Τον Ιούλιο κι από κοντά θέλει αποφάσεις η Μέρκελ

«Ενότητα», «αλληλεγγύη»... Τα χιλιοειπωμένα φραστικά πυροτεχνήματα θα ακουστούν πάλι στη σημερινή σύνοδο κορυφής των «27», μέσω τηλεδιάσκεψης, που θα συζητήσει τις προτάσεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για το Ταμείο Ανάκαμψης και το Πολυετές Δημοσιονομικό Πλαίσιο 2021-2027.

Η Γερμανίδα καγκελάριος Ανγκελα Μέρκελ, η χώρα της οποίας αναλαμβάνει την προεδρία της Ε.Ε. από την 1η Ιουλίου, έκανε την αρχή χθες, μία ημέρα πριν από τη σύνοδο, απευθυνόμενη στο γερμανικό Κοινοβούλιο: μίλησε για ανάγκη ενότητας και αλληλεγγύης.

Το ίδιο και ο Γάλλος πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν στην ομιλία του με αφορμή την γκολική επέτειο της 18ης Ιουνίου. «Ενότητα», όμως, δεν υπάρχει απέναντι στις προτάσεις της Κομισιόν και η επίδειξη «αλληλεγγύης» έχει καταντήσει ανέκδοτο. Το ενδεχόμενο να συνειδητοποίησαν ξαφνικά οι ηγέτες των «27» την ανάγκη ενότητας και αλληλεγγύης ενώπιον των καταστροφικών επιπτώσεων του κορονοϊού μοιάζει όνειρο θερινής νυκτός. Από την άλλη πλευρά, είναι αναγκασμένοι να αναζητήσουν ένα πεδίο συμβιβασμού, διαφορετικά ο κίνδυνος να οδηγήσει η πανδημία στη διάλυση της Ε.Ε. είναι ορατός, όπως προειδοποίησε η καγκελάριος, για την οποία οι αποφάσεις πρέπει να ληφθούν πριν από τις καλοκαιρινές διακοπές. Με άλλα λόγια, σε μια έκτακτη σύνοδο που θα συνέλθει στα μέσα Ιουλίου.

Η εκτίμηση, λοιπόν, ότι η σημερινή τηλεδιάσκεψη θα περιοριστεί σε «ανταλλαγή απόψεων» και σε σφυγμομέτρηση των κρατών-μελών απέναντι στις προτάσεις της Επιτροπής τής Φον ντερ Λάιεν, τις οποίες έχει «ευλογήσει» πριν δημοσιευθούν η κόρη του πάστορα, κερδίζει συνεχώς έδαφος. Αλλωστε το αναγνώρισαν τόσο η καγκελάριος όσο και ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Σαρλ Μισέλ στην επιστολή του προς τους ηγέτες.

Σήμερα, σ’ έναν πρώτο γύρο, θα διατυπωθούν οι θέσεις κάθε χώρας. Ο δεύτερος γύρος θα παιχθεί στο παρασκήνιο, με την «Ανγκελα στην Ε.Ε. των θαυμάτων» να αναλαμβάνει πρωτοβουλίες για λήψη αποφάσεων επί γερμανικής προεδρίας, σε μια σύνοδο με φυσική παρουσία των ηγετών. Οχι τηλεδιάσκεψη. Αλλο να γίνονται διμερείς επαφές στα γραφεία της γερμανικής αντιπροσωπείας, με μια αρμάδα συμβούλων της καγκελάριου, και άλλο να λέει ο κάθε ηγέτης τις θέσεις του από την πρωτεύουσα της χώρας του.

Επιπλέον, η ένταση, η κούραση και κυρίως η άσκηση πιέσεων, με τη χρησιμοποίηση «λαγών», απαιτούν φυσική παρουσία και η Αν. Μέρκελ γνωρίζει άριστα το παιχνίδι. Ο Αλέξης Τσίπρας, στη σύνοδο του 2015, το ένιωσε για τα καλά.

Τρία στρατόπεδα

Αυτή τη στιγμή, οι «27» έχουν χωριστεί σε τρία στρατόπεδα. Το πρώτο αποτελείται από τα υποτίθεται «ορφανά» της Γερμανίας: Ολλανδία, Αυστρία, Δανία, Σουηδία και Φινλανδία. Οι χώρες αυτές αντιτίθενται στην πρόταση της Κομισιόν, που ακολούθησε λίγο-πολύ το γαλλο-γερμανικό σχέδιο, να δοθεί στα κράτη-μέλη που επλήγησαν περισσότερο από την πανδημία (βλέπε Νότος) το ποσό των 500 δισ. ευρώ σε επιχορηγήσεις. Τα άλλα 250 δισ. ευρώ του συνολικού πακέτου είναι δάνεια. Οι «5» τάσσονται υπέρ των δανειοδοτήσεων, υπό αυστηρούς όρους. Οπως έγινε με την Ελλάδα.

Το δεύτερο στρατόπεδο, υπέρ των επιχορηγήσεων, αποτελείται από τις χώρες του Νότου και τη Γαλλία. Και το τρίτο στρατόπεδο αποτελούν οι χώρες της Ανατολικής Ευρώπης που ζητούν μεγαλύτερο μέρος από την πίτα, ιδίως στη γεωργία και τη συνοχή.Τις διαπραγματεύσεις με τα «5 ορφανά» της Γερμανίας έχει αναλάβει ο υπουργός Οικονομικών Ολαφ Σολτς.

Οι «5» ζητούν:

1. Την επιβολή συγκεκριμένων δεσμεύσεων στις χώρες που θα επωφεληθούν των επιχορηγήσεων του Ταμείου Ανάκαμψης. Ηδη, η Κομισιόν συνέδεσε τις επιχορηγήσεις με τους δημοσιονομικούς ελέγχους στο πλαίσιο του ευρωπαϊκού 6μήνου, μετά την υποβολή προγραμμάτων από τις ενδιαφερόμενες χώρες, τα οποία θα εξετάζει η Επιτροπή, με βάση τις μεταρρυθμίσεις και τις επενδύσεις.

2. Να αποφασιστούν εκπτώσεις και επιστροφές στη συνεισφορά των «5» στον κοινοτικό προϋπολογισμό.

3. Να μειωθεί το ποσό των επιχορηγήσεων (500 δισ. ευρώ) και να αυξηθεί αυτό των δανειοδοτήσεων.

Η Γερμανία διαθέτει λιγότερο από έναν μήνα να πείσει τους πέντε συμμάχους της να βάλουν νερό στο κρασί τους. Τι παραχωρήσεις, όμως, θα κάνει, ώστε να μην ερεθίσει τον Νότο;