουν τον φόβο και να ψηφίσουν την αλλαγή που ονειρεύονται.

Βέβαια, το να αποκτήσει η Ιρλανδία κυβέρνηση με κορμό το Σιν Φέιν, και μάλιστα με επικεφαλής μια γυναίκα, δεν είναι καθόλου εύκολη εξίσωση. Ακόμα και σε περίπτωση πρωτιάς, θα χρειαστεί συμμάχους για να φτάσει τις 80 έδρες που απαιτούνται για την πλειοψηφία. Η ΜακΝτόναλντ ρίχνει από τώρα γέφυρες σε μικρότερα αριστερά κόμματα, καλώντας τους ψηφοφόρους να προτιμήσουν αυτά αν δεν θέλουν το Σιν Φέιν. Αντίθετα, το άθροισμα των δύο κεντροδεξιών κομμάτων φαίνεται να πλησιάζει πιο εύκολα την πλειοψηφία. Αλλά και πάλι, όπως συμφωνούν όλες οι αναλύσεις της τελευταίας στιγμής, φέτος τα πάντα μοιάζουν απολύτως ανοιχτά.