Μπορεί το Δικαστήριο της Χάγης να έχει δικαιώσει σχετικά πρόσφατα (το 2012) τη Γερμανία στην αντιδικία της με την Ιταλία και συγκεκριμένα σε ότι αφορά τα εγκλήματα των Γερμανικών ενόπλων δυνάμεων σε βάρος των Ιταλών κατά τη διάρκεια του Β΄Παγκοσμίου Πολέμου, και τις αξιώσεις για επανορθώσεις από το γερμανικό κράτος, ωστόσο μία απόφαση του συνταγματικού δικαστηρίου της Ρώμης πριν λίγους μήνες φαίνεται να ανοίγει εκ νέου τον δρόμο στην Ιταλική πλευρά για τη διεκδίκηση αποζημιώσεων. Σε αυτό το σημείο αναζωπυρώνεται το ενδιαφέρον και για τις ελληνικές αποζημιώσεις αφού η ανακίνηση του θέματος έγινε από τον δικηγόρο Γιόαχιμ Λάο, γερμανικής καταγωγής, ο οποίος εκπροσωπεί και τις οικογένειες των θυμάτων από το Δίστομο.
Στην απόφασή τους οι δικαστές στο Δικαστήριο της Χάγης έκριναν ότι ένα κράτος δεν μπορεί να καταστεί υπεύθυνο για τις πράξεις των πολιτών του και με βάση αυτή την επιχειρηματολογία η ομοσπονδιακή κυβέρνηση της Γερμανίας απορρίπτει τις αξιώσεις περί επανορθώσεων. Ωστόσο πολλά θύματα καταναγκαστικής εργασίας και τρομοκρατικών πράξεων της Βέρμαχτ εξακολουθούν να διεκδικούν επανορθώσεις στα ιταλικά δικαστήρια ενώ ο δικηγόρος Γιόαχιμ Λάου, ο οποίος έχει καταθέσει αρκετές σχετικές αγωγές στο ιταλικό συνταγματικό δικαστήριο, καταρρίπτει την επιχειρηματολογία περί «ασυλίας» του κράτους στη συγκεκριμένη περίπτωση με το σκεπτικό ότι «τα θεμελιώδη δικαιώματα δεν πρέπει να θεωρούνται υποδεέστερα από τις κοινές αρχές του διεθνούς δικαίου» το οποίο έκανε δεκτό το συνταγματικό δικαστήριο της Ρώμης. Έτσι άνοιξε και πάλι το ζήτημα των αποζημιώσεων για τους Ιταλούς με αποτέλεσμα να σήμερα να εκκρεμούν πολλές σχετικές προσφυγές στην ιταλική δικαιοσύνη.
Τσιβιτέλα όπως Δίστομο, Καλάβρυτα κ.α...
Το καλοκαίρι του 1944 η Τσιβιτέλα, μία κωμόπολη στους λόφους της Τοσκάνης, έζησε εφιαλτικές στιγμές. Ήταν 29 Ιουνίου όταν η Βέρμαχτ μπήκε στην Τσιβιτέλα, λίγες μέρες αφότου τρεις γερμανοί στρατιώτες είχαν πέσει νεκροί σε ενέδρα. «Στις επτά το πρωί ήχησαν οι καμπάνες για την εκκλησία» θυμάται η 83χρονη σήμερα Ίντα Μπαλό. «Η μητέρα μου πήγε στη λειτουργία, εγώ έμεινα στο κρεβάτι μου και ξαφνικά άκουσα πυροβολισμούς. Ήμουν σίγουρη ότι είχαν φτάσει οι Άγγλοι επιτέλους».
Στην πραγματικότητα δεν είχαν φτάσει τα συμμαχικά στρατεύματα, αλλά η μεραρχία αλεξιπτωτιστών «Χέρμαν Γκέρινγκ» που ήθελε να πάρει εκδίκηση για τον θάνατο των τριών γερμανών στρατιωτών. «Μία ολόκληρη σειρά από οπλοπολυβόλα σκόπευαν προς την εκκλησία. Κάποιοι από τους στρατιώτες γελούσαν» θυμάται η Ίντα Μπαλό. «Και στο προαύλιο της εκκλησίας άρχιζαν να διαχωρίζουν τους κατοίκους της πόλης όπως γινόταν και στα στρατόπεδα συγκέντρωσης: δεξιά οι άνδρες, αριστερά οι γυναίκες…»
Αυτή ήταν η θανατική καταδίκη τους. Την ίδια μέρα, στις 29 Ιουνίου του 1944, οι περισσότεροι άνδρες της Τσιβιτέλα εκτελέστηκαν. Για να αποζημιωθούν οι συγγενείς των θυμάτων, το Ανώτατο Δικαστήριο της Ιταλίας καταδίκασε την Ομοσπονδιακή Γερμανία σε καταβολή επανορθώσεων συνολικού ύψους ενός εκατομμυρίου ευρώ το 2008. Αλλά η Γερμανία αρνήθηκε να καταβάλει αποζημίωση ως κράτος, προσέφυγε στο Διεθνές Δικαστήριο της Χάγης και δικαιώθηκε. Το 2012 οι δικαστές αποφάσισαν ότι ένα κράτος δεν μπορεί να καταστεί υπεύθυνο για τις πράξεις των πολιτών του και στη βάση αυτής της επιχειρηματολογίας η ομοσπονδιακή κυβέρνηση απορρίπτει τις αξιώσεις περί επανορθώσεων. Όπως δήλωνε ο τότε υπουργός Εξωτερικών Γκίντο Βέστερβελε «η πεποίθησή μας είναι ότι μετά από τόσες δεκαετίες καλής συνεργασίας στην Ευρώπη ανάμεσα στη Γερμανία και την Ιταλία έχουν κλείσει τα ζητήματα των αποζημιώσεων».
Τα θύματα και οι οικογένειές τους θεωρούν άδικο αυτό το σκεπτικό. «Αποτελεί οπισθοδρόμηση το γεγονός ότι το δικαστήριο δεν είχε το θάρρος να αξιολογήσει τον πολίτη ως πιο σημαντικό από την εθνική κυριαρχία ενός κράτους» λέει ο Τζιανλούκα Λουκαρίνι, πρόεδρος της ένωσης θυμάτων του Μαρτσαμπότο, ενός οικισμού κοντά στη Μπολόνια, που είχε θρηνήσει 1.380 θύματα της Βέρμαχτ και των SS.
Ο επίμονος δικηγόρος
Παρά την πρόσφατη απόφαση του Διεθνούς Δικαστηρίου της Χάγης, πολλά θύματα καταναγκαστικής εργασίας και τρομοκρατικών πράξεων της Βέρμαχτ εξακολουθούν να διεκδικούν επανορθώσεις στα ιταλικά δικαστήρια. Πολλοί από τους ενάγοντες έχουν αναθέσει την υπόθεσή τους στον γερμανό δικηγόρο Γιόαχιμ Λάου, ο οποίος κατέθεσε σχετικές αγωγές στο ιταλικό συνταγματικό δικαστήριο, απορρίπτοντας την επιχειρηματολογία περί «ασυλίας» του κράτους στη συγκεκριμένη περίπτωση. «Η δική μου επιχειρηματολογία είναι ότι τα θεμελιώδη δικαιώματα δεν πρέπει να θεωρούνται υποδεέστερα από τις κοινές αρχές του διεθνούς δικαίου» λέει ο ίδιος.
Πριν από λίγους μήνες το συνταγματικό δικαστήριο της Ρώμης έκανε δεκτή την επιχειρηματολογία αυτή. Έκτοτε η ιταλική πλευρά θεωρεί και πάλι ανοιχτό το ζήτημα των αποζημιώσεων. Σήμερα εκκρεμούν πολλές σχετικές προσφυγές στην ιταλική δικαιοσύνη. Μία από αυτές είναι και εκείνη που κατέθεσαν οι οικογένειες των θυμάτων από το Δίστομο, τις οποίες επίσης εκπροσωπεί ο Γιόαχιμ Λάου. Επιδίωξή τους είναι να ικανοποιηθούν οι αξιώσεις τους περί επανορθώσεων στην Ελλάδα μέσω της ιταλικής δικαιοσύνης, για παράδειγμα με την κατάσχεση περιουσιακών στοιχείων του γερμανικού δημοσίου στην Ιταλία.
Πηγή:Deutsche Welle
Η efsyn.gr θεωρεί αυτονόητο ότι οι αναγνώστες της έχουν το δικαίωμα του σχολιασμού, της κριτικής και της ελεύθερης έκφρασης και επιδιώκει την αμφίδρομη επικοινωνία μαζί τους.
Διευκρινίζουμε όμως ότι δεν θέλουμε ο χώρος σχολιασμού της ιστοσελίδας να μετατραπεί σε μια αρένα απαξίωσης και κανιβαλισμού προσώπων και θεσμών. Για τον λόγο αυτόν δεν δημοσιεύουμε σχόλια ρατσιστικού, υβριστικού, προσβλητικού ή σεξιστικού περιεχομένου. Επίσης, και σύμφωνα με τις αρχές της Εφημερίδας των Συντακτών, διατηρούμε ανοιχτό το μέτωπο απέναντι στον φασισμό και τις ποικίλες εκφράσεις του. Έτσι, επιφυλασσόμαστε του δικαιώματός μας να μην δημοσιεύουμε ανάλογα σχόλια.
Σε όσες περιπτώσεις κρίνουμε αναγκαίο, απαντάμε στα σχόλιά σας, επιδιώκοντας έναν ειλικρινή και καλόπιστο διάλογο.
Η efsyn.gr δεν δημοσιεύει σχόλια γραμμένα σε Greeklish.
Τέλος, τα ενυπόγραφα άρθρα εκφράζουν το συντάκτη τους και δε συμπίπτουν κατ' ανάγκην με την άποψη της εφημερίδας