«Ψεκασμένοι» (και ακροδεξιοί) όλου του κόσμου ενωθείτε!

Mπορεί μια μικρή, στην πραγματικότητα περιθωριακή, μειοψηφία να αποκλείσει μια πρωτεύουσα κράτους και κρίσιμες συνοριακές διόδους και να προκαλεί σοβαρά προβλήματα στο εμπόριο, στην οικονομία και στην ομαλή καθημερινότητα για πολλές μέρες; Μπορεί, αρκεί να είναι αποφασισμένη, καλά οργανωμένη, να δέχεται χρήματα από ομοϊδεάτες και να καταφέρει να πιάσει τις Αρχές στον ύπνο.

Οι Καναδοί φορτηγατζήδες -και μη- αντιεμβολιαστές το έχουν καταφέρει δύο εβδομάδες τώρα. Μια χούφτα άνθρωποι -δεν πρέπει να έχουν παραμείνει περισσότεροι από 1.000 διαδηλωτές στην Οτάβα- σε μια χώρα όπου το 85% του πληθυσμού έχει εμβολιαστεί με τουλάχιστον μία δόση και σε έναν επαγγελματικό κλάδο τα μέλη του οποίου είναι εμβολιασμένα κατά 90% περίπου, έχουν προκαλέσει βαρύ πονοκέφαλο στην κυβέρνηση Τριντό, η οποία δεν μπορεί να αποφασίσει αν θα τους απομακρύνει διά της βίας ή αν θα περιμένει να διαλυθούν ησύχως -κάτι που οι ίδιοι αρνούνται-, κάνουν τις αμερικανικές αρχές, που επίσης πλήττονται από τους αποκλεισμούς, να χάνουν την υπομονή τους και έχουν βρει θαυμαστές και μιμητές εκτός καναδικών συνόρων.

Βασικό τους σύνθημα είναι η «ελευθερία» και η εναντίωση σε κάθε υποχρεωτικότητα στα μέτρα κατά του κορονοϊού. Ωραία λέξη φαινομενικά, που όμως δεν μπορεί να κρύψει το πραγματικό τους ποιόν: έναν εσμό αστοιχείωτων, ακροδεξιών και λευκών στη συντριπτική τους πλειονότητα συνωμοσιολόγων που βλέπουν παντού εχθρούς έτοιμους να τους κατασπαράξουν. Το πράγμα φαινόταν από την αρχή.

Από την πρώτη κιόλας μέρα, σαν σήμερα πριν από ακριβώς δύο εβδομάδες, όταν το επονομαζόμενο «κομβόι της ελευθερίας» έφτασε στην Οτάβα και στρατοπέδευσε πέριξ του καναδικού Κοινοβουλίου. Σημαίες με σβάστικες και άλλα ναζιστικά σύμβολα ανάμεσα στις πάμπολλες καναδικές. «Ειρηνικοί» διαδηλωτές που ουρούσαν, αφόδευαν ή πετούσαν μπογιές και σκουπίδια στο Μνημείο του Αγνωστου Στρατιώτη και σε μνημεία άλλων εθνικών ηρώων. Συνθήματα που ζητούσαν τη σύλληψη του πρωθυπουργού Τζάστιν Τριντό για «εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας». Αυτοκόλλητα με συνθήματα του συνωμοσιολογικού κινήματος QAnon.

«Το λεγόμενο “καραβάνι της ελευθερίας” -το οποίο ξεκίνησε για την Οτάβα στις 23 Ιανουαρίου- ήταν το πνευματικό παιδί του Τζέιμς Μπάουντερ, ενός συνωμοσιολόγου που αγκάλιασε το κίνημα QAnon και χαρακτήρισε τον Covid-19 “τη μεγαλύτερη πολιτική απάτη στην Ιστορία”», διαβάζουμε στην Guardian.

O Mπάουντερ, άγνωστος μέχρι την απόφαση της καναδικής κυβέρνησης για υποχρεωτικό εμβολιασμό των οδηγών φορτηγών που μετακινούνται στα σύνορα ΗΠΑ-Καναδά, εμφανίζεται ως αρχηγός της «Ενότητας του Καναδά» (Canada Unity), ενός ακροδεξιού γκρουπούσκουλου που ζητά να υπογραφεί «μνημόνιο συνεννόησης» ανάμεσα στους Καναδούς γερουσιαστές και τον γενικό κυβερνήτη του Καναδά, τον εκπρόσωπο του βρετανικού στέμματος στη χώρα, για την κατάργηση όλων των περιοριστικών μέτρων κατά του κορονοϊού και να ασκηθεί δίωξη στον πρωθυπουργό για «διαφθορά» και «φασισμό».

Γνωστοί - άγνωστοι

Yπάρχουν όμως κι άλλα «μπουμπούκια» μεταξύ των βασικών διοργανωτών. Η Ταμάρα Λιτς, στέλεχος ώς την περασμένη εβδομάδα ενός γκρουπούσκουλου που διεκδικεί την απόσχιση των δυτικών επαρχιών του Καναδά. Ο Μπέντζαμιν Ντίκτερ, ο οποίος έχει πει πως «το πολιτικό Ισλάμ κατατρώει την κοινωνία μας σαν τη σύφιλη».

Ο Πατ Κινγκ, ένας ταραχοποιός ο οποίος έχει ζητήσει να συλληφθεί ο Τζάστιν Τριντό, έχει πει ότι ο Covid είναι ένα βιολογικό όπλο ανθρώπινης κατασκευής, οι μεγάλοι διεθνείς κεφαλαιούχοι θέλουν να αποδεκατίσουν την αγγλοσαξονική φυλή κι ότι ο μόνος τρόπος για να δοθεί λύση στο ζήτημα των λοκντάουν είναι «με σφαίρες».

Aυτοί οι τύποι και διάφοροι υποστηρικτές τους κατάφεραν μέσα από μια γερή καμπάνια μέσω Facebook και Telegram να κάνουν γνωστό τον «αγώνα» τους και να συγκεντρώσουν γύρω στα 9 εκατομμύρια δολάρια σε δωρεές μέσω GoFundMe. Αυτό ώς την περασμένη Παρασκευή, όταν η πλατφόρμα χρηματοδότησης έριξε τη σελίδα του «κομβόι της ελευθερίας» επειδή βρήκε ότι παραβίαζε τους όρους λειτουργίας της και ανακοίνωσε ότι θα επέστρεφε άμεσα τα χρήματα στους δωρητές. Αμέσως μετά οι οπαδοί του μετακινήθηκαν σε άλλη πλατφόρμα, την GiveSendGo, μέσω της οποίας συγκέντρωσαν 8 εκατομμύρια δολάρια μέσα σε λίγες μέρες, αλλά κι εκεί η χρηματοδότηση σταμάτησε ύστερα από παρέμβαση καναδικού δικαστηρίου.

Είναι σχεδόν βέβαιο ότι μεγάλο μέρος αυτών των χρημάτων δεν προέρχεται από δωρεές Καναδών, αλλά από το εξωτερικό και ειδικότερα από τις ΗΠΑ όπου το κίνημα των φορτηγατζήδων μίλησε στις καρδιές των εκεί ακροδεξιών και συνωμοσιολόγων. Πρώτος και καλύτερος ο Ντόναλντ Τραμπ, ο οποίος χαρακτήρισε τους διαδηλωτές «μαχητές της ελευθερίας» και τον πρωθυπουργό Τριντό «ακροαριστερό παλαβό», ενώ ανάλογες δηλώσεις υποστήριξης έκαναν ο γιος του και η νύφη του.

Στο κλαμπ των θαυμαστών βρίσκει κανείς κι άλλες φιγούρες της αμερικανικής Δεξιάς, όπως τους παρουσιαστές του FoxNews Σον Χάνιτι και Τάκερ Κάρλσον, το αφεντικό της Tesla Ελον Μασκ, γνωστό για τις αντιεμβολιαστικές και γενικότερα ακραίες πολιτικές του θέσεις, τον γερουσιαστή Τεντ Κρους και τον φιλοτραμπικό κυβερνήτη της Φλόριντα, Ρον Ντε Σάντις, ο οποίος μάλιστα ζήτησε δημόσια να γίνει έρευνα για τη διακοπή της χρηματοδότησης του κομβόι από το GoFundMe.

Διπλωματικό επεισόδιο

Σε σημείο μάλιστα Καναδοί αξιωματούχοι να ζητήσουν από τους Ρεπουμπλικανούς των ΗΠΑ να σταματήσουν να ανακατεύονται στα ζητήματα του Καναδά. Αν μάλιστα ταξιδέψει κανείς πιο μακριά, θα βρει επώνυμους υποστηρικτές και στην Ευρώπη. Οπως την αρχηγό του ακροδεξιού Λαϊκού Συναγερμού Μαρίν Λεπέν, η οποία εξέφρασε τη συμπάθειά της για το κομβόι και το παρομοίασε με το γαλλικό κίνημα των «κίτρινων γιλέκων».

Βέβαια, η απόπειρα για μια «Διεθνή» των αντιεμβολιαστών φορτηγατζήδων φαίνεται πως έχει ναυαγήσει προς το παρόν. Στη Νέα Ζηλανδία οι Αρχές διέλυσαν τους λίγους από ένα αντίστοιχο κομβόι που είχαν στηθεί έξω από το Κοινοβούλιο στην πρωτεύουσα Ουέλινγκτον. Παρίσι και Βρυξέλλες απαγόρευσαν την είσοδο στο αντίστοιχο «κομβόι της ελευθερίας» που προετοιμαζόταν για αυτές τις μέρες προκειμένου να αποτρέψουν τυχόν σκηνικά Καναδά. Ανάλογα μέτρα ανακοίνωσε και η Αυστρία, ενώ το υπουργείο Εσωτερικών στις ΗΠΑ ανακοίνωσε ότι θα παρακολουθεί στενά ένα κομβόι που σκοπεύει να ξεκινήσει από την Καλιφόρνια για να καταλήξει στην Ουάσινγκτον τον Μάρτιο, πριν από την ετήσια ομιλία του προέδρου Τζο Μπάιντεν προς το αμερικανικό έθνος.

Στο μεταξύ, όμως, φαίνεται πως στον Καναδά αυτοί τους οποίους ο Τριντό αποκαλεί «περιθωριακούς» αρχίζουν να επηρεάζουν κάπως την πολιτική ατζέντα. Η μεταβατική αρχηγός του Συντηρητικού Κόμματος Κάντις Μπέργκεν και ορισμένοι συντηρητικοί βουλευτές εκφράζουν τη «συμπάθειά» τους προς τους διαδηλωτές και κατανοούν την «κούραση» από τα μέτρα κατά της πανδημίας.

Πριν από λίγες μέρες ο Σκοτ Μόου, ο συντηρητικός κυβερνήτης της πολιτείας του Σασκάτσουαν ο οποίος εξέφρασε την υποστήριξή του προς τους διαδηλωτές, ανακοίνωσε ότι στις 14 Φεβρουαρίου θα τερματιστεί η υποχρεωτική επίδειξη πιστοποιητικού εμβολιασμού ή αρνητικού τεστ για την πρόσβαση σε συγκεκριμένους χώρους. Στην Αλμπέρτα, ο επίσης συντηρητικός κυβερνήτης Τζέισον Κένεϊ ανακοίνωσε τη λήξη του μέτρου για επίδειξη πιστοποιητικού εμβολιασμού, καθώς και της υποχρεωτικής χρήσης της μάσκας στα σχολεία από την επόμενη εβδομάδα. Ακόμα κι ένας βουλευτής του Κεμπέκ από το Φιλελεύθερο Κόμμα του Τριντό άσκησε κριτική στην πολιτική του πρωθυπουργού για την πανδημία.

Ο Αντριου ΜακΝτούγκαλ, καθηγητής Πολιτικών Επιστημών στο Πανεπιστήμιο του Τορόντο, περιγράφει τις διαδηλώσεις των ημερών ως «την πιο ακραία εκδήλωση που έχουμε δει ώς τώρα της απογοήτευσης σχετικά με τα μέτρα κατά της πανδημίας», σημειώνοντας ωστόσο ότι αυτό το κίνημα είναι περιθωριακό σε σχέση με το σύνολο της καναδικής κοινωνίας.

Μην τους υποτιμάμε

Περιθωριακοί ή όχι, το «θαύμα» τους το έκαναν. Και δεν αποκλείεται καθόλου να το ξανακάνουν. «Σίγουρα θα πρέπει να δώσετε προσοχή στα γεγονότα στον Καναδά», επισημαίνει η αρθρογράφος της Guardian Αρουα Μαντάουι. «Αυτό που εκτυλίσσεται στην Οτάβα δεν είναι ένα κίνημα της βάσης που ξεπήδησε αυθόρμητα εξαιτίας της δυσφορίας των εκεί οδηγών φορτηγών. Αντιθέτως, είναι ένα κατασκευασμένο κίνημα -κάποιο που δημιουργεί την εντύπωση για ευρεία λαϊκή υποστήριξη όταν στην πραγματικότητα είναι ελάχιστη- και χρηματοδοτείται από ένα παγκόσμιο δίκτυο καλά οργανωμένων ακροδεξιών ομάδων το οποίο διογκώνεται από τον μηχανισμό παραπληροφόρησης του Facebook. Το έργο μπορεί να εκτυλίσσεται στον Καναδά, όμως η πλοκή του έχει επιπτώσεις σε όλους μας».