Οι πρώτες συνέπειες του Brexit είναι εδώ

Το Λονδίνο, με εξαίρεση τα περίχωρά του, είναι χωρισμένο σε δύο μέρη, τα οποία αποτελούν τη «ραχοκοκαλιά» του κράτους. Το Σίτι και το Γουεστμίνστερ. Το πρώτο είναι το οικονομικό κέντρο της χώρας και για πολλούς το οικονομικό κέντρο της Ευρώπης.

Εδώ βρίσκονται το χρηματιστήριο, η Τράπεζα της Αγγλίας, διεθνείς τραπεζικοί κολοσσοί, τεράστια δικηγορικά γραφεία, ναυτιλιακές εταιρείες κτλ. Εδώ γίνονται καθημερινά συναλλαγές δισεκατομμυρίων. Μέσα σε ένα τετραγωνικό μίλι, όσο είναι η έκτασή του, εργάζονται πάνω από 300.000 άνθρωποι.

Το δεύτερο είναι το διοικητικό κέντρο της χώρας. Εδώ βρίσκονται το Κοινοβούλιο, η πρωθυπουργική κατοικία, το παλάτι κτλ. Εδώ βρίσκεται και η περίφημη οδός Γουάιτχολ. Απλώνεται βόρεια από τις όχθες του ποταμού Τάμεση και φιλοξενεί σχεδόν όλα τα υπουργεία του Ηνωμένου Βασιλείου.

Τα τελευταία χρόνια οι διάφορες κυβερνήσεις, εφαρμόζοντας εκσυγχρονιστικά προγράμματα, κατάφεραν να συρρικνώσουν τον δημόσιο τομέα στο ελάχιστο. Ετσι σήμερα η Μεγάλη Βρετανία έχει τους λιγότερους δημόσιους υπαλλήλους από τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο και μετά.

«Το Γουάιτχολ θα γεμίσει με κόσμο και το Σίτι θα αδειάσει», έλεγε χαριτολογώντας ένας θαμώνας αγγλικής παμπ προχθές, λίγο πριν κατεβάσει την τελευταία γουλιά μιας γνωστής, λευκής βελγικής μπίρας. Δεν είχε άδικο, αν αναλογιστεί κανείς πως ήδη στον προϋπολογισμό που κατατέθηκε πριν από μερικές εβδομάδες προβλέπεται η πρόσληψη εκατοντάδων υπαλλήλων, με βασικό αντικείμενο τη μελέτη των επιπτώσεων του Brexit και την κατάθεση προτάσεων για κάθε τομέα της οικονομίας ξεχωριστά, ενώ πολλές διεθνείς εταιρείες επανειλημμένα έχουν τονίσει ότι εξετάζουν πολύ σοβαρά το ενδεχόμενο να μεταφέρουν τα γραφεία τους σε άλλες ευρωπαϊκές πόλεις.

Ενας από τους βασικούς λόγους ύπαρξής τους εδώ στο Λονδίνο είναι ότι μπορούν εύκολα και χωρίς περιορισμούς να δραστηριοποιούνται στην υπόλοιπη Ευρώπη. Αν λοιπόν τα προνόμια που έχουν, λόγω της Ε.Ε., δεν εξασφαλιστούν είναι βέβαιο ότι πολλές από τις εν λόγω εταιρείες θα φύγουν, παίρνοντας μαζί τους πολλούς έμπειρους υπαλλήλους και απολύοντας άλλους τόσους.

Αυτές ίσως να είναι οι πρώτες άμεσες συνέπειες του Brexit.

Γιατί, κατά τα λοιπά, όπως υπογράμμισε και ο γραμματέας του υπουργικού συμβουλίου, σερ Τζέρεμι Χέιγουντ, «θα χρειαστούν πολλές δεκαετίες για να γίνουν πλήρως αντιληπτές οι επιπτώσεις και οι αλλαγές που θα επιφέρει το Brexit στην πολιτική, οικονομική και κοινωνική ζωή της χώρας».

Δύο νέα υπουργεία

Το θέμα είναι τόσο περίπλοκο που από την πρώτη στιγμή η κυβέρνηση της Τερέζα Μέι αποφάσισε να δημιουργήσει δύο νέα υπουργεία που, σε συνεργασία με το Φόρεϊν Οφις, θα επωμιστούν το βάρος της προετοιμασίας εξόδου της χώρας από την Ε.Ε.

Σχεδόν μισό δισεκατομμύριο ευρώ προβλέπει ο προϋπολογισμός ότι θα κοστίσει μόνο η προετοιμασία.

Το υπουργείο Brexit, με προσωπικό προς το παρόν 320 άτομα, είναι υποχρεωμένο να μελετά καθημερινά δεκάδες χιλιάδες έγραφα που σχετίζονται με το Brexit και αφορούν διάφορους τομείς της βρετανικής οικονομίας.

Μετανάστευση, επιχειρήσεις, ασφάλεια, άμυνα, υγεία, εκπαίδευση, επιστήμες, περιβάλλον, αγροτική παραγωγή και αλιεία είναι μερικοί από αυτούς. Παράλληλα οι επικεφαλής κάθε τμήματος θα καταθέτουν προτάσεις α λα καρτ στον υπουργό Brexit, Ντέιβιντ Ντέιβις, και αυτός με τη σειρά του θα ενημερώνει τη Bρετανίδα πρωθυπουργό εν όψει των διαπραγματεύσεων.

Το θέμα είναι περίπλοκο, όχι μόνο εξαιτίας του όγκου των εγγράφων που πρέπει να μελετηθούν ή των εκατοντάδων νόμων που πρέπει να προσαρμοστούν, αλλά και των επιλογών που τελικά θα κληθεί να κάνει η κυβέρνηση.

Για παράδειγμα, ναι μεν μπορεί να γίνει πιο εύκολος ο περιορισμός της μετανάστευσης πολιτών της Ε.Ε., βάζοντας πιο αυστηρά κριτήρια εισόδου στη χώρα, υπάρχουν όμως τομείς της βρετανικής οικονομίας -όπως ο κατασκευαστικός και ο αγροτικός- που χωρίς τους εργαζόμενους που έρχονται από χώρες της Ενωσης και δουλεύουν με πολύ πιο χαμηλά μεροκάματα απ' ό,τι οι Βρετανοί πολίτες, δεν θα μπορούν να προσφέρουν τα προϊόντα τους στις ίδιες τιμές.

Η Μέι έχει να αντιμετωπίσει και μια σειρά από άλλα προβλήματα στο εσωτερικό της, π.χ. υψηλόβαθμα στελέχη του κόμματός της την πιέζουν να μην κάνει δεκτή τη μεταβατική περίοδο προσαρμογής.

Αυτή υπολογίζεται σε τρία χρόνια, από τη στιγμή που θα υπογραφεί η συμφωνία εξόδου, ώστε να δοθεί στις επιχειρήσεις και τον κόσμο η δυνατότητα να προσαρμοστούν στα νέα δεδομένα.

Πιέζουν επίσης τη Bρετανίδα πρωθυπουργό να ορίσει άμεσα μια καταληκτική ημερομηνία, μετά την οποία θα περιοριστούν τα δικαιώματα των πολιτών της Ε.Ε. που έρχονται για να εγκατασταθούν εδώ στη Βρετανία.

Αυτά είναι θέματα που οι Ευρωπαίοι αξιωματούχοι είτε δεν θέλουν να τα συζητήσουν προς το παρόν, είτε τα θεωρούν αδιαπραγμάτευτα.

Γι' αυτό και, όπως λένε αναλυτές στην αγγλική πρωτεύουσα, «μπορεί το Brexit να ενεργοποιήθηκε, αλλά αναμένεται να δούμε τώρα τις συζητήσεις για τη διαπραγμάτευση, πριν ουσιαστικά ξεκινήσει η διαδικασία αποχώρησης».