Οι BRICS αποκτούν νέα μέλη

«Βρισκόμαστε στο κατώφλι της επέκτασης της “οικογένειας” των BRICS, μέσω της οποίας θα μπορέσει να είναι πολύ ισχυρότερη στους ταραχώδεις καιρούς που ζούμε», δήλωσε χθες ο Νοτιοαφρικανός πρόεδρος Σίριλ Ραμαφόζα, προεδρεύοντας κατά την κύρια ημέρα της 15ης συνόδου κορυφής του μπλοκ, το οποίο προσώρας απαρτίζουν η Κίνα, η Ρωσία, η Βραζιλία, η Ινδία και η Νότια Αφρική. Οι χθεσινές κρίσιμες συζητήσεις μεταξύ των πέντε ηγετών έγιναν κεκλεισμένων των θυρών στο Γιοχάνεσμπουργκ, με τον Ρώσο πρόεδρο Πούτιν οιονεί παρόντα, μέσω βιντεοσύνδεσης, καθώς εκκρεμεί σε βάρος του ένταλμα σύλληψης από το Διεθνές Ποινικό Δικαστήριο για εγκλήματα πολέμου στην Ουκρανία.

«Συμφωνήσαμε για το θέμα της διεύρυνσης», δήλωσε η υπουργός Διεθνών Σχέσεων και Συνεργασίας της Νοτίου Αφρικής, Ναλέντι Πάντορ. «Εγκρίναμε έγγραφο που καθορίζει κατευθυντήριες γραμμές και αρχές, διαδικασίες για την εξέταση χωρών που επιθυμούν να γίνουν μέλη των BRICS», ανέφερε. «Αυτό είναι πολύ θετικό». Περισσότερες λεπτομέρειες αναμένονται με το σημερινό πέρας της συνόδου. Δεν είναι σαφές εάν θα ανακοινωθούν άμεσα νέα μέλη. Σε κάθε περίπτωση, η κίνηση σηματοδοτεί μια ιστορική στιγμή για το μπλοκ και τον αναπτυσσόμενο Παγκόσμιο Νότο, αλλά και ενίσχυση του γεωπολιτικού βάθους πρωτίστως της κινεζικής και δευτερευόντως της ρωσικής επιρροής.

Περισσότερες από 20 χώρες φέρονται να έχουν υποβάλει αίτηση ένταξης στους BRICS, μεταξύ αυτών η Σαουδική Αραβία, η Αίγυπτος, η Αργεντινή, το Ιράν, η Αιθιοπία, η Ινδονησία και τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα. Τουλάχιστον άλλες 20 έχουν εκδηλώσει ανάλογο ενδιαφέρον. «Θα πρέπει να προκαλεί ανησυχία το γεγονός ότι ένας αυξανόμενος αριθμός μικρότερων χωρών του αναπτυσσόμενου κόσμου, ειδικά στην Αφρική, προσβλέπει σε χώρες όπως η Κίνα και άλλες αναδυόμενες οικονομίες για την παροχή υποστήριξης και όχι στους παραδοσιακούς δυτικούς θεσμούς», επεσήμανε στο πρακτορείο Reuters ο επικεφαλής της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων, Βέρνερ Χόιερ, ηχώντας «καμπανάκι».

Αντιδυτικές κορόνες

Παρά εξάλλου τις διαβεβαιώσεις του Βραζιλιάνου προέδρου Λούλα ότι οι BRICS δεν στοχεύουν να αποτελέσουν αντίπαλο δέος της G7, των G20 ή των ΗΠΑ, η σύνοδος σημαδεύτηκε από τις αντιδυτικές δηλώσεις των ηγετών της Ρωσίας και της Κίνας. «Οι ενέργειές μας στην Ουκρανία υπαγορεύονται από ένα μόνο πράγμα: να τερματιστεί ο πόλεμος που εξαπέλυσε η Δύση και οι δορυφόροι της εναντίον των ανθρώπων που ζουν στο Ντονμπάς», τόνισε ο Βλαντίμιρ Πούτιν στην ομιλία του, κατηγορώντας -χωρίς να τις κατονομάσει- χώρες ότι «προωθούν την αποικιοκρατία».

Είναι «η επιθυμία τους να διατηρήσουν την ηγεμονία τους στον κόσμο που οδήγησε στη σοβαρή κρίση στην Ουκρανία», υπογράμμισε ο Ρώσος πρόεδρος -ενόσω στη Μόσχα το πρακτορείο Ria Novosti ανέφερε ότι «ο στρατηγός του στρατού ξηράς, Σεργκέι Σουροβίκιν, απαλλάχθηκε των καθηκόντων του», με την επίκληση στρατιωτικής πηγής και χωρίς περαιτέρω διευκρινίσεις. Ο δε Κινέζος πρόεδρος Σι προειδοποίησε για την «άβυσσο ενός νέου Ψυχρού Πολέμου», σε έναν κόσμο που ελέγχεται από εκείνους με τους «δυνατότερους μύες» και «την πιο δυνατή φωνή». Ηταν άλλη μια έμμεση, πλην σαφής αναφορά στις ΗΠΑ και στη Δύση, συνοδεία πάντως έκκλησης για «μείωση των εντάσεων».

Τούτων λεχθέντων, στη σύνοδο κορυφής του Γιοχάνεσμπουργκ τέθηκε επί τάπητος και ένα ευρύ σχέδιο απομάκρυνσης από τη χρήση του δολαρίου στο εμπόριο μεταξύ των χωρών BRICS υπέρ των εθνικών νομισμάτων. Ενεκα εσωτερικών διαφορών, ωστόσο, η δημιουργία ενός κοινού νομίσματος παραμένει -τουλάχιστον προς το παρόν- στα λόγια.