Η συμμαχία των... λιγότερο απρόθυμων

Είδε κι απόειδε ο Εμανουέλ Μακρόν με την αντιμεταναστευτική πολιτική της Ιταλίας του Ματέο Σαλβίνι και των ομοϊδεατών του στην «Ομάδα του Βίζεγκραντ» και αποφάσισε να σχηματίσει τη δική του «συμμαχία των προθύμων», για τη «δικαιότερη ανακατανομή» των προσφύγων και μεταναστών που διασώζονται στη Μεσόγειο.

Η απουσία «κατανομής των βαρών» της υποδοχής των μεταναστών και των αιτούντων άσυλο συγκαταλέγεται στα κυριότερα επιχειρήματα που επικαλείται η Ρώμη για να δικαιολογήσει το κλείσιμο των λιμανιών της στα πλοία που τους διασώζουν.

Σκοπός της χθεσινής συμφωνίας είναι λοιπόν να τερματιστούν, υποτίθεται, οι συνεχείς κόντρες με την Ιταλία και άλλες χώρες, ιδίως της ανατολικής Ευρώπης. Και, τελικά, «να μην αφεθεί να ενισχύεται ο λαϊκισμός πουθενά», σύμφωνα με τον Γάλλο πρόεδρο, που ως γνωστόν έχασε στις ευρωεκλογές από την αντιμεταναστευτική Ακροδεξιά της Μαρίν Λεπέν.

Ετσι, δεκατέσσερις ευρωπαϊκές χώρες έδωσαν το πράσινο φως, εκ των οποίων οι οκτώ «με ενεργό τρόπο», για να τεθεί σε λειτουργία ένας «μηχανισμός αλληλεγγύης» με στόχο την ανακατανομή.

Οι οκτώ χώρες που εκδήλωσαν «ενεργά» την προθυμία τους να συμμετάσχουν στον μηχανισμό είναι η Γαλλία, η Γερμανία, η Πορτογαλία, το Λουξεμβούργο, η Φινλανδία, η Λιθουανία, η Κροατία και η Ιρλανδία.

Οι υπόλοιπες έξι δεν διευκρινίζονται στο ανακοινωθέν του «Ελιζέ», αλλά στη σχετική συνάντηση εργασίας για «τις μεταναστευτικές ροές στη Μεσόγειο», που διεξήχθη στο Παρίσι, συμμετείχαν υπουργοί και άλλοι αξιωματούχοι από το σύνολο των χωρών-μελών της Ε.Ε. Από ελληνικής πλευράς συμμετείχε ο Γιώργος Κουμουτσάκος. Και βέβαια η συζήτηση δεν περιορίστηκε στην ανακατανομή: οι υπουργοί κουβέντιασαν ακόμα τις «προσωρινές ρυθμίσεις» μετά την αποβίβαση, τα μέτρα για την επιτάχυνση των επιστροφών, τη συνεργασία με τις χώρες καταγωγής και διέλευσης, την επανεγκατάσταση και φυσικά την εμπόλεμη κατάσταση στη Λιβύη.

Τη συνάντηση μποϊκοτάρισε ανοιχτά ο Σαλβίνι, που τη χαρακτήρισε χτες «φιάσκο» αφού, κατά τον ίδιο, «επαναβεβαίωσε ότι η Ιταλία πρέπει να συνεχίσει να είναι ο καταυλισμός προσφύγων της Ευρώπης».

«Το είπα ήδη στον ομόλογό μου [της Γαλλίας Κριστόφ] Καστανέρ, στο Ελσίνκι, την περασμένη εβδομάδα. Η Ιταλία δεν δέχεται διαταγές... Αν ο Μακρόν θέλει να συζητήσει για τους μετανάστες, ας έρθει στη Ρώμη!», πρόσθεσε ο ακροδεξιός, μισαλλόδοξος υπουργός Εσωτερικών της Ιταλίας.

Στόχος της πρωτοβουλίας του Μακρόν, η οποία βέβαια στηρίζεται στο συγκεκριμένο θέμα και από το ανήσυχο (λόγω και της μεγάλης δημοσιότητας που πήρε η περιπέτεια της καπετάνισσας Κάρολα Ρακέτε) Βερολίνο, είναι σύμφωνα με καλά ενημερωμένες πηγές, «να καταλήξουμε τον Σεπτέμβριο στη Μάλτα σε μια συμφωνία με περισσότερες από δέκα χώρες, από 12 έως 15, για έναν μηχανισμό που θα επιτρέπει να εγγυηθούμε με περισσότερη αποτελεσματικότητα και ανθρωπιά τις αποβιβάσεις των μεταναστών στη Μεσόγειο».

Σύμφωνα με το σχέδιο Γαλλίας και Γερμανίας, για τη δημιουργία αυτού του μηχανισμού της αποκαλούμενης «συμμαχίας των προθύμων», η Ιταλία και η Μάλτα -θεωρητικά- θα μπορούσαν να ανοίξουν τα λιμάνια τους στα πλοία των μη κυβερνητικών οργανώσεων που διασώζουν μετανάστες στη Μεσόγειο και ο μηχανισμός θα επέτρεπε, υποτίθεται, την ανακατανομή «το συντομότερο δυνατόν» των αιτούντων άσυλο στα κράτη που συμφώνησαν να τους υποδέχονται.

Ο Μακρόν δεν έδωσε λεπτομέρειες για τον μηχανισμό, υποσχέθηκε πάντως ότι η λειτουργία του θα είναι «ταχεία» και «αυτόματη». Ο Μακρόν εξέφρασε την ελπίδα του ότι «το σύνολο των χωρών-μελών [της Ε.Ε.] θα συμμετάσχει» στο πρόγραμμα, το οποίο συνέδεσε εκ νέου με τα κονδύλια από τα ευρωπαϊκά ταμεία, προειδοποιώντας με νόημα τους... «ζόρικους» του Βίζεγκραντ ότι «η Ευρώπη δεν είναι à la carte, όταν πρόκειται για την αλληλεγγύη».

Ο διάβολος, ως συνήθως, κρύβεται στις λεπτομέρειες: «Επιθυμούμε να πάμε πιο μακριά [...] με την ανάληψη ευθυνών από το σύνολο των κρατών-μελών» και την αναβάθμιση «κοινοτικών δομών που ήδη υπάρχουν», είπε ο Μακρόν. Δηλαδή; Το «πιο μακριά», όπως εξήγησε ο Γάλλος πρόεδρος, αφορά κυρίως τη βελτίωση «της αποτελεσματικότητας των οικειοθελών ή υποχρεωτικών επαναπατρισμών» των μεταναστών «στις χώρες καταγωγής τους». Πρόκειται, δηλαδή, σύμφωνα με τη... φιλομεταναστευτική και αλληλέγγυα γαλλική προεδρία, να υπάρξει «επιτάχυνση των επιστροφών» όσων «δεν δικαιούνται άσυλο».

Για τους πνιγμούς, τίποτα

Και φυσικά όλα αυτά τα «ανθρωπιστικά» αφορούν τους τυχερούς, τους διασωθέντες στα διεθνή ύδατα: ο Φιλίπο Γκράντι, ο ύπατος αρμοστής του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες που συναντήθηκε με τον Μακρόν, χαιρέτισε μεν την πρόοδο που επιτεύχθηκε στο Παρίσι, αλλά δήλωσε ταυτόχρονα «εξαιρετικά ανήσυχος», διότι έχουν μειωθεί αισθητά «οι δυνατότητες διάσωσης» μεταναστών που επιχειρούν να φτάσουν στην Ευρώπη.

Ευτυχώς, οι Γιατροί Χωρίς Σύνορα (MSF) μόλις ανακοίνωσαν την επιστροφή τους στα τέλη του μήνα στις επιχειρήσεις έρευνας και διάσωσης στη Μεσόγειο, με το νέο πλοίο Ocean Viking, μήκους 69 μέτρων, που διαθέτει τέσσερα σωστικά ταχύπλοα και μπορεί να δεχτεί έως 200 διασωθέντες.

Οπως αναφέρει χαρακτηριστικά η οργάνωση:

«Επιστρέφουμε στην κεντρική Μεσόγειο έπειτα από μια εκστρατεία δύο ετών των ευρωπαϊκών κυβερνήσεων για τη διακοπή κάθε ανθρωπιστικής ενέργειας στη θάλασσα και μετά τη νομιμοποίηση των τιμωρητικών πολιτικών που έχουν προκαλέσει θανάτους στη θάλασσα και ανθρώπινο πόνο στη μαστιζόμενη από συγκρούσεις Λιβύη.

»Καθώς δεν έχει απομείνει σχεδόν κανένα ανθρωπιστικό σκάφος στην κεντρική Μεσόγειο και η Ευρώπη έχει εγκαταλείψει κάθε δυνατότητα έρευνας και διάσωσης, αυτό το θαλάσσιο πέρασμα είναι η πλέον θανάσιμη μεταναστευτική οδός του κόσμου.

»Επιπλέον, τα εμπορικά πλοία βρίσκονται σε αδιέξοδο, ανάμεσα στο καθήκον τους να διασώσουν ανθρώπινες ζωές και τον κίνδυνο να παραμείνουν στη θάλασσα για εβδομάδες εξαιτίας του κλεισίματος των ιταλικών λιμανιών, καθώς και της αδυναμίας των ευρωπαϊκών κρατών να συμφωνήσουν σε έναν μηχανισμό αποβίβασης. Ηδη φέτος, τουλάχιστον 426 άντρες, γυναίκες και παιδιά έχουν πεθάνει σε αυτό το πέρασμα, οι 82 από αυτούς σε ένα μόνο ναυάγιο πριν από δύο εβδομάδες»...